Geenstijl

What has been seen cannot be unseen.

Nee, dat was geen pretje die horror-middelmaatvideo van KNAB ('bank', maar dan achterstevoren geschreven...kill us, kill us now!) zomaar in je bakkus, als een grindtegel vol op je smoel op maandagmorgen nog voor het krabben van de ruiten. Velen hebben het gezien, velen zitten met vragen. Want: waarom maakt een bank dergelijk kindermishandeltoneel? Waarom stuurt die bank zulke bloedblaartrekkende quatsch ongevraagd naar rekeninghouders? Why? WHY? Was er dan helemaal niemand, al dan niet gereguleerd door de overheid, in de bankensector die met stokken, stenen, gasbranders en grasmaaiers los kon op de KNAB-marketingafdeling, de producenten en eigenlijk iedereen die betrokken was bij het tot stand komen van dit kitschabces? Sowieso: 2022 en bij KNAB komen ze aan met lipsyncende (vroeger heette dat gewoon 'playbacken', zie ook: Huisman, Henny) kantoorcringe en nog veel cringerige, al dan niet onder sociale kantoorvloerdruk gedwongen, medewerkers en parttime medewerksters die ingestudeerde dansjes doen, terwijl ergens in 2007 dergelijke ludiek bedoelde oprispingen al voorgoed als FOUT! zijn verklaard. Vragen dus. Veel vragen. Wij doen een poging wat antwoorden te geven op de vragen. Opdat men er van leert en nooit meer, maar dan ook echt nooit meer, zoveel plaatsvervangende schaamte in één miskraamvideo stopt.

Waarom doen banken dit?

Omdat bij banken twee soorten mensen werken. Het ene soort heet 'bankiers' en die zijn goed in geld witwassen geld verdienen en bonussen toucheren, mits ze hebben afgesproken geen bonussen te toucheren want dan toucheren ze nog meer bonussen. Het andere soort, en daarvan zijn er bij banken extreem veel want veel papieren te verstouwen, heet: kantoormedewerkers. Kantoormedewerkers zijn zeg maar de backbone van de Nederlandse samenleving. Pak hem beet 8 miljoen uiterst brave burgers in bezit van lease-Seat en woonachtig in een Vinex-hel, die allemaal hun werk extreem kut vinden, en eigenlijk het hele leven extreem kut vinden, omdat hun vrouw Gerda heet en op zumba zit en omdat de buren de Postcodeloterijstraatprijs hebben gewonnen terwijl Gerda en Francisco net die ene maand niet meededen, maar op de juiste wijze vanaf kleuterschoolleeftijd zijn gehersenspoeld om dat allemaal, elke dag weer, recht te lullen voor zichzelf. Het gaat hier over mensen die het geen enkel probleem vinden om bruto 40.000 euro per jaar te verdienen onder een eindbaas die gerust 250 keer meer verdiend. En telkens als ze twijfelen en denken 'Hee, klopt dit eigenlijk wel?', kickt de indoctrinatie in en herkennen ze hun existentiële angstreflex: 'Ja, maar ik heb wel een vast contract. Ja, maar ik heb wel zekerheid. Ja, maar ik heb wel gegarandeerd genoeg om mijn hypotheek te betalen. Ja, maar ik heb straks wel een groot matig klein pensioen als ik  65 66 67 68 ben. Ja, maar ik hoef zelf lekker geen risico's te lopen en slechts binnen mijn kaders te werken. Ja, maar...' Dit Soort Mensen. En Dit Soort Mensen vindt dit soort video's simpelweg écht LEUK. Onironisch LEUK. Dit Soort Mensen gaat ook naar Nederlandse musicals. Dit Soort Mensen zingt, wederom onironisch, hardop mee met de Top 2000. Dit Soort Mensen noemt kanker krijgen 'eigenlijk een cadeautje'. Dit Soort Mensen haalt het dagelijks nieuws van het NOS Journaal en uit de VolkskrantCartooncensuurkrant en kan gewoon soms lekker helemaal 'de boel de boel' laten gaan om flink te gieren bij havo-geinkanjers als Arjen Lubach en Claudia de Breij. Daarom doen banken dit. Omdat banken Gemiddeld Nederland vertegenwoordigen, omdat bij banken Gemiddelde Nederlanders werken en omdat Gemiddelde Nederlanders getraind, gedrild, gehersenspoeld en opgeleid zijn om vooral niet te veel kritiek te hebben, lekker snel tevreden te zijn ('in andere landen hebben ze niks'), vooral niet te hoog te mikken bij het halen van doelen, 'gewoon jezelf zijn is goed genoeg', en dus om oprecht blij te zijn met vacuüm gezogen kitsch uit de diepste krochten van Vinnexië. Dit is wat 8 miljoen Nederlanders elke dag doen. Dit is voor 8 miljoen Nederlanders 'uit je dak gaan'. Dit is hoe je 'kunst' spelt in Middelmatig Kaboutertjesland NL. Dit is nou 'leuk'. Klein geluk: G E Z E L L I G H E I D! Een bruiloft met een zelfgeschreven 'schertsend' liedje dat door iedereen wordt gezonden, op de gemakkelijke wijs van een bekende Nederlandse commercial: Dit Soort Mensen tijdens hun hoogtepunt in het leven. Ja, die bankieren bij KNAB.

