Geenstijl

Iemand verbaasd?

Hét plaatje van de persco gisteravond was dat ding met die groene mannetjes natuurlijk. Maar, zoals Maarten Keulemans hierboven al aangeeft, klopt er eigenlijk helemaal niks van. Niet bepaald verbazingwekkend met een bluffende dokter aan het hoofd van het ministerie van VWS. Wel een beetje verdrietig. We hebben het allemaal zelf maar even nagezocht en nagerekend, mocht er iets hieronder niet kloppen dan kunt u altijd even mailen naar ronaldo@geenstijl.nl. 

Ten eerste is de bron van het plaatje ons niet duidelijk. Er staat bij 'RIVM 19 januari', en wij komen op die datum inderdaad een publicatie van het RIVM (persbericht hier, pdf daar) over de effectiviteit van vaccins. Daar staan een hoop plaatjes in, maar niet het plaatje met het groene mannetje. Dat is ook niet zo gek, omdat dat plaatje ontzettend misleidend is. Het lijkt er inderdaad op dat, zoals Keulemans zegt, de minister hier de populatie die in de periode tussen 19 november 1 december en 13 januari in het ziekenhuis is beland, vergelijkt met de populatie nu. Dit, terwijl er natuurlijk in de tussentijd flink is bijgeprikt.
UPDATE: Jaap van Dissel gebruikt in zijn presentatie cijfers over percentages ongevaccineerden over de periode tussen 1 december en 13 januari. Dat cijfer komt ongeveer overeen met het aantal poppetjes. Dit topic is aangepast, al kan het nog steeds dat eigenlijk 19 november is gebruikt.

Dat levert een enorm scheef beeld op. In het linker gedeelte van het plaatje staan 56,5 groene mannetjes, in het rechtergedeelte 1,5. 1,5 gedeeld door 56,5 is 2,7%, oftewel een zware ondervertegenwoordiging. Bij de mensen met basisvaccinatie is de verhouding heel anders: rechts 43, links 29,5. Die delen door elkaar komt uit op 145,8%, een aardige oververtegenwoordiging. Bij de ongevaccineerden is de verhouding 55,5 om 14, oftewel 396,4%. 

Dit plaatje lijkt dus te suggereren dat geboosterden 55 keer (145,8%/2,7%) zo goed beschermd zijn als mensen met de basisvaccinatie, en 149 (396,4%/2,7%) keer zo goed als mensen zonder vaccinatie. Maar wat zegt het RIVM zelf op 19 januari? "Na een boostervaccinatie was de kans om met het coronavirus in het ziekenhuis te worden opgenomen de afgelopen weken 33 keer lager dan wanneer je niet was gevaccineerd en 5 keer lager dan wanneer je alleen de basisserie had afgerond." 5 keer kleiner of 55 keer kleiner: nogal een verschil. Het effect van de booster ten opzichte van de basisvaccinatie wordt in het plaatje dus tien keer zo hoog voorgesteld. Ten opzichte van geen vaccinatie is het 33 keer om 149 keer, waarmee het effect van de booster meer dan vier keer zo hoog wordt voorgesteld. 

En, gek genoeg: ten opzichte van géén vaccinatie wordt het effect van alleen de basisvaccinatie door dit plaatje juist onderschat. Dit lijkt allemaal een logisch gevolg van de fout die Maarten Keulemans hierboven al aanstipt: er is in de plaatjes geen rekening gehouden met het feit dat het boosteren relatief recent is gebeurd. En dan nog iets: het RIVM benadrukt dat het bij deze cijfers voornamelijk gaat om mensen die besmet zijn met de deltavariant van het virus, de omikrongolf in het ziekenhuis is immers nog nauwelijks begonnen.  

UPDATE: We hebben even met een woordvoerder van het RIVM gebeld. Het RIVM laat weten dat het plaatje door het ministerie van VWS is gemaakt, en de experts die zich bezighouden met de rapportage van vaccineffectiviteit bevestigen aan GeenStijl dat minister Kuipers het effect van de boostervaccinatie in het plaatje te positief heeft voorgesteld.

In de prullenbak dus, met dat groene mannetje, en snel een beetje.

Kuipers blufte zich in het begin van de persconferentie ook over vragen over 3G heen, door te suggereren dat uit de studie van de TU Delft (waaruit juist blijkt hoe slecht 3G eigenlijk werkt) zou blijken dat 3G eigenlijk best wel een groot effect heeft. Hij werd vakkundig gesloopt door BNR-journo Leendert Beekman. (via)

Ook kappen met 3G dus.

En oh ja: die booster werkt dus wel (zie ook: oversterfte).