Geenstijl

Aanstaande dinsdag stemt het Britse Lagerhuis over de deal van Theresa May. Een stemming die de Britse regering nooit van plan was in het Brexitproces.

Precies een week na afgelopen dinsdag, waar de laatste begrotingswet van haar regering werd gewijzigd door het parlement. Deze machtsgreep beperkt haar financiële mogelijkheden in een no-deal scenario. 

Het Lagerhuis dwong daar bovenop nog af dat als aankomende dinsdag haar deal wordt weggestemd, dat Theresa May binnen drie dagen met een alternatief plan moet komen. Het politieke momentum geeft de regering steeds minder bewegingsruimte. Een sterk parlement is gunstig, een zwakke regering is dat minder. Een nieuw referendum, verkiezing of regering komt sowieso te laat.

De voorzitter van het parlement bracht een amendement in stemming, zonder dat deze gedragen werd door een minister. Daardoor raakte de regering haar invloed op de agenda van het parlement kwijt. Was dit een reactie op het uitstel van de stemming over de Brexitdeal?

Zonder dit politieke novum was de drie dagen-regel niet in stemming gebracht, en had het Lagerhuis de regering minder bij de strot. Tegenstanders van deze stemming vinden de voorzitter partijdig, melden dat openlijk in het debat en gaan hem wellicht na ruim negen jaar wegstemmen.

Rebellerende conservatieven verzoeken ondertussen of als dinsdag Theresa haar plan niet wordt aangenomen, of de Brexit uitgesteld kan worden. Haal 29 maart even uit de Britse wetten en bel Juncker even op of het feestje een paar maanden mag worden uitgesteld. Een optie die de de EU in het verleden al heeft aangeboden.

Grootste struikelblokken binnen de deal van Theresa May zijn aan de ene kant de extreem lange maximale looptijd van het transitieovereenkomst, en aan de andere kant de regeling voor grens tussen Ierland en Noord-Ierland als het onderhandelingsproces even voortvarend verloopt als de afgelopen jaren.

Of er nu een harde grens komt op het eiland, of een EU douanegrens op de Ierse zee, maakt in Noord-Ierland niet veel uit. Beide voorstellen zijn genoeg om de lokale burgeroorlog nieuw leven in te blazen. De protestanten en katholieken bidden voor een oplossing die niet bestaat. De DUP helpt Theresa aan een meerderheid om te regeren, maar zal deze backstopgrenzen nooit gedogen.

Ten tweede kan het VK nog eenzijdig de relatie met de EU opzeggen, straks gaat dat pas automatisch per 31 december 20XX. Tenzij partijen samen anders overeenkomen. Rebellerende conservatieven vinden dit een open einde contract, met een looptijd van tachtig jaar. Theresa May is nog langs Brussel geweest om deze termijn te verkorten, maar dat heeft een inlegvelletje opgeleverd.

Het lijkt wel alsof de EU dit Brexitproces zo lang mogelijk wil uitrekken. Gedurende het hele proces is het VK nog een melkkoe. Bij een harde Brexit krijgt de EU het minste geld. Ander voordeel is dat de meeste Brexiteers op leeftijd zijn. Veel jongeren dit voor lidmaatschap van de EU stemden, hebben nooit geleefd in een onafhankelijk Verenigd Koninkrijk.

Hoe langer het duurt, hoe meer Brexiteers aan natuurlijke oorzaken zullen overlijden. Hier wacht de EU gewoon tot de ongewenste kiezers er niet meer zijn, om ergens in tachtig jaar aan transitieovereenkomst met een nieuw referendum weer aangesloten te worden aan het Britse financiële infuus.

Jeremy Corbyn trapte deze week af met een presentatie van een alternatief Brexit plan. Het zag er gelikt uit en was een waterval aan utopische voorstellen. Dankzij nieuwe verkiezingen zou een nieuwe regering met een nieuw mandaat naar Brussel reizen. Brussel zal hem met open armen ontvangen om in enkele weken tot een nieuw onderhandelingsresultaat te komen.

Hij beloofde nieuwe banen, simpele asielmigratie en vele andere socialistische stokpaardjes die niets met Brexit te maken hebben. Klaagde over verhoogde criminaliteit. Het meeste ging over belastingontwijking door rijken, arbeiders die uitgemolken worden en alle andere clichés uit het begin van de industriële revolutie en opkomst van de vakbond.

Als uitsmijter keerde hij terug naar het onderwerp en zou de EU even akkoord zou gaan met wrijvingsloze toegang tot de EU-markt, zonder vrij verkeer van personen. Iets wat de EU jarenlang heeft aangegeven nooit te gaan doen. Dit voorstel is niet alleen fantastisch, het is en blijft ook pure fantasie. 

De gedachte dat een nieuw gekozen regering opnieuw mag onderhandelen is niet nieuw. Griekenland heeft die route ook gelopen, en de EU heeft toen totaal niet bewogen. De EU heeft een bestuurscultuur dat een eenmaal genomen besluit niet meer vatbaar is voor argumenten. Bovenop een democratisch tekort. Deze houding onderstreept het belang van een Brexit.

De leider van de Labourpartij is niet meer bezig met een oplossing, maar trapte de campagne voor nieuwe verkiezingen af. Het maakt hem niet uit wat er gebeurt, als die maar aan de macht komt. Niet alleen Labour zal iedere deal wegstemmen, ze krijgen daarbij hulp van bijna honderd rebellerende conservatieven en de DUP.  

Binnen deze casus is de oplossing nog niet in zicht, 29 maart 2019 is dat wel.