Waarom heeft de helft van de mensen in die video iets overgewicht, dragen ze seksloze, oversized, kleurloze hobbezakken en spijkerbroeken en waarom stralen ze allemaal uit alsof ze al heel lang geleden overleden zijn?

'Iets' overgewicht, te grote spijkerbroek, goedkope niet matchende gympen en te lang, ongekamd haar: het corporate uniform van kantoor-Nederland. Want mensen die een pak dragen (een slechtzittend pak van kunststof, met dasspeld uiteraard) zijn 'manager', daarom dragen ze ook een pak. Niet te verwarren met 'autoverkoper' of 'makelaar'. Het is niet de bedoeling dat mensen die houden van zekerheid, veiligheid, gezelligheid en duidelijk afgekaderde werkzaamheden ook een pak gaan dragen want dan ontstaat er teveel verwarring over wie de manager is en wie de bezitter van de bullshitbaan in de bullshitbanentoren. Kantoorkleding moet, uiteraard, vooral niet teveel opvallen (dat is 'mode' in Nederland: het weerspiegelen van het levensmotto 'niet je kop boven het maaiveld uitsteken'. Zie verder het aantal internationaal bekende Nederlandse mode-ontwerpers: een kinderhandje vol) dus de kleur dient grijs, zwart of wit te zijn, lekker praktisch, lekker risicoloos. Liever een maatje te groot anders lijkt het in de richting te gaan van maatwerk en dat is voor managers of, maar nu leggen we de lat onmetelijk hoog, directieleden en andere types met succes en opleiding boven hbo-niveau. Die natuurlijk geen leven hebben want die werken wel meer dan tachtig uur per week! Stel je voor, voor negenen en na vijfen werken! HOEI! Seksloos is geen opzet, maar dat komt bij het 'lekker praktisch voor de hele dag op een bureaustoel zitten' en je drukt er ook nog eens extra dociliteit mee uit, dat is twee voor de prijs van één en reken maar dat een beetje middelmatige kabouter de handjes fijnknijpt bij elke aanbieding. Qua overgewicht: geen overgewicht hebben boven je 35ste vraagt om dingen die bij succes horen, zoals discipline, een serieus doel in je leven hebben, doorzettingsvermogen kweken en zelf denken waardoor je niet de hele dag 'brood' gaat zitten vreten 'omdat dat zo hoort in Nederland', laat staan zuivel 'want dat is gezond', en als je wel brood eet je er geen hagelslag of ander ultraprocessed gif op gooit omdat je 'daarna toch ook wat hartigs eet', maar gewoon gezond eet en voldoende beweegt omdat je graag goed voor jezelf zorgt en nog langer mee wil gaan dan 63-plus met bypass en maagverkleining. (Heb jij overgewicht? Hahahaha, disciplineloze loser! Fatshamen is een grondrecht!) De reden dat ze allemaal uitstralen alsof ze al heel lang dood zijn is hierboven eigenlijk wel uitgelegd. Als je het nog niet snapt: ze zijn ook al heel lang geleden overleden, dat is juist het hele punt.

