Hoezo (nog steeds) die voortrekkersrol

Amerika levert de vrede, Europa de troepen. Dat is de voorlopige conclusie van de elkaar razendsnel opeenvolgende diplomatieke ontwikkelingen in het Oekraïnedossier de afgelopen week. Donald Trump gaat een vredesdeal sluiten met Vladimir Poetin en Volodymyr Zelensky. Zijn kersverse minister van Defensie Pete Hegseth wil dat Europa en landen daarbuiten een vredesmacht leveren want de VS gaan daar niet aan mee doen en hoofdonderhandelaar Keith Kellog meldt zaterdagavond dat Europa (en dus de EU) niet mee mag onderhandelen over dit alles: "Meng je in het debat, niet door te klagen of je al dan niet een zitje aan tafel krijgt, maar door op de proppen te komen met concrete voorstellen, ideeën en meer te investeren in defensie." Hij echode daarmee de woorden van NAVO-chef Mark Rutte eerder deze week (die ze waarschijnlijk van Kellog zélf had gekregen. De 80-jarige Vietnam-veteraan en oud-generaal presenteerde in juni vorig jaar zijn vredesplan al aan Trump).

Minister-president Dick Schoof zei gisteren positief tegenover Nederlandse deelname aan een dergelijke (mogelijk VN, zeker géén NAVO-) vredesmacht te staan. Nederlandse boots on the ground dus, bij schermutselingen een Russische of Oekraïense bom op een rood-wit-blauwe helm. Groetjes van de leider van het PVV/VVD/NSC/BBB-kabinet. Zo, dat gaat snel.

Groundhog day en het is pas 10 februari (?)

Hee kijk nou Dilan Yesilgöz valt Geert Wilders aan in een interview en Geert Wilders reageert daarop in een tweet. Dat is eigenlijk net als de vorige keer toen Dilan Yesilgöz Geert Wilders aanviel in een interview en Wilders daarop in een tweet reageerde, en een beetje vergelijkbaar met toen Dilan Yesilgöz in een interview een tweet van Geert Wilders aanviel. Je zou haast denken dat het kabinet-Schoof de ene na de andere daadkrachtige maatregel door het parlement fietst, zodat de leiders van de twee grootste coalitiepartijen lekker tijd over houden om samen te kibbelen MAAR DAT IS DUS NIET ZO. Zelfs een beetje fatsoenlijk de btw op boeken verhogen of fatbikes verbieden of gedetineerden een paar dagen eerder naar huis sturen lukt niet. Vandaag komt de Raad van State met een C-advies over de asielplannen van Faber en GeenStijl met een GoK-advies aan het hele kabinet, wat staat voor Ga eens aan het werk of Klap de boel in elkaar. Maar stop met dit gezeik zeg. Zat er ananas op die pizza ofzo?
UPDATE: Advies Raad van State ("De Afdeling adviseert de minister van Asiel en Migratie het wetsvoorstel Asielnoodmaatregelenwet in de huidige vorm niet in te dienen bij de Tweede Kamer.") nu online
UPDATE 13u02 - Wilders (verrassing): boe boe Raad van State hop hop invoeren die wetten
UPDATE 14u30 - Ook PVV en VVD willen snel door met wetgeving
UPDATE 15u10 - NSC: "Het is nu eerst aan het kabinet om de opmerkingen van de Raad te verwerken."

Kabinetsdelegatie naar Davos, Máxima ontbreekt

Geinig lijstje op de valreep van het jaar: Dick gaat naar Davos. Naast premier Schoof is het de bedoeling dat ook ministers Sophie Hermans (Klimaat, VVD), Ruben Brekelmans (Defensie, VVD), Dirk Beljaarts (EZ, PVV), DNB-voorman Klaas Knot en AIVD-chef Erik Akerboom tussen maandag 20 tot en met vrijdag 24 januari de 54ste jaarlijkse bijeenkomst van het World Economic Forum (WEF) in het Zwitserse Davos bijwonen. Hun namen staan op een vertrouwelijke concept-deelnemerslijst van overheden en vertegenwoordigers van internationale organisaties die Bassiehof deze Kerstdagen onder de boom vond. Andere Nederlanders op de lijst zijn Secretaris-Generaal van de NAVO Mark Rutte, Sigrid Kaag die namens de VN de bezem door Gaza gaat halen en EU-klimaatcommissaris Wopke Hoekstra.

Wie echter ontbreekt (maar concept dus zeg nooit nooit) is koningin Máxima. Het zou voor het eerst sinds 2015 zijn dat de vorstin een WEF-bijeenkomst niet bijwoont. Andere gekroonde hoofden zoals onder meer de Koning en Koningin der Belgen, prins Albert van Monaco, het vorstenpaar Abdoellah II en Rania van Jordanië en koning Letsie III van Lesotho zijn wel aanwezig om Klaus Schwab uit te zwaaien.

