Geenstijl

En dan nu ff een nuchter betoog over kosten, baten en belastingen van het klimaat. De overheid is niet effectief, de burger betaalt al en waarom zijn eerste levensbehoeften zo zwaar belast?

Iedereen is het erover eens: Nederland gaat verduurzamen. We gaan van fossiele energiebronnen naar duurzame energie. We willen de wereld schoon doorgeven aan de volgende generaties. En terecht.

Economische duurzaamheid
Duurzaamheid gaat niet alleen over het gebruiken van oneindige bronnen. Duurzaam betekent ook dat energie voor iedereen betaalbaar blijft: economische duurzaamheid. Een eenmalige investering in energietransitie is prima, als de kosten daarna niet structureel stijgen, nee liever naar beneden gaan, voor iedereen. 

Overheidsbeleid niet duurzaam
Op echt duurzaam energiebeleid kun je de overheid helaas niet betrappen: neem alleen al de gasbaten die verjubeld zijn, in plaats van in een fonds steken, zoals Noorwegen wel goed deed. Onze overheid blijft vaak zelf behendig uit beeld als het gaat om de vraag wie de energietransitie gaat betalen. 

De rekening voor de bedrijven?
Er zijn politici die roepen dat de bedrijven de energietransitie maar moeten betalen. Maar dan verliezen deze hun internationale concurrentiepositie, verliezen we broodnodige banen en worden hun producten duurder voor alle inwoners van ons land. Daar schieten we dus weinig mee op. 

De rekening voor burgers?
Er zijn politici die vinden dat de burgers meer moeten betalen om de energietransitie te bekostigen. Nou, dan weet je dat ze niet eenmalig, maar altijd meer blijven betalen. Zo is de energierekening dit jaar alweer gemiddeld met €350 omhooggegaan. 

Lastendruk middeninkomens
Een grote groep Nederlanders wordt mede door dit soort lastenverzwaringen steeds ontevredener. Tijdens de crisis waren zij het die de zwaarste lasten droegen, en nu het in Nederland economisch voor de wind gaat, merken zij het niet in de portemonnee.

Lastendruk lagere inkomens
Energie moet niet alleen schoner maar ook betaalbaarder worden, voor iedereen. We hebben er niets aan dat lage inkomens hogere energielasten krijgen, dan moeten uitkeringen en toelagen weer omhoog. Wederom op kosten van de middeninkomens, die daarmee niet alleen hun eigen hogere energielasten maar ook die van een ander gaan betalen.

We betalen de energietransitie al
Het goede nieuws is: bedrijven en burgers betalen al ruim voor de energietransitie. Het geld gaat alleen naar de verkeerde middelen.

De energierekening van de gemiddelde Nederlander ligt zo rond de €150 en €200 per maand. De werkelijke energiekosten zijn daar maar een fractie van. Bekijk de afbeelding hierboven: het merendeel is namelijk belastingen, waar de Opslag Duurzame Energie maar een klein onderdeel van is.

Asociale belastingen
Een kale kWh kost zes a zeven cent. Door alle belastingen betaal je bijna 23 cent. 21% BTW op een eerste levensbehoefte: asociaal. Belastingstapeling: asociaal. Energieheffing die niet naar investeringen in schone energie gaan: asociaal. Je betaalt bijna 250% belasting op notabene een eerste levensbehoefte: asociaal. 

**Geld voor energietransitie gaat naar de verkeerde middelen
**De energielast in Nederland is een van de hoogste in Europa. Deze belastingopbrengsten worden nauwelijks uitgegeven aan energietransitie. Nee, dit geld verdwijnt in de staatskas en wordt uitgegeven aan algemene middelen, weinig transparant. Een beetje schuiven van een deel van de Opslag Duurzame Energie van burgers naar bedrijven is geneuzel achter de komma. 

**Koopkracht en concurrentiepositie
**Ik vind het door rechtse partijen niet uit te leggen dat energiebelastingen worden verjubeld en niet aan energietransitie worden uitgegeven, dat de koopkracht van de middeninkomens nog verder daalt door verdere stijging van de lasten, en het is ook niet uit te leggen dat de lasten voor bedrijven worden verhoogd in plaats van te werken aan een kleinere overheid.

**Geen prioriteit aan energietransitie
**Ik vind het door linkse partijen niet uit te leggen dat ze het hardst roepen om energietransitie maar in werkelijkheid prioriteit blijven geven aan andere doelen in plaats van aan die energietransitie. Ze durven geen keuzes te maken en leggen de rekening daarom maar bij een ander neer.

Verdeel en heers
Het is een valse discussie door het debat te blijven voeren of nu de burgers, of de bedrijven de energietransitie moeten betalen: zij betalen dit allang, middels alle belastingen op energie. De olifant in de kamer is de overheid die buiten beeld probeert te blijven. We hebben een aan gasbaten en energieheffingen verslaafde overheid. 

Kwestie van prioriteiten
De overheid is verreweg de grootste verdiener aan energie en aan belastingen op energie. Door te snoeien in de eigen inkomsten en uitgaven kan de overheid inkomsten uit energieheffingen ombuigen naar investeringen in de energietransitie. Het is een kwestie van prioriteiten stellen en burgers en bedrijven ontlasten in plaats van belasten. 

Cold turkey!
De energietransitie kan met gemak kostenneutraal voor bedrijven en burgers worden uitgevoerd, die er op lange termijn profijt van hebben: banen in de energiesector, Nederland dat zelfvoorzienend is in haar energieopwekking, een beter milieu en structureel lagere energielasten voor iedereen. Wel zo sociaal, wel zo liberaal. 

Dit blog is met permissie overgenomen van het blog van Stef van der Ziel, ondernemer in Groningen.