Waarom zijn er zoveel mensen die 'ach, moet je je daar druk over maken, gun die mensen hun pleziertje' zeggen?

Omdat ze dat van jongs af aan hebben meegekregen. Geen kritiek geven, jezelf wegcijferen, niet je mening geven, en al helemaal niet zomaar iets vinden van de smakeloze 'pleziertjes' van de buren, want gezien de diep-rancuneuze tolerante aard der Nederlandse gezelligheidsburger komt je dat duur te staan. Hardop lachen om een cringevideo van KNAB-loonkabouters is leuk, maar die KNAB-loonkabouters vergeten dat niet. Op een dag, als jij je kerstverlichting lekker hebt opgehangen, doen ze anoniem aangifte bij de gemeente omdat jij niet zuinig genoeg met energie omspringt. Sowieso, kritiek, laat staan opbouwende kritiek, dat zorgt maar voor perfectie en dat kan niet de juiste weg zijn. Daarom zijn Nederlandse televisieseries ook altijd zo bagger. Niet dat ze uitlsuitend slechte schrijvers hebben, maar die schrijvers hebben na twee drafts 'voldoende' geschreven ('is wel goed zo') waardoor middelmatigheid de definitie wordt. Zelf geven die schrijvers dan de schuld aan te weinig subsidie en te weinig budget, maar feit is dat de Nederlandse 'creatieve' cultuur aan elkaar hangt van 'zo is het ook wel prima'-roepers. Dus nee, je mag je niet hardop druk maken over hallucinante zelfhaatvideo's van banken en hun systeemplafondridders want 'die mensen hebben toch plezier?' Maar dit soort video's zouden in de eerste plaats al niet bestaan als er in Nederland ook kritiekcultuur bestond. Wat meer mensen die zeggen: 'Moet je dit wel willen als bank?' Met iets meer krtitiek, en iets minder brave, romige, zalvende moralisten die 'tuttuttut wie ben jij dat je zomaar kritiek mag hebben, zal ik jou eens een spiegel voorhouden?' roepend op je nek springen, zouden, om eens wat te noemen, ook de horeca in Amsterdam wél service leveren. Of internetkabelmonopolisten, die zouden dan wél gewoon werkende producten leveren. Maar zolang mensen in een restaurant zitten met smakeloos en te duur vreten en hun bord niet terug durven sturen naar de keuken ('laten we het maar gezellig houden') en maar klakkeloos blijven accepteren dat internetkabelmonopolisten semi-legaal monopolist zijn, omdat toch niemand ervoor naar de rechter gaat ('al die tijd en energie'), blijft het altijd beperkt. Middelmatig. Cringe. Net niet. Talentloos. Smakeloos. Bloedeloos. Laf. Lauw. Typisch Nederlands kortom.

Waarom houden dit soort video's nooit op en blijven bedrijven maar doorgaan met dit soort dooddoende treurnismarketing?

Omdat bedrijven al lang geleden zijn opgehouden met zelf denken over marketing of überhaupt over hun merk. Omdat de consument toch niet weggaat (het is een bank, alle banken zijn hetzelfde, de marketing bij de Rabobank wordt gegarandeerd niet leuker dan bij KNAB en je kunt niet zonder een bank). Omdat die bedrijven het toch nooit zullen voelen als de consument ontevreden is en als ze omvallen krijgen ze toch wel staatssubsidie. Omdat die bedrijven volledig zijn dichtgetikt en beschermd en bovendien allemaal multinational zijn en de baas van de multinational geeneens weet waar Nederland ligt, laat staan dat 'ie weet welke infantiele videoterreur de afdeling Boerenkool Kadetjes Kaas Karnemelk de wereld in stuurt. Omdat 'marketing' al lang en breed in handen is van passieloos non-talent, van gelikte jokers met moeilijke brillen en zelfbedachte engelstalige titels, en het verder niemand aan de top wat kan schelen welke toko wat voor marketing verzorgt, als het maar 'marketing' is, waarom weten ze zelf niet eens, het enige wat ze weten is dat 'marketing' 'heel belangrijk' is voor een bedrijf, daarom geven ze het uit handen aan mensen die het beste kunnen doen alsof ze 'heel belangrijke' dingen kunnen, het resultaat is toch altijd hetzelfde: er komen wat meer klanten bij, er gaan wat meer klanten af, verder schroeven we het marketingbudget op dit jaar want Oranje speelt en dan willen we een app, met widgets. Er is, kortom, nul betrokkenheid bij welke marketing dan ook en de afstand tot de doelgroep is schier oneindig. Het kan eenvoudigweg niemand wat schelen. En zo wel, dan beloven ze gewoon drie extra snipperdagen en een 'opleidingsbudget' zodat ook de allerlaatste buiten de kaders denker zijn smoel houdt en weer netjes terug in het gelid springt.

