Geenstijl

Nepotistische omvolking bij Ongehoord Nederland?

De dochter van minister Reinette Klever (PVV) van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp is na het vertrek van haar moeder als zakelijk directeur bij Ongehoord Nederland aangesteld om "een deel van de financiële administratie" te doen bij de omroep. Dit heeft minister Klever pas na herhaaldelijk aandringen van GeenStijl, en nadat GeenStijl citeerde uit een out of office reply van de minister waarin haar dochter werd genoemd, verklaard aan GeenStijl. 

De Gedragscode Integriteit Publieke Omroep voor bestuursleden van omroepen schrijft het volgende voor: "Door openheid en aanspreekbaarheid voorkomen zij dat hun persoonlijke belangen met die van de mediaorganisatie verstrengeld raken." Minister Bruins van OCW, waaronder de Publieke Omroep valt, laat weten dat de situatie bij Ongehoord Nederland "de volste aandacht" heeft van het Commissariaat voor de Media.

Okee dit gaan we even uitschrijven, zodat iedereen zelf onderzoek kan doen. Gisteren lekte via GeenStijl een brief uit van ontevreden ON-medewerkers. Daarin werd een fikse beschuldiging geuit, namelijk dat de minister haar dochter aan een baantje zou hebben geholpen: "Na het vertrek van Reinette Klever heeft haar dochter, [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY], haar dagelijkse taken overgenomen. Dit riekt naar nepotisme en belangenverstrengeling. [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY] is als manager vermoedelijk één van de bestbetaalde medewerkers van de omroep. Tegelijkertijd werd met de promotie van [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY] in haar functie, verteld aan andere ZZP’ers dat ze om budgettaire redenen niet voltijd, maar één dag mochten werken."

Nogal een beschuldiging. Maar ja. De briefschrijvers beklaagden zich ook over het feit dat ze niet mogen twijfelen aan de maanlanding. Dit zijn nou niet bepaald de meest betrouwbare bronnen. Dus wij even googelen op [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY]. En we vonden dat ze in maart 2022 te gast in een uitzending van Ongehoord Nieuws om te klagen over vega-dwang (erg vervelend inderdaad, red.). Bovendien kregen we een resultaat met een LinkedIn-profiel van iemand die bij Ongehoord Nederland werkte, maar dat bleek bij aanklikken opeens foetsie. Verdacht.

En wat doe je dan? Alleen maar vragen stellen natuurlijk! En wel aan minister Klever (en aan haar collega Bruins, daarover later meer). Dus wij: vragen mailen.

Klopt het dat de taken van minister Klever bij Ongehoord Nederland na haar vertrek zijn overgenomen door haar dochter [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY]?
Hoe heeft de minister er zorg voor gedragen dat er bij deze opvolging geen sprake was van belangenverstrengeling?
Vindt de minister het integer dat zij na haar opstappen bij Ongehoord Nederland is opgevolgd door haar eigen dochter?

Al snel kregen we via haar voorlichter, die nog even benadrukte dat het ministerie van Buitenlandse Zaken niks met deze kwestie te maken had, maar dat hij de vragen had doorgespeeld naar de minister zelf, een antwoord. 

Ik ben opgevolgd door Nienke van Herksen, die per 1 augustus 2024 door de Raad van Toezicht van ON! is aangesteld als zakelijk directeur.
In verband met de privacy van een niet publiek persoon verzoek ik jullie de naam van mijn dochter niet in jullie publicaties te noemen.

