Al decennia lang is het verhaal van experts dat China het economisch grootste en machtigste land zal worden. Begrijpelijk want de economie groeide astronomisch en als experts ergens goed in zijn, is het wel extrapoleren. Maar China heeft een hoop onderliggende problemen en enkele daarvan zijn onoverkomelijk. Het zal dan ook nimmer de nummer 1 worden. 

Het eerste probleem is een universele, want het is iets waar Het Westen ook onder zucht: een schuldenberg. Het is dus zeker geen uniek probleem, maar in combinatie met de andere factoren  (zie rest van deze column), vormt het een gevaarlijke mix. Zoals de lezer vast weet, is de kredietverschaffing in wezen in handen van de overheid, en dan met name de lokale overheden. Zij hebben elke keer een stevige neergang van de Chinese economie kunnen uitstellen door enorm veel infrastructurele projecten te financieren. Dat deze projecten uiteindelijk te weinig opleveren versus de geïnvesteerde (en beleende) bedragen, begint zich steeds meer te wreken.

Het is ongelofelijk dat een zo wreed en met mislukkingen doordrenkt gedachtegoed als het communisme vandaag de dag nog steeds aanhangers kent.

Het mooiste is nog dat de meesten niet eens weten dat zij het communisme aanhangen, want ze noemen zichzelf socialist of sociaaldemocraat. De achterliggende gedachte, dat de Staat het beter weet dan het individu en dus zowat elke beslissing wil bepalen voor het individu, is echter dezelfde. Het centralisme dat inherent aan is aan het socialisme heeft als eindstation per definitie het communisme, doordat de Staat steeds meer moet ingrijpen om de effecten van misallocaties (bijwerkingen van het beleid) te mitigeren danwel weerstand de kop in te drukken. Maar het communistische gedachtegoed is nu ook opgedoken op plekken waar je het niet verwacht.

Zo is de ChristenUnie al een tijdje ultralinks met een Jezussausje en recent kwam CDA-minister van de eeuw, Hugo de Verschrikkelijke, met het plan om huizenverkoop vergunningplichtig te maken voor huizen met een transactiewaarde van EUR 355.000 en lager. Het idee is dan dat de gemeente de verkoop kan blokkeren als het niet aan een gewenste persoon of entiteit is. Het idee is dan dat leraren, politieagenten, verplegers en waarschijnlijk ook parkeerwachters een huis kunnen krijgen tegen een lagere prijs in plaats van overboden te worden door rijke patsers.

Mijn hersenen sloegen vast bij zo'n debiel plan, want er is zoveel fout aan. Allereerst is de woningnood het ergst in de grote steden, waar EUR 355.000 een "arme koper"  alleen helpt een garagebox te bemachtigen. Verder zal een gemeente mensen met een arme achtergrond juist willen weren ten faveure van voornoemde ambtenaren en semi-ambtenaren. Daarnaast zal een dergelijke limiet ervoor zorgen dat huizen die normaal voor EURO 300.000 over de toonbank gaan, nu voor EUR 356.000 zullen worden aangeboden. Iedere huiseigenaar die in de categorie daaronder zit, zal juist een prijsdrukkend effect meemaken, waardoor de hypotheek wel eens hoger kan uitpakken dan de waarde van het huis. Hierdoor loopt dat gedeelte van de markt vast en gaat het aanbod van zowel bestaande als nieuwe woningen in deze categorie omlaag.

Wat Hugo de Prutser tot nog toe heeft geopperd dan wel ingevoerd, heeft de huizenmarkt alleen maar verder op slot gegooid. Wat dat betreft, is Hugo de perfecte contra-indicator; elk idee van Hugo moet gekoesterd worden, want men weet dan precies wat er gedaan moet worden: het tegenovergestelde.

Het lijkt wel of de groene club wel oog heeft voor schaarse natuur, maar geen snars begrijpt van schaarste in grondstoffen

De partijen en beleidsmakers die een groene agenda voorstaan, zouden zich toch steeds vaker achter de oren moeten krabben, want zowat dagelijks komt er wel nieuws voorbij hoe onmogelijk vele van hun plannen zijn. Het is dan ook tijd dat deze groene groep zich door de realiteit laat bijsturen.

Onlangs kwam Lode Goukens met een goede bijdrage in het blog Doorbraak, waarin hij het megaproject van RWE, een Duitse energiereus, beschrijft. Het betreft een batterijpark met 200 megawatt aan lithium-ion batterijen. Maar RWE ziet er nu vanaf. Door de gestegen lithiumprijzen (maal drie de 2019 prijs), worden dit soort projecten namelijk onrendabel. Zelfs de enorme subsidies en vrijstellingen konden RWE blijkbaar niet verleiden het project door te zetten. Het lijkt wel of de groene club wel oog heeft voor schaarse natuur, maar geen snars begrijpt van schaarste in grondstoffen. Verder houden hun groene plannen in dat we de halve aardbol wederom moeten afgraven om de materialen te bemachtigen die nodig zijn voor de transitie, terwijl de impact op het milieu hiervan onbesproken blijft.

