Geenstijl

Hoe zeker is uw verplicht uitgestelde loon?

Mensen die niet willen meedoen aan het opbreken van een collectieve pensioenpot naar individuele potjes, werd deze week een gebrek aan collectiviteit verweten. Lees die zin nog eens rustig na. Wanneer je niet individueel verder wilt, ben je niet solidair genoeg!? Het was een tekenend moment van de waanzin, manipulatief gedraai en gebrek aan realiteitszin tijdens het zoveelste pensioendebat.

Keuzevrijheid bij pensioendeelnemers, het oude en nieuwe systeem naast elkaar zou onuitvoerbaar zijn, terwijl we mensen hebben met aanspraken op de algemene ouderdomswet, meerdere collectieve pensioenen en individuele kapitaalverzekeringen. Die verzekeringen verschillen qua opzet weinig van de nieuwe individuele pensioenwet. Dat dit uitvoerbaar is, bewijzen we al een halve eeuw.

Binnen het oude stelsel is het niet belangrijk hoe oud een pensioeninleg is, elk opbouwjaar telt even hard mee. De pensioenbeloften zijn een percentage van het loon, moreel en soms bij wet gegarandeerd door werkgevers. Bij individuele potjes is het belangrijk om zo vroeg mogelijk zo veel mogelijk in te leggen, hoe langer het kan groeien. Hoeveel er is als je met pensioen bent of gaat, weet alleen God.

Halverwege de wedstrijd wisselen van systeem geeft generatieconflicten. Jongeren moeten terwijl ze vechten om woonruimte zo veel mogelijk inleggen, de opbouw in hun jeugd is zo cruciaal, dat kan je later nooit meer goed compenseren. Mensen die nu veertig of vijftig zijn, worden daardoor zo hard geraakt, dat ze compensatie zouden krijgen, iets dat door lage dekkingsgraden onzeker wordt.

Die garantie vanuit werkgevers is een onhoudbaar systeemrisico. Tijdens een recessie of depressie met de pet rondgaan bij voormalige werkgevers geeft op een uiterst ongunstig economisch moment exploderende achterstallige personeelslasten. Bedrijven gaan dan onnodig “failliet”, kunnen geen duurzame investeringen meer doen of verhuizen zoals Shell en Unilever tijdig naar het buitenland.

Geopolitieke instabiliteit door landjepik, handelsoorlogen, drugshandel en het Westen dat verzuipt in staatsschulden, begrotingstekorten en bureaucratie maken de kans op zo'n recessie of depressie steeds groter. Wie de macro-economische bewegingen een beetje volgt, ziet dat de meeste pensioenfondsen tijdens de start van een recessie of depressie zullen invaren.

Beurskoersen zullen dan rustig tientallen procenten lager zijn, dekkingsgraden zakken onder de 100%. Dan komt tijdens invaren een persoonlijk pensioentekort boven tafel. Er is meer beloofd dan belegd. Werkgevers zoals de overheid willen hun garanties en onze collectiviteit zo snel mogelijk afbreken, zonder uitnamewetten, ongedekte VUT-regelingen en premievakanties eerst aan te zuiveren.

Een stelselwijziging van pensioenen grijpt diep in op het eigendom van de werkende klasse. Hun rechten veranderen zonder directe instemming, lijkt mij nogal strijdig met het fundamentele recht op bezit. Er gaan hier eindeloze juridische discussies ontstaan over contante waarde berekening bij invaren, gratis afstand doen van garanties werkgevers en de verschillen met gedane beloften.

Pensioengerechtigden zijn op een informatieachterstand gezet. Hun oude pensioenaanspraken zijn niet meer op te vragen, want het is niet de bedoeling dat we deze gaan vergelijken met onze nieuwe aanspraak. Die nieuwe aanspraak beweegt mee met de beurs, op een onnavolgbare manier, want je kunt nooit alle beleggingen en kosten controleren of doorrekenen. Je moet het maar geloven.

DNB bewaakt of pensioenfondsen een acceptabele rekenrente en sterftetafel gebruiken om de waarde van elke individuele aanspraak te schatten. Als ze het afkeuren, mogen ze het invaren blokkeren. Durft de DNB dat!? Gezien alle praktische bezwaren? Vreemd dat een collectieve blokkade op invaren in de nieuwe wet staat, maar vertraging of individueel blokkeren onmogelijk zou zijn.

Laat u niet afleiden door het feit dat er nog nooit zoveel in de pensioenpot heeft gezeten. Dit is een gevolg van een grote generatie goed verdienende mensen die hun opbouwfase hebben afgesloten, en begonnen zijn met hun uitkeringsfase samen met historisch hoge koerswinstverhoudingen. Hun pensioenbehoeften stegen nog harder door vergrijzing, stijgende levensverwachtingen en inflatie.

We hebben met de kinderopvangtoeslagaffaires, de herstelaffaires en de affaires met onder andere arbeidsongeschiktheidsuitkeringen gezien dat gedetailleerde complexe bureaucratische processen voor politici, beleidsmakers, ambtenaren, rechters, advocaten en ouders onduidelijk, niet transparant en onbeheersbaar zijn. Het is niet meer na te rekenen, en als het fout is gegaan, onherstelbaar.

We bleken niet in staat de rekenfouten van Rutte 1 t/m 4 te herstellen. Ouders missen daardoor nog steeds hun kinderen, dossiers, woningen en geld. We hebben het budget en de mensen niet om het uit te zoeken en het te herstellen. We hebben de rechters en advocaten niet om die zaken in eerste aanleg, beroep en cassatie te procederen. We missen de capaciteit oude lijken uit de kast te halen.

Het is alleen daarom al niet gepast of het moment om zoiets gigantisch nogmaals te riskeren.