Geenstijl

Door de toen wel erg eenzijdige (Keynesiaanse) economische leer op de meeste universiteiten, zijn zowat alle economen het eens dat een beetje inflatie goed is voor de economie. Gezien deze economen politici, ministeries en think tanks bijstaan, mag het geen verrassing heten dat ons monetaire (en fiscale) beleid erop gericht is om net geen twee procent inflatie te hebben. Althans, dat was het want zowel de Fed alsmede de ECB vinden inflatie die boven de 2% ligt nu OK omdat het de afgelopen jaren ver onder de 2% was. Net onder of boven 2% is een interessante discussie, maar de kern zou moeten gaan of inflatie überhaupt nagestreefd dient te worden; het is namelijk roof.

De reden voor de 2% is wat arbitrair; economen stellen dat een beetje inflatie nodig is aangezien het werkt als een soort smeerolie voor de economische motor. Wat ze in ieder geval allen erg vrezen is niet inflatie die wat boven of onder de 2% ligt, maar deflatie. In die omstandigheden, dalen de prijzen van goederen en diensten. Voornoemde economen stellen dat de consument wacht met consumeren, want morgen is het goedkoper. Maar als morgen daar is, dan wacht de consument nog steeds, want morgen is het nog goedkoper en zo verder. Niemand consumeert, bedrijven investeren daardoor niet en de hele economie zou instorten, aldus de experts.

Dit is natuurlijk totale lariekoek. Zo worden tv's door innovatie steeds goedkoper, toch kopen mensen tv's. En zo is het met alles; als prijzen dalen, heeft de consument meer koopkracht en zal zij deze ook aanwenden. Deflatie door technologische vooruitgang, de leercurve etc. is gewoon goed voor de consument, goed voor het bedrijfsleven en dus goed voor de economie.

Nou is er ook een vorm van deflatie die niet zo goed is; als partijen geforceerd spullen en diensten moeten verkopen omdat ze (dreigen) kopje onder gaan. Dit soort fire sale perikelen leidt tot slechte deflatie, maar er kan dan weinig aan worden gedaan. De oorzaken liggen immers in het verleden en de deflatie is alleen maar het symptoom. In de meeste gevallen is er teveel schuld aangegaan, die niet gedragen kan worden door de schuldenaar (het bedrijfs- of persoonlijk-inkomen blijft te ver achter).  

Dus economen zouden voor deflatie door innovatie moeten zijn en tegen teveel schuldenopbouw, want dat kan tot slechte deflatie leiden.

Maar niks van dat alles. Centrale banken de wereld over hebben in wezen zowat iedereen bestolen door de prijzen met rond de 2% te laten stijgen. Hadden zij niks gedaan, dan was de deflatie wellicht 2% per jaar geweest (consument kan dan ieder jaar 2% meer spullen kopen met hetzelfde geld), wat zou betekenen dat er in totaal 4% van het inkomen is afgeroomd per jaar.

Maar de roof houdt daar niet op want de afgelopen jaren hebben alle grote centrale banken de rentes kunstmatig laag gehouden. Wederom met het (foutieve) idee dat de rentes laag moeten zijn zodat schulden hebben en schulden aangaan betaalbaar(der) moet worden. Hierdoor worden meer schulden aangegaan wat verkeerd wordt aangewend (misallocatie), wat nauwelijks tot niet leidt tot productiviteitsgroei, waardoor de schulden onbetaalbaar worden. Dit noopt de centrale banken dan weer tot verdere renteverlagingen (en nu de rente rond de nul staat, halen ze ook andere fratsen uit). Een beetje econoom ziet dat door dit beleid juist de basis wordt gelegd voor slechte deflatie.

Nou kan de lezer zich afvragen waarom een kunstmatig lage rente ook roof is. Het simpele voorbeeld is dat een spaarder normaal 3% zou vangen en nu voor de eer moet betalen aan de bank! Maar dit is een erg zichtbaar en duidelijk voorbeeld. Maar wat dacht u van de pensioenen? Alle ingelegde premies worden belegd om zodoende een rendement te maken, waardoor uiteindelijk iedereen te zijner tijd een pensioen kan ontvangen . Nu de rentes kunstmatig laag zijn, zijn de rentes die beleggers ontvangen op zowel obligaties alsmede vastgoed erg laag. Bij vastgoed hoort u de particuliere belegger niet klagen, want naast de huur yield heeft de eigenaar ook een kapitaalswinst want vastgoedprijzen zijn gestegen. Overigens, wederom door de kunstmatig lage rente.

Maar pensioenfondsen (en verzekeraars) beleggen voor de lange termijn. Zij willen met de beleggingen een stabiele cash flow genereren die genoeg is om aan de pensioenverplichtingen te voldoen. Tussentijds papieren winsten verzilveren heeft niet zoveel zin, aangezien het iedere maand, ieder jaar weer belegd moet zijn om inkomen te genereren. Uw pensioenpremies van de afgelopen jaren zijn dus belegd in obligaties met nagenoeg nul rente en de centrale banken beloven dat dit nog lang het geval zal blijven.

Terwijl u slaapt is uw pensioen dus aan het afkalven. En het ware verhaal is nog erger nu de centrale banken een meer dan 2% inflatie zullen gaan tolereren, terwijl zij gelijktijdig de rentes kunstmatig laag houden. Immers, het is de reële rente (nominale rente minus inflatie) waar het om draait; het rendement NA inflatie. Nu inflatie boven de 2% zal gaan en de rentes rond de nul zullen blijven, worden steeds meer pensioenbeleggingen (die de rente gebruiken als een referentie) tegen een reële negatieve rente uitgestald. Uiteindelijk zal dit leiden tot pensioenkortingen en premieverhogingen.

De consument heeft dus te maken met hogere prijzen in plaats van lagere (ofwel verminderde koopkracht) en de spaarders in breedste zin (mensen met spaargeld, pensioenen, levensverzekeringen etc.), zien de reële waarde van hun tegoeden langzaam verdampen.

Maar niet iedereen is een slachtoffer van deze roof, want op netto basis springen er sommigen goed uit: de schuldenaren. De schuld blijft immers als bedrag ongewijzigd door inflatie, terwijl het nominale inkomen wel met inflatie stijgt. Verder helpt de kunstmatig lage rente om goedkoop te herfinancieren, waardoor de schuldenaar langer kan blijven voortbestaan (zombificatie van de economie). Sterker nog, door de lagere rente kunnen zij (en anderen) nog meer lenen. Voor hen is het een gratis lunch; een lunch betaalt door de spaarders in breedste zin.

De roof door centrale banken bestaat dus uit het afromen van koopkracht van consumenten en prudente spaarders en deze te verdelen over de schuldenaren. Het is een herverdeling waarbij goed gedrag wordt bestraft en fout gedrag wordt beloond. Wat dat betreft zijn centrale banken net overheden.