Waarom zijn dit soort dingen altijd zo kneuterig en bescheten?

Omdat het producties zijn van bedrijven en bedrijven al heel lang geleden in paniek zijn geraakt door klanten, of media, of beide, die misschien wel iets negatiefs over ze zeggen. Bang zijn voor negatieve reacties is inmiddels een religie bij de meeste bedrijven, daarom gaat het meeste budget ook naar communicatiemedewerkers. Waren die bedrijven gewend aan kritiek dan hadden ze durven inzien dat de beste manier om negatieve reacties te voorkomen niet is die negatieve reacties zelf bestrijden met een Twitter-medewerker die een script volgt, maar door gewoon service en producten te leveren waar mensen  niet negatief over doen. Maarja. Das war einmal. Inmiddels is de corporate wereld zó woke dat zelfs een enkele tweet van @Gerda1536382 al voldoende is om iets niet, half of helemaal anders te doen. Marketing is tegenwoordig geen middel voor een doel, maar een doel voor een middel. Dat doel is: deugen en laten zien dat je tolerant bent (zie ook: comments op Linkedin). Dat kan uiteindelijk maar één ding opleveren en dat is iets heel bescheten, belegen, braaf, gezapigs en, uiteraard, gezelligs. De bekering tot het deugdom, en net als elke religie is die bij elkaar gefantaseerd voor het bestrijden van menselijke wanhoop en existentiële angst, heeft ervoor gezorgd dat geen enkel béétje bedrijf nog écht iets origineels durft te maken. Iets wat werkelijk tot denken aanzet. Iets wat schuurt, wat vonkt, waaruit je het bloed, zweet en tranen van de maker kunt proeven. Echte kunst, talent dat tegen de klippen oploopt, bevlogenheid die er vanaf spat, intuïtieve, intrinsieke waarde. Want dat trekken Spijkerbroek Broodeter en Gerda Driekwartbroek niet. Veel te moeilijk. Bovendien: kwetsend! In godsnaam, NEE! NIET GEKWETST RAKEN! Besef: voor iedere negatieve tweet over een heel slecht presterend bedrijf als PostNL, NS, Ziggo, het kabinet Rutte of vrijwel elke bank moeten 12 communicatiemedewerksters zes uur bullshitwerken. Ja, dan kun je maar het beste op safe spelen en infantiele deugcrap produceren. Je valt dan niet op, maar je wordt in elk geval ook niet gecanceld. En wie niet wordt gecanceld, die deugt. Deugen, meer doelen heeft een groot bedrijf anno 2022 niet nodig.

Waarom lijken mensen die in een kantoor werken op exacte kopieën van de karikaturen in The Office van Ricky Gervais?

