Geenstijl

Belastingen, toeslagen en uitkeringen blijven onberekenbaar

Ons geldrondpompcircus blijft een fiasco van fouten en fraude. De politieke drang om achter de voordeur mee te kijken, bedrijven en burgers kapot te belasten om vervolgens mondjesmaat geoormerkt geld terug te geven in de vorm van subsidies en toeslagen om noodzakelijke uitgaven te doen, eindigt in onbeheersbaar micromanagement. Het geeft wel idyllische koopkrachtplaatjes.

Het UWV heeft jarenlang fouten gemaakt met werkloosheid, ziekte- en WIA-uitkeringen. Eerder werd al bekend dat de Wajong regelmatig fout berekend is. Sommige kregen te veel, andere te weinig of niets. Slachtoffers hopen in januari op informatie, in april op geld. Onze volksverzekeringen blijken al 18 jaar bureaucratisch, ondoorzichtig, oncontroleerbaar, onbestuurbaar en onbetaalbaar.

Dit bleef lang verborgen bij het UWV door gebrekkige transparantie. Hun brieven bevatten besluiten en bedragen, maar geen herleidbare berekeningen zoals bij de inkomstenbelasting. Online rekentools voor toeslagen en uitkeringen delen een inschatting zonder bronvermeldingen. Voor mensen met wisselende tijdelijke werkgevers blijft dit niet te volgen.

Elke invordering en elke uitbetaling blijkt keer op keer een kans op falen en een kans op fraude. Zodra er een foutje wordt gemaakt, zakken minima door de armoedegrens. Door een gebrek aan sociaal advocaten en een gebrek aan een zorgvuldige overheid met menselijke maat, worden die gemaakte fouten zelden hersteld. Dat proces is te complex en te arbeidsintensief, het lukt gewoon niet.

Fraudeurs worden louter in grote, overduidelijke zaken soms vervolgd. Echte criminelen hebben de buit weggesluisd, daarvan wordt bijna niets teruggehaald. Alles wordt op naam van katvangers aangevraagd, dus we weten zelden wie het zijn. De pakkans en strafmaat zijn nul. Om die politieke, fiscale en juridische incompetentie te verhullen, is een heksenjacht gestart op willekeurige derden.

Bij die represailles is nooit extra gecontroleerd op mensen met bijvoorbeeld een extra nationaliteit. Zo'n controle is te veel werk, zulke controles zijn overgeslagen. De fiscus ging direct door naar grote bedragen terugvorderen, stempels zetten zoals Opzet/Grove Schuld zonder enig onderzoek of strafzaak, en vertelden ouders niet wat ze fout hadden gedaan, want dat wist de fiscus niet.

Deze manier van werken blijkt sinds de invoering van het toeslagencircus de norm. Ongefundeerde beslissingen geven efficiënte besluitvorming met een lage werkdruk. Dat dit nodeloos kwetsend werkt voor mensen die niets verkeerds hebben gedaan, was volstrekt irrelevant. Het belangrijkste was dat er tendentieuze berichtgeving ontstond dat mensen hard werden aangepakt! Waar rook is, is vuur!

Wat ooit een motto was op onze roze wolk, bleek gejat als werkwijze van de belastingdienst. Of die werkende ouders wat fout hadden gedaan, boeide niet. Er was geen onschuldpresumptie, aanklacht of strafzaak. Grondrechten die verankerd zijn in onze regelgeving, EVRM en UVRM bestaan niet voor tienduizenden gezinnen. Dertien jaar fiscaal kopschoppen is vijf jaar bekend, het is nog niet hersteld.

De NPO publiceerde deze week een “gedramatiseerde”-serie. Het drieluik is zwaar incompleet, maar geeft een beginnetje van het onrecht dat gezinnen is overkomen. Ik mis bijvoorbeeld ondernemers die hun bedrijf kwijtraken, huizen die geveild werden, ontruimingen met de sterke arm en kinderen die met een lege maag naar school gaan. Allemaal door een overheid die loog, stal en knevelde.

Binnen deze dramaserie is de politiek buiten beeld gehouden. Wiens brood men eet... Uitvoerende ambtenaren worden solitair als hyena's weggezet (foto), vanuit een boilerroom waar zo veel mogelijk geld wordt weggehaald bij honderdduizend kinderen. Wat de ambtelijke top en politici wanneer wisten, wordt verzwegen. We missen ook de daden en zelfreflectie van kinderrechters en de Raad van State.

Vijf jaar geleden struikelde onze vorige premier over deze affaires, tijd om de balans op te maken. De rechter heeft de redelijke termijn opgerekt naar 40 weken. De staatssecretaris die discriminerende delicten moest herstellen, vertrok om discriminerende geruchten. Werkende ouders blijven wachten op hun kinderen en geld. 487 kinderen zijn nog niet thuis (PDF).

Omdat de fiscus zonder dossiers beslissingen nam, heeft het geen dossiers om te delen met sociaal advocaten om die beslissingen te herstellen. Er is een gigantisch tekort aan sociaal advocaten. Duizenden ouders wachten nog op een schikkingsaanbod. Hierna volgen nog jaren van bezwaar, beroep, hoger beroep en cassatie. Er was geen recht, er is beperkt herstel, dit komt nooit goed.

Als er voor hun geen rechtsstaat bestaat, dan bestaat die voor niemand.