Geenstijl

Glastonbury voor ambtenaren

Teken des tijds in de stijlloze mailbox. Eind juni vond er in Heerlen een congres plaats voor leidinggevende ambtenaren in het gemeentelijk sociale domein. Dat zijn dus gemeenteambtenaren die ervoor moeten zorgen dat iedereen elke maand zijn bijstand krijgt en dan met elkaar gaan overleggen hoe ze dat op een inspirerende en verbindende en inclusieve en duurzame manier kunnen doen (echt jammer dat we daar niet bij waren, red.). 

Maar goed. Één van de aangekondigde sprekers was Berber van der Woude. Die kennen wij want die zat op 8 oktober 2023 (dat was dus een dag na 7 oktober, red.) aan tafel bij Op1 om te vertellen hoe verschrikkelijk Israël bezig was. Op de website van organisator Divosa stond Van der Woude echter aangekondigd als "zelfstandig adviseur, teamcoach, facilitator en trainer. Ze helpt organisaties en teams te experimenteren en te leren, met als doel betere resultaten te behalen." Haar rol als voorzitter van The Rights Forum was Divosa even vergeten te vermelden. 

Dan denk je: die zal het op het congres wel gaan hebben over experimenteren en leren, met als doel betere resultaten voor leidinggevende ambtenaren in het gemeentelijke sociale domein. FOUT! Die ging het natuurlijk hebben over Israël. En alle aanwezige ambtenaren vonden het allemaal geweldig deden allemaal alsof ze het geweldig vonden. Alle ambtenaren? Nee. Één enkel ambtenaartje [NAW bekend bij de redactie, maar niet bij Divosa] klom in de pen en diende een anonieme klacht in, met een CC'tje naar GeenStijl. Compleet 'sfeer'-verslag na de breek.

Beste Divosa,

Ik ben teammanager bij een gemeentelijke sociale dienst. Dit jaar heb ik het Voorjaarscongres bijgewoond. Grotendeels vond ik het informatief en inspirerend. Maar uiteindelijk heb ik het congres met een heel naar gevoel afgesloten en dat laat me niet los.

Op vrijdag 26 juni sprak Berber van der Woude. Ze werd aangekondigd als oud-diplomaat en veranderaar, maar ze stond daar als activist. Ze droeg een watermeloen-embleem, sprak over Israël als genocidale staat, en zei dat ze vooral na 7 oktober bang was voor de reactie van Israël. Er werd niets gezegd over de aanval van Hamas, de ruim 1200 doden, de verkrachtingen, de gijzelaars. Alleen Israël werd als dader neergezet. Ze riep ons, ambtenaren, op om “op te staan” en zelfs te “saboteren” als het systeem volgens ons niet deugt.

Wat mij het meest trof, was hoe ze begon met Hannah Arendt en ‘de banaliteit van het kwaad’. Daarmee zette ze meteen een moreel frame neer: wie zwijgt, is medeplichtig. En daarna ging het direct over Israël. Hier ontstond een glijdende schaal, naar mijn mening. Het was een activistisch verhaal waarin Israël als enige schuldige werd neergezet. Geen context, geen feiten over 7 oktober, geen ruimte voor nuance. Feiten werden verdraaid of weggelaten. Alsof ik in een antisemitische setting was beland.

Als ambtenaar, en zeker in een leidinggevende functie, mag je geen activist zijn. Wij zaten daar uit hoofde van onze functie, niet als burger met een mening, maar als vertegenwoordiger van een overheid die geacht wordt iedereen te dienen. Je voert beleid uit binnen de wet, werkt met publieke middelen en draagt verantwoordelijkheid voor álle burgers, ongeacht overtuiging. Dat vraagt om neutraliteit, zorgvuldigheid en terughoudendheid. Activisme hoort niet thuis in die rol. Het ondermijnt het vertrouwen in een overheid die voor iedereen moet staan. Dat juist op dit congres een activistisch, politiek geladen verhaal werd gepresenteerd als moreel kompas, is wat mij betreft volstrekt onaanvaardbaar.

Het congres heette “Over Grenzen”. En inderdaad: er werd een grens overschreden. Iedereen mag zijn mening hebben, maar een vakcongres voor ambtenaren is niet de plek om een eenzijdig en ideologisch geladen verhaal neer te zetten, zonder ruimte voor kritische reflectie of andere perspectieven. Wat me misschien nog het meest verbaast, is dat haar verhaal ook in het verslag van het Congres op de Divosa website wordt herhaald en gepresenteerd als ‘inspirerend’.

Ik vond het zo grensoverschrijdend dat ik ben opgestaan en de zaal uit ben gelopen. Ik wilde hier geen onderdeel van zijn. Wat mij betreft gaf Divosa een podium aan een activistisch, politiek verhaal waarin ruimte was voor antisemitisme. En dat in een zaal vol ambtenaren in leidinggevende en voorbeeld gevende functies. Juist wij horen te staan voor neutraliteit, zorgvuldigheid en rechtsstatelijkheid. In plaats daarvan kregen we een moreel kompas voorgeschoteld, zonder ruimte voor feiten, zonder context, zonder ander geluid. Dat is niet alleen misplaatst, het baart me oprecht zorgen.

Ik vind het belangrijk om dit te delen. En ik hoop dat Divosa hier eerlijk op terug durft te kijken.

Met vriendelijke groet,

Een bezorgde en teleurgestelde ambtenaar

P.S. Ik doe deze melding anoniem, omdat het in mijn functie lastig is om kritiek te uiten op een organisatie waar wij als ambtenaren professioneel mee verbonden zijn. Juist dat ik me daartoe genoodzaakt voel, zegt iets over de sfeer en de ruimte voor tegengeluid.

Beste teammanager,

Dank voor je open en duidelijke bericht. We waarderen het dat je dit met ons deelt.

Als Divosa willen we bijeenkomsten organiseren die ruimte geven aan verschillende perspectieven, zonder ambtenaren in een activistisch frame te plaatsen of te polariseren. Dat het optreden van Berber van der Woude bij jou onvrede en zorgen heeft opgeroepen, nemen we serieus. Je signaal bespreken we tijdens de evaluatie van het congres en nemen we mee in het samenstellen van toekomstige congresprogramma’s.

Je hebt de mail anoniem gestuurd. Natuurlijk respecteren we dat, al zouden we graag met je in gesprek gaan. Mocht je alsnog contact met ons willen opnemen, dan staan we zeker voor een gesprek open.

Met vriendelijke groet,

[communicatieadviseur]