Dat eerste klinkt duidelijk, en komt overeen met wat er op de site van ON! te lezen is. Nienke van Herksen is trouwens wel een goede bekende en dorpsgenoot van Reinette Klever. Maar toch: het niet concreet antwoorden op vrij concrete vragen voelde voor ons een beetje als om de hete brij heen draaien. Het tweede vonden wij een beetje vreemd: dat iemand die in een talkshow op nationale tv te gast is geweest om over vega-dwang te praten opeens geen publiek persoon is. Maar hee, wij zijn de lulligste niet. Dus de naam van de dochter van de minister noemen we niet in dit topic (dus ook niet in de comments aub). Onze vervolgvragen:

1. Wie heeft de taken van minister Klever bij Ongehoord Nederland uitgevoerd tussen 1 juli en 1 augustus?
2. Heeft de dochter van minister Klever voor Ongehoord Nederland gewerkt terwijl minister Klever zakelijk directeur was van Ongehoord Nederland?
3. Zo ja, hoe lang en in welke functie?
4. Vindt minister Klever dat passen bij de Gedragscode Integriteit Publieke Omroep?

En warempel, daar kregen we vrij snel antwoord op.

1. De taken van de zakelijk directeur zijn tussen 1 juli en 1 augustus tijdelijk waargenomen door ON!-voorzitter Arnold Karskens.
2. Terwijl ik zakelijk directeur was heeft [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY] parttime bij ON! gewerkt aan de ledenadministratie, eerst als vrijwilliger, later is ze hiervoor per 1 april 2022 parttime in dienst gekomen.

Tja. Daarmee is de kous wel een beetje af, dachten wij. Parttime werken aan de ledenadministratie van Ongehoord Nederland, dat gun je niemand. Zo'n baan krijgen riekt nou niet bepaald naar nepotisme en belangenverstrengeling. 

We voelden ons al bijna schuldig dat we minister Klever, die toch belangrijkere dingen te doen heeft (opzoeken wat, red.) hadden lastiggevallen om een bagatel. Maar toen kregen wij opeens via een kuchende astronaut in een maanlandingspak een gescreenshotte tekst uit een mail te zien: 

"L.S.,

Sinds 1 juli 2024 werk ik niet meer bij omroep Ongehoord Nederland.

Voor financiële zaken kunt u mailen naar [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY]@ongehoordnederland.tv.

Voor bestuurlijke en overige zaken kunt u mailen naar [EMAIL VAN ARNOLD KARSKENS]@ongehoordnederland.tv.

E-mails gestuurd naar dit mailadres worden niet gelezen."

Maar wacht even. Is dat de out of office reply van Reinette Klever? Nou zijn ze bij Ongehoord Nederland niet in hun eerste nepnieuwsje gestikt, dus wij stuurden ter controle een mailtje naar Reinette Klever op haar Ongehoord Nederland-adres. En wat denkt u?

Wacht even. Sinds wanneer moet je iemand die alleen maar de ledenadministratie doet, mailen voor financiële zaken die eerst onder de zakelijk directeur vielen? Het lijkt er verdomd veel op dat haar dochter de dagelijkse taken van minister Klever bij Ongehoord Nederland heeft overgenomen! Hadden die complotdenkers toch gelijk. Dus wij: weer mailen met de minister. 

Waarom kregen mensen die minister Klever mailden na 1 juli de volgende tekst te lezen:"Voor financiële zaken kunt u mailen naar [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY]@ongehoordnederland.tv. Voor bestuurlijke en overige zaken kunt u mailen naar [E-MAIL VAN ARNOLD KARSKENS]@ongehoordnederland.tv" als haar dochter haar taken niet heeft overgenomen en alleen werkzaam was voor de ledenadministratie?

En opeens bleek er toch meer aan de hand dan de minister in eerste instantie wilde doen voorkomen:

Tot 1 juli 2024 deed zij enkel de ledenadministratie. Het bestuur van Ongehoord Nederland bestaande uit Arnold Karskens en Peter Vlemmix heeft ná mijn vertrek [NIET GENOEMD VANWEGE PRIVACY] per 1/7/24 aangesteld om een deel van de financiële administratie op part time basis te doen. Zoals ook in het bericht te lezen valt, werden de bestuurlijke taken door Arnold Karskens waargenomen. Dit in afwachting van het aantreden van Nienke van Herksen per 1 augustus 2024 als zakelijk directeur en mijn opvolger.