Zoals de Geldblog-lezer al weet, had de wereld te maken met een kredietcrisis in 2008. Deze crisis ligt, volgens de meeste experts, al een tijdje achter ons. Maar als er gekeken wordt naar de gekozen oplossingen destijds, zou er een geheel andere conclusie getrokken moeten worden. Immers, de wereld heeft nu nog veel meer schulden. Een schuldencrisis oplossen met meer schulden is namelijk geen oplossing maar simpelweg een uitstel. Soms zijn die nuttig, mits goed gebruikt. Maar kan deze claim nu gemaakt worden? Hebben we de extra tijd goed gebruikt?

Simpelweg kan er gesteld worden dat de wereld te veel schulden heeft. Nu zijn er maar enkele factoren die, al dan niet theoretisch, soelaas kunnen bieden. Al deze factoren komen erop neer dat er meer verdiend en/of dat de schulden goedkoper moeten worden.

Allereerst worden de schulden draagbaarder als er meer gewerkt wordt. Dit kan zowel door een groei van het aantal werknemers alsmede het aantal gewerkte uren per werknemer. Hier moet natuurlijk wel vraag naar zijn (m.a.w geen Melkertbanen aub). Verder moet het extra gegenereerde inkomen ook bij de schuldhouders terecht komen, anders blijven de schulden slechte schulden. Voor de overheid geen probleem dus, gezien zij de werkenden belast, maar voor huishoudens kan dat dus anders liggen. Bedrijven zullen ergens in het midden hangen aangezien velen een graantje kunnen meepikken via de BBP groei door de extra werkenden/gemaakte werkuren.

Anderhalfduizendmiljard euro is een te ongrijpbaar bedrag voor collectieve verontwaardiging

Het zal de lezer niet ontgaan zijn dat de Eerste Kamer akkoord is gegaan met de voorstellen omtrent ons pensioenstelsel. Waar de aanvankelijke plannen goede doelstellingen hadden, zijn de uiteindelijke pensioenhervormingsplannen een absolute gruwel. Een gruwel dat ook een nog groter probleem blootlegt...

De initiële plannen om ons pensioenstelsel te hervormen zaten vol goede voornemens en was en is gestoeld op het feit dat de vergrijzing ons huidige stelsel onhoudbaar maakt op lange termijn. Verder vergen de veranderde arbeidsrelaties een ander pensioenstelsel dat daar beter op aansluit.

Het idee was dan ook dat iedereen een individueel potje zou opbouwen, waardoor ieder individu meer flexibiliteit zou krijgen in de manier waarop hij of zij het pensioen opbouwt. Zo kon er voor een meer conservatieve or agressieve beleggingsbeleid worden gekozen, of kon de premiebijdragen tijdelijk lager zijn als het even tegenzit of wanneer er investeringen gedaan moeten worden (handig voor ondernemers). Het hield dus ook in dat ieder individu meer verantwoordelijkheid zou gaan moeten dragen, wat op termijn ook voor meer kennis en een meer financieel gedegen gedrag zou leiden. Pensioenaanbieders zouden hierdoor ook meer concurrentie gaan voelen en wellicht beter hun best doen om goede pensioenproducten aan te bieden en beter beleggingsresultaten te boeken.

Van Elsloo gaat Adjiedj Bakas

AI hier, AI daar, AI overal; je wordt er mee doodgegooid. Kunstmatige Intelligentie gaat banen inpikken, en de Terminators zullen binnen 5 jaar komen binnenrollen. Er valt genoeg negatiefs te schrijven over AI, maar in deze post zal ik het (voor deze ene keer) over een andere boeg gooien; één positief verhaal dus. Voor u dan; wellicht niet voor Hollywood (hé, toch weer wat negatiefs geschreven). Vandaag ga ik op de Adjiedj Bakas tour en schets ik een mogelijk toekomstbeeld van de TV en filmwereld..  

Met de enorme vooruitgang in computerkracht, grafische technologie en AI, is er inmiddels al veel mogelijk. Zo kunnen er deep fakes gemaakt worden waarin het uiterlijk en de stem van een persoon (vaak een beroemdheid) als het ware op bestaande beelden wordt geplakt. Deze deep fakes kunnen tegenwoordig al zo goed gemaakt worden, dat ze dus niet van echt te onderscheiden zijn, althans niet op het eerste gezicht. Dit gaat dan ook het excuus zijn om digitale paspoorten in te voeren (oh sorry, ben ik toch weer negatief!).

