Geenstijl

Het Geldblog: een dagje later, extra lekker

Sinds de Coronaperiode heeft de VS economisch het veel beter gedaan dan "Europa". Dat heeft bij vele experts de wenkbrauwen doen fronsen. Niet zozeer dat Amerika het beter deed, maar de verwachting was dat zowel de VS als "Europa" in een recessie zouden belanden. En de recessie kwam er min of meer wel voor "Europa" maar niet voor de VS. Sterker nog, de Amerikaanse economie is booming! Wat verklaart dit enorme verschil?

Hiervoor zijn verschillende plausibele verklaringen, maar voordat deze de revue passeren, eerst even de cijfers op een rij. De economische groei in de Eurozone was 0% na een krimp van 0,1% in het vorige kwartaal (definitie recessie is 2 opeenvolgende kwartalen van negatieve economische groei). De VS deed het stukken beter met 4,9% en 3,3% geannualiseerde groei in het derde en vierde kwartaal. Nu is dat niet geheel vergelijkbaar met de ECB-cijfers (want die zijn niet geannualiseerd), maar de cijfers over geheel 2023 laten zien dat "Europa" niet of nauwelijks van haar plek komt, terwijl Amerika bij lange na niet met een recessie te maken heeft (over geheel 2003 2,5% BBP-groei).

Ook de beurskoersen laten een dergelijk beeld zien, alhoewel hier het verschil niet zo dramatisch is want beiden laten een positief rendement zien. Zo steeg de S&P500 sinds 1 juli tot en met 18 maart 2024 met 16% en de STOXX Europe 600 met 9%. Hierbij moet wel gesteld worden dat de Magnificent 7 (of is het 4 of zelfs nog maar 3 nu?) hier grotendeels voor verantwoordelijk waren.

Één van de verklaringen voor het verschil in economische prestaties is, ironisch genoeg, dat de VS Europees beleid (lees :grote tekorten) voerde en "Europa" dat in mindere mate deed. Nu is deze vaststelling doorspekt van Keynesiaans gedachtegoed, maar zoals het artikel in the Atlantic stelt, bedroegen de Corona noodpakketten in "Europa" 100 miljard hier en honderd miljard daar, terwijl de VS er 5.000 miljard tegen aan smeet (meer dan de Amerikaanse uitgaven voor de Tweede Wereldoorlog en de New Deal gecombineerd!). Dit verschil is er ook als de steunpakketten als percentage van het BBP worden uitgedrukt; de Amerikaanse overheid draaide de geldkraan geheel open terwijl "Europa" een wat halfslachtige uitvoering ten tonele bracht.

Verder was de Amerikaanse hulp direct gericht op het inkomen van mensen en niet op het behouden van de banen. Hierdoor, aldus de econoom Adam Posen van het Peterson Institute, konden de ontslagen werknemers veel kieskeuriger zijn in het zoeken en accepteren van een nieuwe baan. Deze reset heeft ervoor gezorgd dat werknemers op een betere plek terecht kwamen en zo de productiviteit een enorme boost hebben gegeven.

Nu zal niet iedereen die reden plausibel vinden, want ja, als de Amerikaanse overheid er 5 biljoen dollar door heen jast, dan zal de economie wel groeien en daarmee ook de productiviteit, dus de link met het vinden van betere banen is wellicht wat vergezocht. Maar die 5 biljoen is dat natuurlijk niet. Op het huidige tempo stijgt de Amerikaanse staatsschuld met 1 biljoen dollar per 100 dagen! Als een overheid zoveel geld uitgeeft, dan mag het geen verrassing heten dat de economie, in ieder geval op de korte termijn, flink groeit.

Maar er is meer aan de hand. Zo hebben de twee centrale banken in dit verhaal, de Fed en de ECB, ook een rol in dit geheel. Beiden waren bezig met het omdraaien van Quantitative Easing (ofwel Quatitative Tighgtening). Dit leidt tot een reductie in liquiditeit in het financiële systeem en zou een rem op de economie en de beurzen moeten zijn.

Ondanks dat de VS QT veel langer en agressiever heeft toegepast dan de ECB, is de negatieve liquiditeitsimpact van QT gecompenseerd door het leegtrekken van de reverse repo waar op dit blog al eerder over is gerept. Er wordt nu dan ook juist liquiditeit aan de markt wordt toegevoegd in plaats van onttrokken!

Mede hierdoor heeft Amerika het veel beter gedaan dan "Europa". Maar er zijn genoeg seinen die op rood staan zoals verzurende kredieten, commercieel vastgoed dat enorme gaten in bankbalansen slaat, dalende kredietverlening, en een hoog en stijgend percentage bedrijven uit de Russell 2000 index (gevormd door 2000 Amerikaanse midcap bedrijven) die verlieslatend zijn (30%).

Vanwege de Amerikaanse verkiezingen die er in november aankomen, zou het zomaar kunnen dat dit alles wordt weggemoffeld. Immers, een gang naar de stembus betekent vaak dat de economie en de beurzen hoog worden gehouden door de powers that be. Maar of dit ook nu zal lukken? Wellicht dat Amerika dan 2 biljoen dollar verder is en alles en iedereen geheel liquiditeitsdronken, maar een vroege kater kan zeker niet worden uitgesloten.