Geenstijl

It's alive

Een sterfhuisconstructie houdt in dat alle rendabele delen van een bedrijf worden overgeheveld naar een nieuwe BV, waardoor al het slechte in de oude BV blijft zitten. Impact op werkgelegenheid is dan minder negatief, maar de schuldeisers blijven achter met claims op waardeloze bezittingen, zij moeten uiteindelijk de rekening dus betalen. De EU en de eurozone doen het omgekeerde: zij hebben zwakke landen tot de EU en EMU toegelaten en zijn nog steeds van plan om andere zwakke landen tot de EU en EMU toe te laten treden. Nederland zal naar de bodem getrokken worden door zijn misplaatste geloof in het Europese project.

Italië heeft net de staatsschuldcijfers bekend gemaakt en die zijn helemaal toppie, letterlijk. De Italiaanse staat heeft een recordschuld van maar liefst EUR 2,68 biljoen (dus 2680 miljard). Overigens wordt dit record continu gebroken sinds minimaal 1994 (grafiek gaat niet verder). Sinds de toetreding tot de eurozone zijn de schulden juist sneller opgelopen. Door impliciete kredietdekking van o.a. Duitsland en Nederland konden de Italianen ineens goedkoop lenen en dat deden ze dan ook met verve. En herinnert u zich de kredietcrisis nog? Toen had Italië een schuld van ongeveer EUR 1,7 biljoen, tegen 2,68 biljoen nu. Kijk, zo los je een schuldencrisis op.

Nu is dit alleen op absolute basis, maar ook relatief (schuld/BBP) is het beeld niet denderend, vooral sinds de kredietcrisis van 2008. Het lijkt wel een stairway to heaven. Maar Italië is niet het enige land in de EU dat er een potje van gemaakt heeft, want ook de sterke landen hebben de teugels laten vieren na de kredietcrisis. Maar enkele jaren hebben veel landen hun relatieve schulden weer naar beneden weten te krijgen, terwijl Italië op gelijke hoogte bleef. Nu is er de tweede crisis en Italië is dus verder gegaan van een verhoogd niveau, terwijl veel sterke eurolanden juist een buffer hadden opgebouwd. Wederom kenmerkend voor de divergerende werking van de euro.

Italië had, net als Portugal, Griekenland, en achteraf bezien Frankrijk, nooit toegelaten moeten worden tot de euro. Maar ja, de euro is dan ook vooral een politiek project en niet een financieel-economische bedoening.

Om te voorkomen dat deze divergerende krachten de eurozone niet uiteenrijten, heeft de ECB alles uit de kast gehaald; vanaf 2008 zijn er steeds meer ingrepen geweest. Dit heeft ervoor gezorgd dat de ECB nu zowat alle staatsschulden opkoopt (zie hieronder tabel van @MacroAlf)! Dit is dan ook te zien aan de balans van de ECB. Voor de duidelijkheid, dit zijn dus ook schulden waar wij allemaal garant voor staan (via de capital key, maar als landen failleren, dan komen die verliezen pro rata aan de overige lidstaten toe).

Hiermee negeert de ECB de lessen van de Weimar Republiek. Verder haalt het elke motivatie weg om iets aan de schulden te doen; het ECB-beleid versterkt dus juist het foute gedrag en daarmee ook de divergentie binnen de eurozone. En de komende crisis wordt dan vast WEER gebruikt als aanleiding om nog meer EU door te drukken. Zoals dat in de periode na 2008 gebeurde, zo zal een nieuwe crisis de totale fiscale en politieke unie kunnen afdwingen. Mits die nieuwe crisis niet de crisis is die de euro zal breken...

Intussen wordt Nederland steeds verder in dit zwarte gat getrokken waardoor de scheidingskosten (NEXIT) steeds verder oplopen. Omdat politici niet verder dan 4 jaar kijken en de meerderheid van deze politici allemaal voor de EU en euro blijft stemmen, is deze scheiding politiek onbespreekbaar. Maar iets niet willen betekent niet dat het niet gaat gebeuren. En iets wat hoge kosten met zich mee brengt, hoeft niet slecht te zijn als het alternatief, de euro behouden, nog duurder is. Maar het is wel zonde als, door af te wachten, de kosten van scheiding verder oplopen.

Overigens, het veel gehoorde plan dat zwakke eurolanden juist uit de euro moeten stappen is onzinnig. Immers, de euroschulden van deze landen blijven staan, terwijl ze terug gaan naar hun eigen valuta. De nieuwe lire, peseta, drachme etc. zullen dan meteen verzwakken, wat de euroschulden dan helemaal onbetaalbaar zou maken voor die landen. Als er exits plaats moeten vinden, dan moeten juist de sterke landen uitstappen; het is de manier met de laagste kosten en laagste kans op sociale en internationale spanningen (zie hier). 

Maar wat Nederland en de rest van de EU/EMU lidstaten doen, is geheel het tegenovergestelde, want de intentie is daar om nog meer zwakke landen toe te laten treden. Dit zal op termijn voor nog meer problemen zorgen en de divergerende krachten van de EU/EMU verder versterken. 

Volgens de sterfhuisconstructietheorie zouden de sterke landen moeten uittreden, maar in plaats daarvan laten de sterke landen zich steeds meer ketenen aan het sterfhuis EN laat men ook nog meer terminale patiënten toe tot het sterfhuis. Maar de sterfhuisconstructie analogie gaat mank op één detail: de schuldeisers die het gelag betalen van deze constructie zijn de sterke eurolanden! Dit is dan ook waar de schoen wringt: de sterke lidstaten willen niet toegeven dat ze geld hebben uitgeleend aan niet-kredietwaardige landen. Uiteindelijk is de eurozone (en in andere mate de EU) gewoon een verhaal van slechte kredieten die afgeschreven dienen te worden en hoe langer de sterke lidstaten daarmee wachten (maw geld blijven uitlenen/uitkeren aan de zwakke landen), des te hoger de uiteindelijke schade voor hen zal zijn.