Wij zouden haast zeggen: dit riekt naar nepotisme en belangenverstrengeling. Ter herinnering, de Gedragscode Integriteit Publieke Omroep voor bestuursleden van omroepen schrijft het volgende voor: "Door openheid en aanspreekbaarheid voorkomen zij dat hun persoonlijke belangen met die van de mediaorganisatie verstrengeld raken."

Uiteraard hebben wij ook geprobeerd direct in contact te komen met de dochter van minister Klever (bellen, voicemail, sms), maar die reageert niet. Ook op een mail aan Ongehoord Nederland en een telefoontje en appje aan woordvoerder (?) Raisa Blommestijn wordt niet gereageerd. Minister Bruins, die over de publieke omroep gaat, reageerde wel op vragen van ons. Over de specifieke situatie zegt hij het volgende: "De gedragscode integriteit publieke omroep is duidelijk over het feit dat moet worden voorkomen dat persoonlijke belangen met die van de mediaorganisatie verstrengeld raken. Het is aan de Raad van Toezicht deze specifieke situatie te beoordelen en eventueel maatregelen te nemen. Het commissariaat houdt hier toezicht en zal zo nodig actie ondernemen."

Daarnaast zegt de minister in zijn algemeenheid over de ontstane situatie bij Ongehoord Nederland en de klachten over journalistieke onzuiverheid en een onveilige werksfeer het volgende: "Ik heb de berichtgeving over Ongehoord Nederland gezien en ik maak mij zorgen over de sociale veiligheid van medewerkers. Zij moeten kunnen rekenen op een veilige omgeving waarin zij hun journalistieke werk kunnen doen. Het is hier aan de Raad van Toezicht als werkgever om op te treden en aan het Commissariaat om toezicht te houden. Zij zijn aan zet. Ik heb van het Commissariaat voor de Media begrepen dat de kwestie bekend is en de volste aandacht heeft van het Commissariaat."

Het Commissariaat laat weten dat het op dit moment niet concreet op de situatie in kan gaan, maar antwoordt wel: "Naar aanleiding van uw telefonische vraag kan ik u meegeven dat in het algemeen geldt dat (de schijn van) belangenverstrengeling moet worden voorkomen. Omroepen moeten daartoe adequate beheersingsmaatregelen nemen. Om hen hierbij te helpen, heeft het Commissariaat de handreikingg (pdf) opgesteld. De Mediawet en de Gedragscode Integriteit Publieke Omroepen vormen hiervoor de basis. Deze handreiking dient ter verduidelijking van verplichtingen uit wet- en regelgeving en biedt mediaorganisaties handvatten om hieraan te voldoen. Uit de handreiking volgt onder meer dat wij van omroepen, bij het identificeren van mogelijke gevallen van (schijnbare) belangenverstrengeling, verwachten dat zij zich niet beperken tot de gevallen die uitdrukkelijk in de Gedragscode Integriteit Publieke Omroepen worden genoemd (nevenfuncties, financiële belangen/beleggingen, opdrachtverlening aan bekenden, geschenken, uitnodigingen en andere voordelen geven en ontvangen). Ook andere situaties kunnen leiden tot een belangenconflict, zoals het bestaan van familie- of vriendschapsbanden. Of dergelijke omstandigheden daadwerkelijk leiden tot een situatie waarin sprake is van (de schijn van) belangenverstrengeling en nopen tot het nemen van maatregelen, zal door omroepen van geval tot geval moeten worden beoordeeld. Het Commissariaat kan omroepen zo nodig hierover ter verantwoording roepen. Als toezichthouder kunnen wij niet ingaan op vragen over specifieke instellingen die onder ons toezicht vallen, zoals in dit geval de ON!."

Wij zijn: benieuwd.

GeenStijl wordt niet gefinancierd met belastinggeld. Maar dit soort topics kosten wel veel tijd, en geld. Draagt u een steentje bij? Dan blijven wij roeren waar het stinkt.