Geenstijl

Hoe meer schepijs wordt gegeten, hoe meer kinderen helaas verdrinken. Zorgzame ouders zullen wellicht direct ijs willen verbieden. Hoewel deze gegevens correleren, is er geen direct verband. Beide zijn een logisch gevolg van het warmere weer. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer koude desserts, hoe meer er gezwommen wordt, wat helaas niet risicoloos is. 

Het is een voorbeeld dat louter correlatie geen causaliteit aantoont. Deze website heeft duizenden voorbeelden van gegevens die duiden op directe verbanden, maar boerenverstand sluit al iedere relatie al volledig uit. Als twee sets gegevens exact hetzelfde gedrag vertonen, is hun correlatie gelijk aan 1. Mijn persoonlijke toppers:

Op drie met een correlatie van 0.97: In de staat Washington dalen echtscheidingen in hetzelfde tempo als de dalende consumptie van volle melk in de VS. Op twee met 0.98: Het aantal advocaten in Georgia steeg met hetzelfde tempo als het aantal mensen die verongelukten door een val van de trap. En de winnaar met 0.999: De verkoop van iPhones loopt bijna synchroon met de jaarlijkse neerslag in Madison County, Idaho. 

\

Binnen de discussie over orgaandonatie wordt als een mantra herhaald dat landen met actieve orgaandonatie meer patiënten helpen. Die stelling klopt, maar zegt niet dat de registratie de oorzaak is van die betere cijfers. Daarom is het goed te kijken of er ook andere verschillen zijn. Is de actieve registratie het enige idee dat kopiëren waard is, of is er veel meer?

Deze landen hebben een bredere focus op orgaandonatie bij leven. Zoals stamcellen of nieren. Lang voordat iemand hersendood is, is donatie mogelijk. Stamceldonatie is vooral pijnlijk. Bij donatie van een nier, gaat de andere nier harder aan het werk, waardoor er geen functieverlies merkbaar is in het leven van de donor.

Deze landen hebben ook een focus op orgaandonatie nadat de hartslag gestopt is. Jammer genoeg zijn sommige organen daarvoor ongeschikt, andere zijn nog bruikbaar voor een nieuw leven. Doordat ons systeem tunnelvisie heeft op het hersendoodmoment, worden kansen ervoor en erna verwaarloosd. Het echte kantelpunt is de educatie.

Of je nu België, Frankrijk of Spanje neemt, het verhaal is keer op keer hetzelfde. “reden voor het hoge aantal orgaandonoren in België is de uitgebreide sensibilisering. Zowel de overheid, de gemeentebesturen als tientallen vzw's voeren geregeld actie om zoveel mogelijk mensen op de donorlijst te krijgen."

Frankrijk: “Het gesprek met familieleden is gemakkelijker geworden, zegt hij. 'Voorheen kenden veel mensen de wet slecht. Door de wetswijziging en alle publiciteit eromheen zijn ze beter op de hoogte', aldus Bastien.”

“Als je een enquête houdt onder de Spaanse bevolking, zegt slechts 56 procent van de Spanjaarden ja als ze moeten beslissen over de organen van een overleden familielid. Maar op het moment dat ze werkelijk voor de beslissing staan, stijgt dit percentage van 56 tot 85 procent. Wij concentreren ons erg op dat moment. In Spanje zijn het de best getrainde mensen die dit gesprek voeren.”

In Nederland werd rond 2014 in een kwart van de gevallen het gesprek met de familie gedaan door een medewerker die daarvoor niet de specifieke opleiding heeft gedaan. De vorige Spaanse directeur van hun transplantatieorganisatie adviseert het familiegesprek te laten doen door de specialist die daadwerkelijk de donatie gaat uitvoeren.

“Het hoge aantal familieweigeringen is volgens het rapport oorzaak van het lage aantal donoren in ons land” Dankzij de toezegging van Pia Dijkstra aan de senaat, heeft de familie na 2020 nog steeds het laatste woord. Dat was al zeker, want ziekenhuizen zijn commerciële instellingen waar hun imago en de klant centraal staan, en de sterke arm komt geen donatie afdwingen.

Doordat nabestaanden onvoldoende weten wat orgaandonatie is, moet er in het familiegesprek veel te veel worden uitgelegd aan geschokte mensen die midden in een rouwproces zitten en daarvoor helemaal niet openstaan. Als de algemene educatie, vastleggen van eigen keuzes en het keuzeproces door de familie dan pas beginnen, is het te laat. 

Er is geen aflevering van Operatie Live gemaakt over orgaandonatie. (Moeilijk te organiseren, niet minder waardevol.) Het is elf jaar geleden dat BNN met de grote donor show kwam. (Vijf jaar na het overlijden van Bart de Graaff.) Doordat het zo stil is, hebben nepnieuws en spookbeelden rond orgaandonatie volledig vrij spel. Wordt nee de veilige optie.

Het standaardwerk uit 2014 schreef ook al dat orgaandonaties soms wordt uitgesteld omdat er te weinig personeel is, vandaag werd bekend dat ook normale operaties worden uitgesteld. Zelfs de aanbevelingen uit 2006 voeren we niet uit. Bij orgaandonatie tikt de klok. Latere operatie geeft minder kans op succes en mindere kwaliteit.

Actieve Donorregistratie is niet het ei van Columbus, het is ook niet het begin. Het is een symbolische indicator van landen die op meerdere vlakken een betere cultuur en een beter systeem hebben rond orgaandonatie. Het is de kers op de taart, niet de taart zelf.

Het is onbegrijpelijk dat het land waar Rinus Michels het totaalvoetbal heeft ontwikkeld, een administratief detail importeert, de rest negeert en toch dezelfde resultaten als in het buitenland verwacht.

Orgaandonatie heeft geen wetswijziging nodig, maar een cultuurverandering.