Een van de bezwaren van centralistisch beleid is dat het leidt tot onbedoelde bijwerkingen. In de economie staat met name de Oostenrijkse school bekend als tegenstander van centraal aangestuurd (economisch) beleid. Met name Hayek hield zich er veel mee bezig door zijn onderzoek naar spontane complexe systemen. Een van de gevolgtrekkingen was dat de economie een systeem is dat (n beginsel) van onderaf door individuen wordt bepaald. Wat het individu koopt, voor welke prijs, wanneer en waar zijn keuzes op individueel niveau. Maar helaas gooien de meeste economen dan alles op een hoop (aggregeren) en zodoende raakt alle waardevolle informatie verloren. Erger nog, door het aggregeren ontstaat er de waan dat dit complexe systeem van bovenaf aan te sturen valt. Echter, juist door de complexiteit van het economische systeem, valt vooraf nooit te voorspellen welke effecten een dergelijk beleid zal sorteren. Deze onbedoelde bijwerkingen kunnen dermate schadelijk zijn, dat het medicijn erger is dan de kwaal.

Hij kan zomaar vallen!

Na Silicon Valey Bank, Signature, Silvergate, First Republic is het waarschijnlijk PacWest die op omvallen staat. De bank stelt strategische mogelijkheden te onderzoeken. Vrij vertaald, dit weekend is PacWest de volgende die ten onder zal gaan, aldus de markt. Wat is er toch aan de hand in de VS en wat wordt ertegen gedaan? Deze column is overigens op donderdag geschreven, dus wie weet is er al het één en ander gebeurd als de column zondagavond gepubliceerd wordt!)

Alles wordt duurder maar niet goedkoper

Nu de brandstofprijzen, met name die voor gas, omlaag zijn gekomen, wordt de vergelijkingsbasis voor inflatie steeds beter. Er zijn dan ook mensen die de inflatie als overwonnen achten. Gek genoeg zijn de centrale banken daar nog niet helemaal van overtuigd en zeggen zij stug door te gaan met het verhogen van de rente. Als de kampen gelijk hebben dan wel volharden in hun beleid, dan krijgt de wereld zelfs te maken met deflatie. Echter, voor het zo ver is, zal inflatie haar wraak nog één keer doen gelden, iets waar de centrale banken dus op lijken voor te sorteren. Maar centrale banken kunnen wellicht deze inflatieslag winnen, maar de inflatieoorlog winnen lijkt allerminst zeker.

Als er naar inflatiecijfers gekeken wordt, dan delen economen deze in vele categorieën. Zo hebben we consumentenprijsinflatie (vaak gewoon “inflatie’ genoemd), producentenprijsinflatie, en subgroepen van deze twee categorieën. Zo word het inflatiecijfer vaak tezamen met de kerninflatie weergegeven. Deze laatste categorie betreft ook een consumentenprijsinflatie, maar dan zonder de volatiele categorieën zoals voedsel en energie (definitie kerninflatie verschilt overigens per organisatie; zo heeft CBS weer andere definities, zoals SA20 en SA21 dan bijvoorbeeld Eurostat).

Het Recht heeft ons veel gebracht zoals stabiliteit, zekerheid, handel, bescherming en zo verder. Met name op internationaal niveau kan men gerust beweren dat het oorlogen heeft kunnen voorkomen (helaas in sommige gevallen ook mogelijk gemaakt zoals de oorlog in Irak, maar dat was gebaseerd op gefabriceerd bewijs). Door allerlei spanningen op zowel lokaal, regionaal, nationaal en internationaal vlak, lijkt zich een enorme storm te vormen. En waar het Recht normaliter deze potentiële bom onschadelijk zou maken, is het nu juist het Recht wat de boel verder op scherp zet.

De peace through law doctrine heeft lang redelijk goed gewerkt, maar de politici die dit systeem zouden moeten beschermen en borgen, misbruiken het nu om de democratie te omzeilen en zo hun politieke plannen er door te drukken. Het is dan ook een gotspe dat juist deze politieke groep klaagt dat het rechtssysteem op alle niveaus wordt bedreigd; het zijn immers zij die dit veroorzaken! Wat dat betreft weer lekker vertrouwd; een overheid die zelf problemen maakt en zichzelf aanbiedt als de enige oplossing…

Of het nu het stikstofdossier, het immigratieverdrag, het EMU verdrag, Timmermans Fit For 55, een handelsakkoord, of het Parijsakkoord betreft, de kiezer had bar weinig in de melk te brokkelen.