Omdat The Office satire is. Satire is altijd gebaseerd op de werkelijkheid. Normaal gesproken is satire een uitvergroting van de werkelijkheid, maar in Nederland is satire meestal juist een verkleining van de werkelijkheid, de werkelijheid is eerder uitvergroting van de satire. Hetzelfde zie je ook met de briljante satire van Arjan Ederveen (kijk de 30 Minuten-reeks maar eens terug): de werkelijkheid die hij in satire persifleert is in de praktijk juist nog erger, alsof die werkelijkheid is gebaseerd op zijn satire. Zie ook: Jiskefet met de lullo's. Ga gerust een avond in een Amsterdamse kroeg vlak bij de toko van het ASC zitten als je het nog niet snapt, dan kom je er wel achter. Het feit dat al die kantoormensen er zo uniform hetzelfde uitzien heeft ook te maken met groepsdruk, daar is de Gemiddelde Nederlander bijzonder gevoelig voor. Veel loonkaboutertjes zouden maar wat graag eens boven de rest uitstijgen, maar ze vrezen sociale uitsluiting, iets wat in Nederland zo ongeveer gelijkstaat aan babymoord. Sociale uitsluiting betekent namelijk een einde aan validatie en een einde aan validatie betekent gruwelijke onzekerheid (in het Latijn heet dat: 'vrouw zijn'). Wijze mensen stellen dat het mogelijk is jezelf aan te leren daar bovenuit te stijgen, maar de enige algemeen geaccepteerde waarheid is dat 'mensen sociale dieren zijn' en dat 'iedereen graag ergens wil bijhoren'. Als je dat van kinds af aan te horen krijgt, zoals je ook van kinds af aan te horen krijgt dat je een stomme kankerlul bent als je niet mee doet aan leuke, ludieke, gezellige, sportieve dingetjes georganiseerd door de scholierenvereniging zoals een volleybaltoernooi, een schoolmusical, een kerstspel, een kerstvideo, een flashmob of een sportdag (STERF!), ga je er ook echt in geloven en kun je niet anders dan in blinde paniek raken bij de gedachte aan sociale uitsluiting. Al helemaal als je vrouw bent, dat spreekt voor zich, maar dan ben je sowieso aanhoudend in morele paniek over vrijwel alles, altijd, overal. In Nederland is het niet de bedoeling dat je zelf ontdekt wat leuk is, het is de bedoeling dat anderen (de moralisten) dat voor jou bepalen. Anders bestaat het risico dat mensen massaal wat anders leuk gaan vinden dan de moralisten (de anderen) hebben besloten leuk te vinden en worden zij niet meer gevalideerd in wat ze leuk vinden en raken zij onzeker. Wat overigens precies en exact de samenvatting is van 'Nederlandse moralist': een onzekere meeloper (Latijn: Volkskrant-journalist). 

Gaat dit ooit nog een keer ophouden?

Nee, het wordt de komende jaren nog veel en veel en veel en veel en veel erger. Echt, you aint seen nothing yet. De zombie-apoclayps is al lang gaande, alleen zie jij het niet. Creatief talent is vrijwel volledig gedraind in Nederland (de laatsten zijn tegen de muur gezet), bedrijven zitten zo vuistdiep in de religie van het deugen dat ze inmiddels bereid zijn failliet te gaan om maar te kunnen deugen en het begrip 'marketing' is zo mogelijk nog holler en leger dan het begrip 'Nederlandse film'. Bereid je ook maar alvast voor op veel hardere en massalere fatsoenoffensieven van moralisten. Nu kunnen wij hier nog zo'n cringevideo slopen, maar over een aantal jaar zal ook dat zo goed als onmogelijk zijn omdat kritiek, en zeker cynisme, al jaren staatsvijand nummer 1 zijn. Als het aan de moralisten, de raden van besturen, de kabinetten (toen, nu en in de toekomst) D66  en de cannonfodder van de wokebrigades ligt is er maar één soort van 'leuk' (een gezellig filmpje van wat kantoorhobbits die lekker even 'zichzelf zijn'), is er maar één soort van kritiek ('kritiek' op kapitalisme/systematisch racisme/blanke heteroseksuele mannen/succes/ironie/humor/overig postmodern hysterisch gejank) en kiest iedereen voor een leven als loonslaaf, keurig vermomd als een schaap tussen de andere als schapen vermomde dociele burgers. 

En het lijkt er de laatste jaren godverdomde veel op dat de moralisten, de raden van besturen, de kabinetten D66 en al helemaal de wokebrigades aan de winnende hand zijn. 

Dat zal eindigen zoals dit altijd eindigt: met de volledige vernietiging van alles wat leuk, uniek, bijzonder, bewonderenswaardig, creatief, getalenteerd, gepassioneerd, succesvol, vernieuwend, innovatief, ondernemend en uiteindelijk écht menselijk is. 

En dit zeggen we nog zonder de jaarlijkse Albert Heijn Inclusiviteitsmidwinterseizoensfeestcommercial te hebben gezien, kun je nagaan.