Welverdiend

En dan te bedenken dat zijn bijnaam vroeger 'De lachende moordenaar' was. Op het eerste gezicht had hij meer weg van 'De sullige kluns'. Dat gestamel, die naar slapstick neigende hand- en armbewegingen van 'm. Hendrikus Wilhelmus Maria Schoof leek voorbestemd te eindigen als schlemiel des vaderlands. Dat constante gehakketak van Wilders, een ministerploeg gevuld met beginnelingen, het gegeven dat niemand ooit op hem gestemd heeft, de Eerste Kamer, Marjolein Faber, ga er maar aan staan. 

Paar maanden verder: Bassiehof's politicus van het jaar 2024. Schoofie heeft een even ondankbare als onmogelijke taak, met Wilders die zo nu en dan a la Cruijff bij Beenhakker naar beneden afdaalt om instructies te geven, op zijn stoel plaats te nemen. Het zou niet moeten werken, maar het werkt, zo lang als het duurt. Bovendien: sympathieke vent. Beste bedoelingen, weinig mis mee. Lang interview vandaag in de Volkskrant met de goede man, en wat opvalt: hij begint warempel iets presidentieels te krijgen, die ouwe ongekozen technocraat van ons. In het kader van de kerstgedachte:

En andere prijzen

Politiek 2024 was geen volledig jaar daar het voor de helft nog geleid werd door demissionair minister-president Mark Rutte en zijn mensen. Toch voelt de Periode Schoof als een eeuwigheid vanwege de reldichtheid van het geheel; het is voor de beschouwer vanaf dag één smullen qua kabinetscrises, onverwachte plotwendingen en een buitenissige oppositie. Terwijl van links tot rechts met spanning werd gekeken naar hoe de onbetwistbare winnaar van de verkiezingen zich zou gaan gedragen in de nieuwe constellatie. Een rechtstatelijke basislijn moest zelfs worden geformuleerd om Geert Wilders in te kaderen. Maar al snel bleek NSC de onbetrouwbare partner in het geheel te zijn. Wat ons brengt op de…

Schoof is onze herder

Heeft Schoof van Rutte geleerd, zo'n Q&A op Instagram. Op menselijk niveau een kwartiertje antwoorden op ingestuurde vragen van Piet en Sjaan en Sjaak en Mohammed. En die vragen zijn van een NIVEAU. Ie-de-re vraag weer. Flauw, maar dit is dus Nederland. Misschien toch maar NIET bezuinigen op het onderwijs?

Dat wordt weer rijsttafel eten straks

Je kunt wel met allerlei feiten en cijfers lopen schermen over dat er geen kabinetscrisis is, maar de mensen in het land Den Haag ervaren nu eenmaal een kabinetscrisis, en dan moet je daar naar handelen. Het kabinet-Schoof zit er nog, maar waarom precies, voor wie zijn lol en hoeveel uur nog, wordt zo langzamerhand steeds moeilijker te begrijpen. Er was dus een plan van Dick Schoof om over een pakket bezuinigingen te onderhandelen met de oppositie (omdat het niet opschiet met de begrotingen en partijen in de Eerste Kamer volksvertegenwoordigertje spelen zoals bij de BTW-verhoging, red.), maar dat is zojuist door de leider van de grootste coalitiepartij afgeschoten. Daar kunnen ze mooi over overleggen bij het volgende pizzaberaad dat niet doorgaat.

Er was en is totale onduidelijkheid over De Toon in de ministerraad

Lekker gewerkt Dick Schoof. Tien dagen na een Jodenjacht in Amsterdam gaat het in het Nederlandse publieke debat gewoon weer over De Toon. Je kunt de schuld daarvan geven aan de media, of aan Femke Halsema, maar dat gaat een beetje moeilijk als een kabinet meer dan een halve dag in crisissfeer bijeen is om te praten over De Toon tijdens een ministerraad. En zeker als de voorzitter van die raad vervolgens niet meer naar buiten brengt dan 'er was en is geen sprake van racisme' en een desalniettemin opgestapte staatssecretaris het in een verklaring heeft over 'polariserende omgangsvormen'.

Want we weten inmiddels wel zeker: ons kabinet is vrijdag bijna gevallen over De Toon in de ministerraad. En iedereen die erbij zat weet wat De Toon in de ministerraad was. De vier fractieleiders die vrijdag de hele avond hebben gepraat over De Toon de ministerraad weten wat De Toon in de ministerraad was. Sterker nog: de coalitiepartijen hebben afgelopen vrijdag uitgebreid lopen lekken naar de pers over De Toon in de ministerraad. En als De Toon in de ministerraad kennelijk dé politieke kwestie van dit moment is, dan hebben degenen die over De Toon horen te gaan (wij, de burgers) het recht te weten wat De Toon in de ministerraad was. 

