Geenstijl

Ja, zo komt het wel over

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen was er een blokje 'slavernijverleden'. Was best veel over te doen, met name over de bijdrage van Rob Jetten. Die had de spreadsheet met morele standaarden bij de hand en hield een pleidooi tegen de demissionair premier waarin hij betoogde dat Rutte excuses moet maken voor het Nederlandse slavernijverleden omdat hij - in zijn ambt - de rechtsopvolger is van al zijn voorgangers en daarmee "verantwoordelijk voor alles wat er in het verleden is gebeurd."

Nou hebben wij helemaal niets met die vrome erfzonderetoriek. Niet van een Kamerlid tegen een (demissionair) premier en ook niet van wie dan ook tegen burgers in het heden die geen slaven houden, nooit slaven gehouden hebben en nooit slaven zouden willen houden. Het westen ontwikkelde zich als eerste wég van slavernij, we zouden liever die progressie vieren dan nazaten van nazaten van nazaten waarvan een piepklein deel ooit slaven hield blijven achtervolgen met een niet-overdraagbare schuld die we desondanks toch zouden moeten voelen. Prima om daar anders over te denken, maar ons krijg je niet mee en met ons de meeste Nederlanders niet.

MAAR.

Na de inbreng van Rob Jetten kwam Sylvana Simons naar de microfoon. Je zet je dan - zeker bij dit onderwerp - al snel schrap voor een tirade over "institutioneel racisme" van het "koloniale imperialisme" waar het "witte patriarchaat" niet alleen de zwarte "tot slaaf maakte" maar nog altijd "institutioneel onderdrukt" vanuit ons "white privilege". Nou. Niet ditmaal. Mevrouw Simons bedankte Rob Jetten voor zijn verhaal, probeerde niet over hem heen te walsen met een claim op "agency" en dankte ook Rutte voor zijn openhartige bekentenis dat hij "worstelt" met het vraagstuk over die excuses. 

Vervolgens deed ze iets waar we eventjes bedachtzaam bij stil vielen. Ze vertelde, op de zachte toon van een warm familiemens, hoe de slavernij door haar persoonlijke geschiedenis verweven zit, hoe dat verleden helemaal niet zo ver van haar en haar naasten vandaan staat en hoe de slavernijgeschiedenis haar bloedlijn getekend, getroebleerd en vertroebeld heeft. En toen was het ineens geen belerende preek, maar een leerzame geschiedenisles. Eentje waar we naar konden luisteren omdat we niet de irritatie van een opgedrongen schuldgevoel kregen, en eentje waar we naar wilden luisteren omdat de boodschap niet verongelijkt werd gedramd, maar de kwestie op een ingetogen, persoonlijke en doorleefde manier werd aangeboden. En dat is toch hoe we dat het beste doen, in Dit Land, als we naar elkaar willen luisteren.