Geenstijl

Het hoogste bod stal de verkiezing

1 Klaver, 2 ruiten, 3 harten, 4 schoppen, 5 sans, 10 steden en Rob Jetten mocht uit. Onze verkiezingscampagne leek op een potje bridge, waarbij het paar met de hoogste inzet er met de troefkaart vandoor ging. Als deze megalomane beloften weer niet worden waargemaakt, dan verdwijnen de laatste procenten vertrouwen in onze politiek.

Tijdens alle schreeuwsessies waren lijsttrekkers elkaar aan het overbieden met bouwen, bouwen, bouwen, dus morgenochtend mogen alle politici zich om 6:00 in een bouwput naar keuze melden om kennis te maken met de bouw. Zoals president Jimmy Carter liet zien: zelfs een blauw oog en veertien hechtingen zijn geen excuus om weg te lopen.

Na deze ochtendgymnastiek is het ’s middags tijd om in gesprek te gaan met alle projectontwikkelaars welke regels de bouw vertragen, kosten opdrijven of onnodig afhankelijk maken van slecht beschikbare infrastructuur, bouwmateriaal, vaklui of vergunningsruimte. De rest van de avond en nacht geeft tijd voor een regeerakkoord.

Er was tijdens de verkiezingsdebatten net zoals de voorgaande versies een gigantische meerderheid voor woningbouw. Deze consensus voor de bühne mag omgezet worden naar een uitvoerbaar compromis voor een miljoen woningzoekenden. Vergeet beleid en budget, denk praktisch in locaties, vakmensen, wegen, drinkwater, riolering en elektra.  

Hoe D66 denkt over woningbouw kan je het beste zien bij hun Haagse wethouder wonen. Het bedrijventerrein Binckhorst wordt een woonwijk, want bedrijven of banen zijn steeds minder nodig. Binnen deze nieuwe woonwijk wacht je niet 5 minuten op de tram, maar 5 jaar. Met de bus kan je wel ’s ochtends naar je werk, maar niet ‘s avonds terug naar huis.

Bewoners in de Binckhorst krijgen geen parkeervergunning, de parkeergarage is niet van de flat en kost vijf ruggen per jaar. Dit stond hooguit in de kleine lettertjes. Hoewel je een betaalbaar huur- of koophuis alleen kunt betalen met twee inkomens, zijn er geen twee parkeervakken per woning. De parkeernorm is twee parkeervakken per tien woningen.

Dezelfde visie zie je terug in andere linkse stadscentra. De Amsterdamse wethouder fietst, dus bestaat haar verkeerscirculatieplan uit diverse knippen in het wegennet, zodat auto’s vaststaan. Utrecht weert fossiele auto’s, maar mist het elektriciteitsnetwerk batterijracers op te laden. De conclusie is steeds hetzelfde: Je mag lopen of fietsen.

Deze wijken laat perfect de visie zien van klimaatdrammers zoals Rob Jetten. Automobielen passen niet in de klimaatplannen, zijn niet voor iedereen weggelegd en hoeven niet betaalbaar te blijven. Er is geen doorstroming nodig. Als de middenklasse blijft forenzen voor werk, dan staat heel Nederland vast. Autorijden is iets voor Michel.

Het duurt gemiddeld tien jaar om een woonwijk te ontwikkelen, de ontwikkeling van een nieuwe stad duurt minimaal drie kabinetten. Tien steden beloven lijkt daarom risicoloos, D66 denkt alleen de vijf weken oude nota ruimte te moeten herschrijven tijdens Jetten1. Een miljoen woningzoekenden willen waarschijnlijk ietsje eerder een eigen woning.

Die nota is een erfenis van Hugo de Jonge (CDA), hij bemoeide zich met woningbouw, die kelderde tot 31.600 in de eerste helft 2025. Bij een gemiddeld migratiesaldo van 100.000 per jaar over de afgelopen tien jaar heb je alleen voor migratie al 50.000 woningen per jaar nodig. De bouw houdt migratie, energietransitie en sloop niet meer bij.

D66 heeft nog niet geschetst of ze een uitzondering maken voor stikstof bij woningbouw, een rekengrens gaan verhogen, internationale verdragen over natuurbehoud even gedeeltelijk nakomen zoals internationale verdragen over woonruimte of internationale verdragen meer als een vage suggestie gaan zien. Wat is hun visie? Het kan wel!?

Normaal hadden we eergisteren verkenners benoemd, helaas zitten de PVV en D66 in een nek en nek race die dankzij verdachtmakingen, hertellingen en rechtszaken maanden kan duren. Parallelle processen zijn vanwege woningnood en andere crises noodzakelijk. Het is tijd linkse D66 verkenners en rechtse PVV verkenners te benoemen.

We hoeven niet eerst te proberen te formeren over links en dan over rechts of andersom. We hoeven niet te wachten op een exacte uitslag, dankzij allerlei uitsluitingen is er slechts een of geen mogelijkheid met vier partijen goed voor ruim tachtig zetels en een paar mogelijkheden met vijf partijen. Deze formatie gaat honderden dagen duren.

Tijdens dit proces kunnen partijen nooit al hun uitsluitingen, principes en andere propaganda verwezenlijken. Ze zullen over hun eigen schaduw moeten heenstappen om dit land te regeren en enigszins in primaire levensbehoeften en fabuleuze verkiezingsbeloften te voorzien. Ze zullen als volwassenen moeten samenwerken.

Dit wordt letterlijk en figuurlijk een onmogelijke missie.