Gelukkig is er een vrij simpele manier om daarachter te komen. Hier is namelijk artikel 26 van het reglement van orde van de ministerraad.

In lid 2a staat duidelijk dat de ministerraad zelf ontheffing van de geheimhouding kan verlenen. Dat is al een keer gebeurd in 2021, toen er werd gelekt dat het kabinet had besloten de Kamer onjuist te informeren en Kamerlid Omtzigt te sensibiliseren. Uit de geopenbaarde notulen bleek toen dat het kabinet inderdaad had besloten de Kamer onjuist te informeren en Kamerlid Omtzigt te sensibiliseren. 

Het kan dus gewoon. Als het PVV, VVD, BBB en NSC (die er vrijdag voor kozen de pers te informeren over De Toon in de ministerraad) menens is met dit kabinet, maken ze de notulen nu openbaar. Want de zon die weer zou gaan schijnen is wel erg moeilijk zichtbaar achter de schaduw van onderlinge verdachtmakingen. Die schaduw van een kabinet en coalitie die wel weten wat De Toon was, terwijl de oppositie daar alleen maar naar kan raden en na afgelopen vrijdag het volste recht heeft naar eigen voorkeur aan te nemen dat deze verschrikkelijk was/wel meeviel. Wij burgers moeten weten of de ophef de ophef waard was. Zodat wij burgers kunnen beoordelen of De Toon passend was na de schokkende gebeurtenissen van de nacht van 7 op 8 november. Want daar ging het tenslotte allemaal om. Toch?

Nieuwe bestuurscultuur

Wij citeren Kamerlid Daan de Kort, van coalitiepartij VVD, die in de vorige coalitie (VVD/D66/CDA/CU) zat, en ook in de huidige coalitie (Iedereen/Voor/Zijn/Eigen/God/Voor/Niemand). "Het huidige kabinet heeft, naar aanleiding van het verschil van inzicht over het leveren van ongelakte chatberichten, op 13 september jl. besloten terug te komen op onderdelen van de met het vorige kabinet gemaakte werkafspraken en voorlichting te vragen aan de Raad van State." 

Het staat er echt: het vorige kabinet had afspraken gemaakt over het ongelakt verstrekken van chatberichten aan de Parlementaire Enquête Commissie Corona. En het nieuwe kabinet zegt nu: ho ho, ongelakte chatberichten delen met een commissie die moet onderzoeken wat een puinzooi we er van gemaakt hebben, dat gaan we niet zomaar doen. We gaan eerst even aan de Raad van State (de Raad van State ook echt) vragen of dat wel mag. Alsof de Raad van State niet druk is met het beoordelen van de nog steeds niet geslagen (blijft een raar woord, red.) Koninklijk Besluit over de asielcrisis. Alsof dit kabinet opeens het staatsrechtelijk braafste jongetje van de klas wil spelen. Heeft die Schoof (hoogste ambtenaar op het ministerie van Justitie tijdens de coronacrisis) wat te verbergen ofzo?

(nee)

Wij zijn op zich wel klaar met de discussie over de tweets van Geert Wilders over Femke Halsema, maar de discussie over de tweets van Geert Wilders over Femke Halsema is nog niet klaar met ons. Gisteravond moest premier Schoof (mede naar aanleiding van een plannetje van Kamerlid Deen om Halsema dan maar via een Koninklijk Besluit te ontslaan) in een debat over een heel ander onderwerp opnieuw afstand nemen van voornoemde tweets over voornoemd voornemen, vervolgens sloot staatssecretaris Coenradie (PVV) zich bij de premier aan en vanochtend twittert Wilders weer over... Femke Halsema. De W. blijft toch de W. Je zou haast denken dat de PVV-leider aanstuurt op een kabinetscrisis over de burgemeester van Amsterdam. 

Dat gaat (waarschijnlijk) niet gebeuren, maar met dit kabinet weet je het nooit. Misschien zegt Marjolijn Faber zo dat ze Denemarken bordjes heeft gezien waarop staat dat Femke Halsema moet aftreden, krijgt ze daar een negatief advies over van haar ambtenaren maar beslist ze vervolgens ('ik ben beleid') dat er een noodwet moet komen die alle burgemeesters van wie de naam begint met een 'H' en eindigt op 'alsema' op non-actief zet, mits dragend gemotiveerd. Hoe dan ook, vanavond om 18u15 staat het vervolg van het debat over de begroting van Binnenlandse Zaken op het programma, waarin (waarschijnlijk) het al dan niet ontslaan van Femke Halsema zal worden besproken door de Kamer, die daar helemaal niet over gaat.