De uitgaven van Rutte IV stegen 10% harder dan inflatie, nu moet het botte mes erin

In 2022 hadden we bijna geen begrotingstekort. Ondanks sterke economische groei, steeg het tekort in 2023 naar 0,4% en in 2024 naar 2,2%. De uitgaven van het Rijk stegen van 336,6 miljard in 2021 naar 433,6 in 2024. Dat is 28,8% extra uitgaven in drie jaar, fors boven inflatie. De vorige coalitie sorteerde voor op een vernederende verkiezingsuitslag, en schopte als een jammerde kleuter de schatkist om.

Deze getalletjes zijn nog zonder lijken in de kast. De afwikkeling van de kinderopvangtoeslagaffaire blijkt nog complexer en duurder dan verwacht, we zitten nog steeds in de fase dat de overheid probeert een schikking aan te bieden. De fase dat slachtoffers daarover gaan procederen komt nog. De echte fraudeurs zijn de lachende derde, tijd voor strafzaken of preventie is er nauwelijks meer.

Tijdens de invoering van de vermogensbelasting is gewaarschuwd dat de gekozen methode een onbegaanbare weg was. Dit is net zoals de kinderopvangtoeslagenaffaire geen tegenvaller, maar een compleet voorspelbaar resultaat van falend beleid. De duurste tegenvallers worden in Nederland niet officieel geturfd, ik zal voor de onderbouwing moeten vluchten naar Denemarken en Duitsland.

Uw onderbuik heeft: gelijk

In de categorie Onderzoek Waar We Wat Mee Kunnen presenteren wij u vandaag 'Consument profiteert niet maximaal van olieprijsdalingen' in ons favoriete vakblad Economisch Statistische Berichten over ons favoriete vak economie. Wat is dat dan voor onderzoek? Onderzoek naar prijs van olie en benzine. Als de olieprijs stijgt, wordt de benzine namelijk wel duurder, maar niet goedkoper. Maar als de olieprijs daalt, dan wordt de benzine misschien wel goedkoper, maar niet zoveel goedkoper als het eerst duurder werd. Dat dacht u natuurlijk al lang, en dat klopt dus gewoon. Allemaal ingewikkelde plaatjes en geleerde citaten om dit te bewijzen na de breek. En wat kunnen we met dit onderzoek? Boos worden natuurlijk! En allemaal elektrisch gaan rijden! Oh nee wacht.

En nu maar zien of het klopt enzo

Goh nou wat een jubelbericht: "Het tempo waarmee de prijzen in Nederland stijgen, is in juli verder afgenomen ten opzichte van een maand eerder." We rijden iedereen verantwoordelijk voor het monetair beleid op een kar door het dorp. De slingers hangen in de kerktoren, confetti op het plein. Iedereen van het ECB, Mark Rutte, het ministerie - allemaal uitgenodigd, wat kan ons het allemaal schelen. Zwakkere kerninflatie, prijsdaling energie, KLEINERE STIJGING VOEDSELPRIJZEN, hoera feest. Om te vieren dat het vreten niet heel veel teringduurder maar slechts een beetje teringduurder is geworden hebben we de hele supermarkt leeggehaald. Vanavond drank en voer voor iedereen want o wat zijn we blij dat alles iets minder duur maar niet goedkoper wordt. Meer duiding komt zoals altijd bij Wim uit Voorhout.

Al decennia lang is het verhaal van experts dat China het economisch grootste en machtigste land zal worden. Begrijpelijk want de economie groeide astronomisch en als experts ergens goed in zijn, is het wel extrapoleren. Maar China heeft een hoop onderliggende problemen en enkele daarvan zijn onoverkomelijk. Het zal dan ook nimmer de nummer 1 worden. 

Het eerste probleem is een universele, want het is iets waar Het Westen ook onder zucht: een schuldenberg. Het is dus zeker geen uniek probleem, maar in combinatie met de andere factoren  (zie rest van deze column), vormt het een gevaarlijke mix. Zoals de lezer vast weet, is de kredietverschaffing in wezen in handen van de overheid, en dan met name de lokale overheden. Zij hebben elke keer een stevige neergang van de Chinese economie kunnen uitstellen door enorm veel infrastructurele projecten te financieren. Dat deze projecten uiteindelijk te weinig opleveren versus de geïnvesteerde (en beleende) bedragen, begint zich steeds meer te wreken.

Nederland aan de bedelstaf.

Trek vast uw nummertje voor de voedselbank en zet uw organen op eBay: zware tijden staan voor de deur. Gisteren schreven we nog dat de Raad van State oordeelde dat dit kabinet zijn buffers opsnoept en geen ruimte laat voor tegenvallers en nog geen 24 uur later valt de eerste tegenvaller al op de mat. In het eerste kwartaal kromp onze poldereconomie onverwachts met 0,7 procent. Nou, dan weten we het wel voor Nederland: droog brood op het menu, de broekriem twee gaatjes strakker en deze zomer op vakantie in de achtertuin. Alle reserves zijn al uitgegeven zonder toestemming van het parlement, dus daar hoeven we niet op te rekenen. De toeslagenaffaire, de stikstofcrisis, de asielcrisis, de schadevergoedingen voor trillende Groningers en de thermostaat op 21 graden: het herstellen van 12+ jaar Rutte kostte de afgelopen periode miljarden euro's en de potjes zijn op, de broekzakken leeg en de oude sok onder het matras is tot de laatste cent leeggeschud. Dat wordt weer traditioneel bezuinigen op alles dat los en vast zit. Nou ja, behalve klimaat en stikstof, want die onderwerpen zijn vanuit Europa door Paus TimmerFrans heilig verklaard. Daar laten we de staatsschuld wel gewoon voor oplopen. De rekening komt later wel.

