Geenstijl

GeldBlog headdeskt zich een bult

Paar dagen terug kwam onze centrale bank met het voorstel om huisbezit verder te belasten. Het idee is om het verschil tussen een huis huren of kopen te verkleinen. Klinkt wellicht als iets wat gedaan moet worden. Sterker nog, het is iets waar zeker wat aan gedaan moet worden! Maar zoals alle bureaucraten het betamen, komen de experts bij de DNB met plannen om de symptomen aan te pakken in plaats van de oorzaken. Op zich passend in het huidige tijdsbeeld want centrale banken de wereld over hebben hun onafhankelijkheid (van de politiek) verspeeld en zich daarmee vereenzelvigd met het probleemoplossend onvermogen van de overheid.  

In het schrijfsel van de DNB, wordt de krapte in de huurmarkt aangedragen waardoor de huren van starters relatief hoog zijn ten opzichte van de hypotheeklasten van startende kopers. Verder blijven de hypotheeklasten redelijk constant terwijl huren ieder jaar stijgen. Verder is (tegenwoordig) een groot gedeelte van de hypotheeklasten aflossing; huiseigenaren sparen dus en dat is iets wat huurders dus niet (via hun huurbetaling) doen. Uiteindelijk leidt dit tot een scheefgroei en is dit, volgens de DNB, schadelijk voor de welvaart.

Ieder weldenkend mens zou zeggen dat de oorzaken aangepakt dienen te worden. Dat betekent dat bouwen moet worden vergemakkelijkt. Vergunningen moeten snel en goedkoop afgegeven worden. Procedures voor instemming moeten worden verkort en gemeentes moeten hun landposities niet uitbuiten. Verder moeten bouwregels (PFAS, etc.) opzij worden gezet (mensen in oude meuk laten wonen is een stuk milieu onvriendelijker denk ik zo, om van de negatieve effecten op welvaart in brede zin maar te zwijgen).

Huursubsidies moeten ook worden afgeschaft want het enige waar die voor zorgen is dat de markt juist verstard. Om het Planbureau voor de Leefomgeving te quoten: “Huishoudens maken afwegingen in hun woonconsumptie die niet overeenkomen met hun eigenlijke voorkeuren, met onder andere lange wachtlijsten, goedkoop én duur scheefwonen, financiële risico’s bij huishoudens en macro-economisch welvaartsverlies tot gevolg. Overheidsbeleid dat stuurt op de uitgaven voor wonen en overige consumptie is hieraan voor een belangrijk deel debet. Onder experts op het terrein van de woningmarkt bestaat een brede consensus dat deze problemen deels kunnen verminderen door het aan huishoudens aanbieden van meer mogelijkheden om zich vrij over de woningmarkt te bewegen”. De lezer weet dat de echte boodschap van dit soort rapporten van overheidsinstellingen over overheidsbeleid vaak tussen de regels te vinden is. Vrij vertaald staat er dat overheidsingrijpen in de woningmarkt juist voor alle ellende heeft gezorgd.

Nu heeft de DNB natuurlijk een punt dat de koper de hypotheekrenteaftrek heeft. De HRA was altijd al een slecht idee omdat dit de prijsvorming in de huizenmarkt verstoort. De HRA had er nooit moeten zijn. Wat mij overigens wel enorm irriteert, is dat de overheid eigenlijk steeds beloofde de HRA nooit te zullen afschaffen, iets wat zij nu wel doet. Mensen maken beslissingen gebaseerd op die beloftes en komen dan van de koude kermis thuis. Zelfs de belofte van het tempo waarin de HRA wordt afgebouwd is, wederom, gebroken. De overheid bewijst maar weer eens een uiterst onbetrouwbare zakenpartner te zijn.

Maar in plaats van dat de overheid haar lesje leert, heeft het nu de startersbonus bedacht. Iets wat alleen maar zorgt voor een prijsstijging van de starterswoningen en daarmee het voordeel voor starters teniet doet en een grote groep potentiële starters uit de koopmarkt duwt naar de oververhitte huurmarkt, iets wat de DNB in haar artikel niet aankaart.  

Overigens heeft de huiseigenaar niet alleen maar fiscaal voordeel; het eigenwoningforfait moet immers ook betaald worden. Verder wordt er voor het gemak vergeten dat een huiseigenaar ook een vermogensrisico neemt; immers, de huizenprijzen kunnen ook dalen. Dit is een risico wat huurders niet hebben en verklaart ook waarom verhuurders altijd meer vragen in huur dan en vergelijkbaar object zou kosten in hypotheeklasten.

Dus de oplossing is het aanbod van de gevraagde huur- en koopwoningen (dus niet door de overheid bepaalde smaakjes) te vergroten en de prijs verstorende werking van overheidsbeleid stop te zetten. Dat laatste is dus door het volledig afschaffen van de verstorende regelgeving en andere vormen van staatsbemoeienis.

De DNB stapt hier geheel om heen en beschouwt het als een gegeven (vast een politiek besluit) en gaat dan doodleuk zeggen dat gelijkheid tussen huren en kopen bereikt kan worden door huisbezit zwaarder te belasten. Eigenwoningforfait kan omhoog of alles kan naar Box 3 worden overgeheveld. Nog buiten het feit dat belasting op bezit (iets wat is betaald met geld waar al belasting over is betaald) een schande is (zie hier), stelt de DNB eigenlijk voor om het leven van de huiseigenaar even zuur te maken als voor die van de huurder.

Het pakt dus symptomen aan en niet de oorzaken. Verder zal huisbezit duurder maken er voor zorgen dat meer mensen zullen huren in plaats van kopen, waardoor er nog meer potentiële huurders op de oververhitte huurmarkt komen! Het ECB plan maakt het door haar aangekaarte probleem daarmee nog groter.

En het meest saillante aan deze voorstellen is dat de DNB, als proxy van de ECB, zelf schuldig is aan de enorme prijsstijgingen in vastgoed door de rente kunstmatig laag te houden! Haar eigen rol laat zij onbesproken (weer een politieke keuze natuurlijk).  Dus de DNB zou eerst de ECB-balk in haar eigen oog moeten zien voor zij over de splinter in het oog van de huiseigenaar begint.

Al met al heeft de DNB dus een politiek gedreven stuk geschreven (schande), pakt het symptomen in plaats van oorzaken aan (schande), wil de belastingdruk verhogen (schande), maakt het probleem juist groter door de huurmarkt nog krapper te maken (schande) en laat het haar enorme eigen rol onbesproken (schande). U raadt het: ik ben BOOS. Ik stel voor om bureaucraten als achtste plaag toe te voegen aan de lijst van Bijbelse plagen.