Geenstijl

Wie inspecteert de onderwijsinspectie?

Anderhalve maand geleden maakte hoogleraar onderwijsrecht Renée van Schoonhoven de inspectie van het onderwijs met de grond gelijk. Er is niet duidelijk hoe de inspectie scholen beoordeelt, de juridische basis onder herstelopdrachten rammelt en er is geen correlatie tussen het oordeel over een school en het aantal herstelopdrachten van dezelfde school (PDF).

Waar dit uitgebreide, goed onderbouwde academische schrijven schreeuwt om een gedegen en gedetailleerde inhoudelijke reactie, kreeg Renéetje alleen een kopje koffie aangeboden voor de moeite, dan gingen ze het haar wel eventjes haarfijn uitleggen. Alsof niet iedereen voor de opening van het academisch jaar een reactie nodig heeft. Alsof de WOB en de WOO niet bestaan.

Dit gebrek aan duidelijkheid eindigt in de rechtbank. Doordat vaag is hoe een oordeel tot stand komt, kan het islamitische Haga Lyceum weer langs de rechter. Een kansloze missie: een kwart van hun leerlingen in de bovenbouw blijft zitten, tweederde zakt en hun gemiddelde cijfer op het centrale examen is een vijf. Het weekend is een betere plek voor religieuze experimenten.

Die vaagheid zorgt bij andere scholenkoepels voor onzekerheid. Wat verwacht de inspectie? Wat er allemaal op papier moet worden aangetoond, wordt belangrijker dan de ontwikkeling van kinderen. De projectie van de werkelijkheid in leerling- en kwaliteitszorgsystemen heeft meer aandacht dan de ontwikkeling van kinderen. Beste inspectie: Alleen zelf meten is weten.

Om dit probleem te lijf te gaan, vliegen scholenkoepels allerlei consultants in die beloven gevoel te hebben voor wat de onderwijsinspectie eist. Ons geld eindigt in een wolk van vage bureautjes. De groei van de inspectie zorgt alleen voor meer vraag naar hun diensten. Misschien moeten we doelmatigheid eens beoordelen met het percentage euro's dat in de klas eindigt.

Extra managers en inspecteurs zijn geen antwoord op het docententekort. Zonder kwantiteit geen kwaliteit. Dat het nieuwe blik onderwijsinspecteurs meestal niet zelf voor de klas heeft gestaan, maakt hun oordeel nog onvoorspelbaarder. De angst voor de inspectie eindigt in steeds meer bureaucratie per leerling voor docenten, die vervolgens uitvallen of vertrekken.

Onze zuiderburen zijn er ook achter: onderwijsinspectie heeft te weinig impact op kwaliteit. Het zou helpen als het onderwijs niet meer een politieke speelbal is. Kansrijk bevorderen eindigt in kinderen die verzuipen en blijven zitten. Politici moeten tijdens een crisis geen diploma`s weggeven, pubers te vroeg laten studeren en opzadelen met extra studieschuld. 

De inspectie kwam weer met hun populistisch stokpaardje dat de ouderbijdrage vrijwillig is. De inspectie controleert zelfs of scholen duidelijk genoeg melden aan ouders dat hun keizertje of prinsesje meekan, zelfs als er niet betaald is. Dit politieke spelletje is empty-wallet-politics in zijn zuiverste vorm. De kiezer wordt gepaaid, zonder de schatkist te openen.

De inspectie eist ook dat scholen financieel gezond blijven. Als een paar kinderen niet betalen kan alles nog wel doorgaan. Betaalt een fors deel niet dan moeten docenten terug naar de tekentafel en versoberen, betalen de meeste ouders niet, dan gaat sociale activiteiten niet door. Dom, want kennismaken en relaties opbouwen is de eerste stap naar een effectief leerklimaat.

Dit geeft een tweedeling van scholen. We hebben witte scholen met internationale reizen, en zwarte scholen op zwart zaad. Vervolgens gaan allerlei vage bureautjes onderzoek doen en projectjes draaien, hoe we die leerlingen in achterstandswijken moeten redden, terwijl het goedkoper en beter is om leerlingen en hun eigen docenten samen wat leuks te laten doen.

Doordat scholen door marktwerking worden gedwongen te denken als commerciële bedrijven, verdwijnt geld richting consultancy, prestige projecten en reorganisaties door wisselende scholieren- en studentaantallen. Het is niet goed voor de stabiliteit en kwaliteit en scholen regelmatig docenten moeten ontslaan of zoeken. De cohesie in een docententeam sneuvelt.

Organisaties die snel moeten bezuinigen, doen dat als eerste op variabele kosten. Huisvesting en vaste aanstellingen lopen door, dus wordt bezuinigd op flexibele krachten, lesmateriaal of netwerkactiviteiten. Daarmee komt de pijn vooral op de werkvloer terecht, waardoor scholieren, studenten en beginnende docenten er het meeste last van hebben. Snel groeien gaat ook fout.

Onze inspectie weert vrouwen van de technische universiteiten, speciale promotie gericht op vrouwen mag wel, positieve discriminatie mag niet. Universiteiten horen een veilige plek te zijn voor iedereen en voor elke gedachte. Helaas is het een mijnenveld met een cancelcultuur. De aandacht voor onderzoek en educatie verdwijnt in deze machtsspelletjes.

Mede via passend onderwijs worden scholen steeds verder gedwongen alle zorg richting kinderen te leveren of coördineren. Goedbedoelende docenten  zonder een volledige psychologische opleiding proberenhet verschil te maken, dat is levensgevaarlijke kwakzalverij. Ze moeten terug naar hun kerntaak: persoonlijke ontwikkeling en kennisoverdracht.

Goed onderwijs is duur, onwetendheid is onbetaalbaar.