Geenstijl

.@JeroenAkkermans: "Het is heel raar dat één van de verdachten aan tafel zit bij het onderzoek. Dat doet het onderzoek geen goed." #MH17 pic.twitter.com/WPabSKOLPQ

— Pauw (@pauwnl) September 28, 2016

Voorspelbare reacties op het MH17-rapport in de mediaas: de onderzoeksconclusies van het Joint Investigation Team passen zo goed bij zoveel mensen in hun straatje, dat zelfs prijswinnende journalisten ineens besloten om critici van Oekraïne of het onderzoek op de platte kar door de stront te trekken. Human interest-schrijver Olaf Koens en onbetrouwbare ijdeltuit Roel Geeraedts (tweemaal RTL), bijvoorbeeld, gingen op twitter helemaal KGB op Wierd Duk, die ze als complotdenker probeerden weg te zetten. En alle cliché Kievtrollen (hoi Livestropop) gingen er laf in mee want zo is Nederlandje. Het media-aanbod op tv was ondertussen ook volledig voorspelbaar. De NOS straalde slechts de JIT-beelden door en sprak met OM-onderzoekers. Nieuwsuur had ook alleen mensen van het OM, maar niemand voor wederhoor of kritische bevraging. (Wijs daar op en je krijgt een serie jij-bakken van zo'n televisieambtenaar.) NOS & Nieuwsuur lieten ook alleen tevreden nabestaanden aan het woord (waar was Thomas Schansman, behalve bij 1Vandaag?). Ook De Volkskrant heeft vanmorgen een vele pagina's lange reconstructie van het onderzoek die bijna kant en klaar door het JIT is aangeleverd, inclusief bonusinterview met JIT-baas Fred Westerbeke van het OM maar zonder verdere kritische bevraging van het onderzoek zelf.

Het is allemaal weer zo voorspelbaar.

De gretigheid waarmee de JIT-bevindingen zonder kritiek worden omarmd. De strakke regie waarmee Westerbeke en co in de NPO-programma's aanschuiven. De gebruikelijke lof over onze oh zo betrouwbare overheid. Het hardnekkige zwijgen vanuit het OM over het geplande vervolgingstraject, dat nog volstrekt onduidelijk is. Het bizarre feit dat info van geheime diensten, waar het gros van het JIT-rapport op gebaseerd is, niet in de rechtszaal gebruikt kan en mag worden. Niemand die zich hardop afvraagt waarom de zaak MH17 niet binnen een maand was opgelost, nadat US MinBuZa John Kerry op 12 augustus 2014 let-ter-lijk zei "We saw the trajectory, we saw the hit, we saw this airplane disappear from a radar screen. So there's really no mystery about where it came from and where these weapons have come from." Waarom kwam Washington niet eerder en openlijk met dat bewijs over de brug? Moet er iets of iemand beschermd worden?Niemand die de vraag stelt waarom degene in wiens huis de massamoord is gepleegd, zelf in het rechercheteam zit in plaats van in de verhoorkamer. Oh wacht. Dat laatste vroeg Jeroen Akkermans zich wél af, bij Pauw aan tafel: "Het is heel raar dat één van de verdachten aan tafel zit bij het onderzoek. Dat doet het onderzoek geen goed." Ook het feit dat Nederland de onderzoeksshow zelf runt, vindt Akkermans (ook RTL, lees vooral deze longread van hem nog eens terug) een slechte keuze: je kan niet onafhankelijk onderzoek doen naar een zaak waar je hele land zo emotioneel bij betrokken is.

Het was een BUK. Het wapen was van Russische makelij. Het oorlogstuig werd vanuit Rusland naar Oekraïne gereden, en na de massamoord weer terug over de grens gesleept. Dat is onomstotelijk aangetoond door het JIT, al eerder door de Onderzoeksraad voor de VVD en ook door de NAVO-bloggers van Bellingcat. Daar is echt geen twijfel meer over. Maar er blíjft ruimte voor serieuze vragen: de bron van de taps in het JIT-onderzoek - de Oekraïense geheime dienst - is dubieus. De rol van Kiev nog altijd ongewis, want niet bevraagd (of niet opgeschreven). De vraag waarom het luchtruim überhaupt nog open was, onbeantwoord. En het blijft relevant wat Nederland wist over gevaren in het Oost-Oekraïense luchtruim vóór die fatale 17e juli. Maar alles gaat door de zwart/witte bril: Rusland 100% fout, Oekraïne 0% fout. Dat het ook wel eens 80/20 of 60/40 zou kunnen zijn, dat is een te moeilijke variant voor de media, of een ongewenste, of allebei. Het moet allemaal wel in het juiste straatje blijven passen natuurlijk.