Een van de bezwaren van centralistisch beleid is dat het leidt tot onbedoelde bijwerkingen. In de economie staat met name de Oostenrijkse school bekend als tegenstander van centraal aangestuurd (economisch) beleid. Met name Hayek hield zich er veel mee bezig door zijn onderzoek naar spontane complexe systemen. Een van de gevolgtrekkingen was dat de economie een systeem is dat (n beginsel) van onderaf door individuen wordt bepaald. Wat het individu koopt, voor welke prijs, wanneer en waar zijn keuzes op individueel niveau. Maar helaas gooien de meeste economen dan alles op een hoop (aggregeren) en zodoende raakt alle waardevolle informatie verloren. Erger nog, door het aggregeren ontstaat er de waan dat dit complexe systeem van bovenaf aan te sturen valt. Echter, juist door de complexiteit van het economische systeem, valt vooraf nooit te voorspellen welke effecten een dergelijk beleid zal sorteren. Deze onbedoelde bijwerkingen kunnen dermate schadelijk zijn, dat het medicijn erger is dan de kwaal.

Nationale luchthaven GESLOTEN voor zakenjets, nachtvluchten & lawaaitoestellen

De blauwe vogel is door de klimaatkerk: Nationale Luchthaven Schiphol Airport gaat binnenkort 's nachts op slot. En passagiers van zakenjets pakken maar lekker een Easyjetje of nog beter: de trein. De interim directeur van Schiphol, Ruud Sondag, is duidelijk niet van Sky Team, maar is er wel eentje van Tempo Team qua doorpakken in een tijdelijke bijbaan (hij begon in november en vertrekt in augustus). Schiphol wil geen vluchten meer tussen middernacht en vijf. Vooral vakantievluchten van Transavia gaan daar last van hebben, evenals intercontinentale overstappers van KLM. Vertrekkende vlucht vertraagd tot na middernacht? Jammer dan, zoek maar een bankje in de vertrekhal, morgenvroeg ben je de eerste. Wind mee gehad en 's ochtends wat vroeger de daling richting Kaagbaan ingezet? Nope, graag tot na vijven rondjes cirkelen rond een baken buitengaats graag. Het 13e drukste vliegveld van de wereld wil RUST, ook voor de omwonenden. Mede daarom zijn zakenjets per 2025 helemaal niet meer welkom. Nou, dan zetten we onze babbelbox (een Delfts blauw huisje) vanavond maar eens bij Gate D66 en vragen we de frequent reaguurder: wijkt u uit naar Eindhoven, Zaventem of Düsseldorf?

Nederland ontloopt recessie, economie groeide in Q4

We hebben een asielcrisis, een wooncrisis, een energiecrisis, een bouwcrisis, een stikstofcrisis, een visserijcrisis, een brandstofcrisis, een vertrouwenscrisis, een gendercrisis, een inflatiecrisis en een gigantische koopkrachtcrisis. Maar desalniettemin gaat het GEWELDIG GOED met Nederland! Aldus het Centraal Bureau der Statistiek, zeg maar een soort van Staatsomroep, maar dan voor Cijfertjes. Als CBS-bobo Peter Hein van Mulligen nu niet wordt uitgenodigd voor de Koningsdaglunch eten wij onze schoen op!

Wat is het geheim?

Amerika, het land van onbegrensde mogelijkheden, zowel in positieve als negatieve zin. Dit land zit vol eigenaardigheden, vriendelijkheden (Nord Stream 2), en economische mysteries. Nee, dit wordt geen column over Jekyll Island in 1913; het zal gaan over twee economische mysteries die nu spelen. En hoewel de mogelijke verklaringen niet per se geheel dekkend zijn, is het in ieder geval een mooie grondslag voor een discussie voor de reaguurders.  

Het eerste mysterie is hoe het kan zijn dat de werkgelegenheid zo goed blijft liggen terwijl er zwaar weer is voorspeld. De rentes op hypotheken zijn omhooggeschoten net als de huren; huisvesting is dus flink duurder geworden. Daarnaast heeft de inflatie, in met name voedsel en energie, een verdere aanslag gepleegd op de Amerikaanse consument. Ook zijn de spaartegoeden flink geslonken en lijkt consumentenkrediet nu steeds minder beschikbaar te zijn. Daarnaast hebben bedrijven zoals Amazon, Google, Yahoo, veel ontslagen aangekondigd. Verder zijn de voorraden van duurzame goederen erg hoog wat weinig goeds voorspelt. Maar toch blijft de werkloosheid laag; hoe kan dat nou?

"Mensen met een fulltimebaan"

De boekhouder van de Staatsomroep maakte de balans op, en het jaarverslag Nederland met allemaal schitterende grafiekjes van 2022 is klip & klaar. Het gaat uitstekend met D66-ers met hun plukkin haaibrids, warmtepompen en tonzon-vloeren, en de rest van Nederland kan de tering krijgen en op een houtje bijten (als ze dat houtje tenminste niet hebben opgestookt in de bloempotkachel). Zeg maar ongeveer het omgekeerde van wat er in de kersttoespraak gezegd werd. In 2021 gingen er nog 92.000 mensen naar de Voedselbank, in 2022 waren dat er 120.000. Hee, waar herkennen we dat getal ook alweer van? FF ZOEKEN. Allergoeiste Quote uit het NOS Jaarverslag... "maar gemiddeld genomen geen dramatisch beeld". Nou... prettige dagen verder!