Geenstijl

Sassen ziet het somber in

Er zijn de afgelopen weken wat nieuwsfeiten geweest die het bestaansrecht van de dollar als wereldreservemunt in twijfel trekken. Dat er al twijfel was, is niks nieuws. De Fransen converteerden al hun dollars in goud met dezelfde twijfel begin 70’er jaren. Maar daarna sloot Nixon het goudloket en kon niemand meer zijn dollars voor een vaste hoeveelheid goud omwisselen. Desondanks bleef de dollar de wereldreservemunt. Wat gaat de dollar van zijn voetstuk brengen en hoe zal het proces daar naar toe er uitzien? En zijn de huidige nieuwsfeiten het begin van het einde voor de King dollar?

Aan nieuwsfeiten over de ondergang van de dollar geen gebrek. Zo was er een LNG deal tussen Qatar en China die niet in dollars is gedaan maar in yuan. Verder heeft China weer stappen gemaakt in haar relatie met Saoedi-Arabië. Ook de verrassende aankondiging van OPEC+ om de productie terug te schroeven deed een duit in het zakje, omdat het zeer duidelijk tegen de Amerikaanse belangen in gaat. Verder hebben de BRICS plannen aangekondigd om een gezamenlijke munt op te tuigen die de concurrentie aankan met de dollar. En ook de Franse President Macron stelde onlangs dat Europa (lees EU) zicht niet moest laten gijzelen door de Amerikanen en hun dollar.

De twijfel over de dollar kwam in een stroomversnelling onder Trump. Toen hij president van Amerika was, gebruikte hij de dollar steeds nadrukkelijker om de Amerikaanse wil aan de wereld op te leggen. Terwijl de pers dus kleinigheden of onzinnigheden (Russiagate) breed uitmat, bleef het slechtste punt van zijn beleid, de weaponizing van de dollar, onbelicht. Biden heeft Trumps beleid voortgezet en heeft zelfs een tandje bijgeschakeld toen Rusland Oekraïne binnenviel door de Russische tegoeden te bevriezen en door de meeste Russische banken uit het internationale betalingssysteem te donderen.

Dus dat de rest van de wereld zich eens extra achter de oren krabde met betrekking tot de dollar en haar positie als wereldreservemunt en machtig wapen, mag geen verrassing heten. Sommige marktvorsers laten dan ook grafieken zien dat de Chinezen hun positie in Amerikaanse staatsobligaties aan het afbouwen zijn. Echter, men vergeet hier het prijseffect (prijzen van Amerikaanse staatsobligaties zijn flink afgekomen) en het feit dat de Chinezen nu meer in Amerikaanse MBS (mortgage backed securities) zijn gaan zitten. Feit is wel dat de Chinezen flink goud inslaan…

De grootste focus in deze discussie ligt op China, gezien haar economische positie (nr2) ten opzichte van de VS (nr. 1). Ook de bovenstaande deals, draaien allemaal om China. Maar ondanks deze nieuwsberichten en de velen daarvoor, geeft de goederenhandel in Yuan nog geen reden tot alarm.

Verder kan men vraagtekens zetten bij de Chinese yuan als de vervanger van de dollar aangezien de meeste buitenlandse investeerders uit Chinese staatsobligaties zijn gestapt; als men overtuigd was dat de Chinese yuan de nieuwe wereldreservemunt gaat worden binnen afzienbare tijd, dan had men vol in de Chinese staatsobligaties belegd omdat deze dan flink in prijs ouden gaan stijgen.

Ook het oplopende conflict tussen China en Amerika, maakt de yuan er niet aantrekkelijker op als vervanger van de dollar. Immers, handel tussen het Westen en China zou verder onder druk komen te liggen, met kans op allerlei limieten aan kapitaalsstromen, wat de yuan voor velen ongeschikt maakt door te beperkte gebruiksmogelijkheden. Verder kunnen er ook vraagtekens gezet worden bij de toekomstige economische macht van China. Immers, door zeer sterke vergrijzing en andere onevenwichtigheden, is het nog maar de vraag of China echt zoveel sterker dan de VS zal zijn de komende 20 jaar.

En ook al denk je dat China desondanks de nummer 1 positie zal innemen, dan nog kan het langer duren dan velen denken. Zoals Ray Dalio al beschreef (en ook op het Geldblog te lezen was), verliest een wereldreservemunt niet plots zijn status; het is meer een geleidelijk proces (zie Britse pond, Nederlandse gulden, etc.). Nu kan de komst van CBDC’s wellicht de boel versnellen, maar mensen houden er vaak een iets te simplistisch beeld van ons financieel stelsel op na, waardoor ze de tijdslijn van een dergelijke verandering wat te kort inschatten. De dagelijkse valutahandel van 7 biljoen dollar, bijvoorbeeld, heeft in 90% van de gevallen, de dollar als de andere kant van de transactie (EUR/USD, SFR/USD, YEN/USD etc.). Zoiets laat zich niet snel veranderen.   

Nu valt er veel af te dingen op de VS; verouderde infra, sociale problemen en spanningen, miljarden zo niet biljoenen aan verborgen staatsschulden (unfunded contingent liabilities) die dus niet op de balans staan, en zo verder, maar feit blijft dat de VS the least dirty shirt is vergeleken met de andere wereldreservemunt kanshebbers. Er moet aardig wat worden witgewassen (pun intended) bij de concurrentie van de dollar, voordat er echt gevaar dreigt op korte termijn.

Dat de dollar haar nr 1 positie ooit eens zal kwijtraken staat vast (Triffin’s dilemma, part deux). Het begin van het einde was 1971 (eigenlijk 60er jaren, maar dichtgooien goudloket was de demarcatie). De vraag is dus alleen wanneer. Maar als men denkt dat dit alleen gepaard kan gaan met een dalende dollarkoers, think again. Zoals verteld wordt in dit filmpje, kan er eerst een melt-up zijn in de dollar. Het klinkt tegenstrijdig maar de milkshake theorie brengt valide punten te berde. Intussen zullen allerlei plannen worden bedacht om aan de invloed van de dollar te ontsnappen. Velen zullen falen of blijven hangen in het theoretische stadium. Wellicht daarom zijn ideeën voor een nieuw monetair stelsel waarin de dollar nog steeds een grootse rol speelt, wellicht het bekijken waard.