Ah, de herfst, tijd van bezinning!

Bouw ligt plat, zorg is een puinhoop, alle leraren zijn op, er is nooit meer een leuke film op tv en de boze boeren worden alsmaar bozer. Ideaal moment voor politiek Den Haag om tijdens het herfstreces eens even lekker te ontspannen met een boek op schoot. En het leuke is: met al die boeken die je tegenwoordig kunt kopen is er voor elk wat wils. De een leest dit, de ander leest weer dat. Maar wat lezen onze hoge heren in Den Haag? Antwoorden na de breek!

Welkom bij dit belangrijke lijstje

Maar voordat we beginnen vinden we dat we een statement moeten maken tegen alle boeken die Freek de Jonge ooit heeft uitgebracht, waarin het schijversvak... Ja loop er dan niet zo raar overheen. Het is toch gewoon zo! Doe niet zo dom.

Hee daar hebben we Murat Isik, die het Boekenweek Essay mocht schrijven. Murat Isik is vooral bekend van zijn debuut 'Verloren grond', waarmee hij een Bronzen Uil in de wacht sleepte. Dat zegt helemaal niks, want Thierry Baudets roman 'Voorwaardelijke liefde' is de eeuwige eindwinnaar van een Bruine Uil en daar is geen jury aan te pas gekomen. Thierry Baudet was al een Bruine Uil voordat zijn uiltjes überhaupt waren ingedaald. Enfin, 'Verloren grond' dus, de cover is gejat van Khaled Hosseini en de stijl is ook gejat van Khaled Hosseini. Bovendien is het een boek geschreven uit het perspectief van een jongen van dertien jaar. Die zijn vooral druk met het overvallen van snackbarren, zeker niet met het samenstellen van lijvige boeken, derhalve kunnen we het debuut van Murat Isik bestempelen als 'quatsch' en zo zonder pardon de prullenbak in sodemieteren.

'Jas van Belofte' van de Nederlandse bejaarde Jan Siebelink (107) wordt door vrijwel alle media afgekraakt. Dan kun je denken dat het wellicht nog een aardig boek is, die recensenten lullen elkaar ook maar wat na, maar nee, een aardig boek is het inderdaad niet. Heel erg aardig dat de organisatie van de Boekenweek deze man de eer heeft gegund nog eventjes in de schijnwerpers te staan, maar hopelijk was het meteen de laatste keer. Omdat Siebelink ook nog eens een dt-fout heeft geproduceerd in het woord 'verwijdert', zogenaamd sloop die miskleun er later in, heeft hij zichzelf al helemaal alsook definitief gediskwalificeerd.

Op zoek naar een enorme berg vage beeldspraak en wazige metaforen die slaan als een tang op een varken? Koop dan eens een boek van James Worthy. Vloeibare honing die in ogen wordt gedruppeld, de balts van een blauwe reiger, zogenaamd een genot voor het oor, een symfonie ochtendgeluiden met schreeuw van een spreeuw, roep van een vos en brommende vuilniswagen, kinderen die met papa op de bank zitten en naar Liverpool kijken en dat voelt alsof een eenhoorn een regenboog met Skittles in je buik pist: het slaat echt helemaal nergens op.

Onderzoek met een uitkomst die je totaal niet zag aankomen: Nederland leest prima (behalve dan iedereen die op internet ruzie maakt, want elkaars standpunten opnemen is er niet bij) - maar nergens ter wereld is het verschil tussen de winnaars en de losers zo klein. Nergens ter wereld heb je zoveel meekomende halfies en zo weinig excellente mensen en dat is helemaal niet gek. 

Het platgeslagen kikkerlandje waarin broekpakken die Marije en Francien heten compleet kapotgefeminiseerd onderwijs geven dat elke impuls tot competitie en excellentie als Machinaties van het Kwaad heeft bestempeld wegens onboeiende ideeën over het patriarchaat uit de boze jaren '70 is logischerwijs een grote grijze blerf van middelmatigheid. Sowieso is Nederland een vreselijk middelmatig apenland, het vanille-ijs van de Verenigde Naties. 

Kijk maar naar de kranten, de teevee en de popmuziek: niets anders dan grauwe, consensuele bagger die op zich wel aardig is maar ook weer niet echt heel boeiend. Jett Rebel. Arjen Lubach. Marlene Dumas. Ook de schrijvers die naar voren komen in de grote kranten, waar het dan toch om gaat bij een leestest, zijn vreselijk middelmatig. 

Ah, toe, vertel nog eens hoe een avocadoroman over klimaatverandering de nieuwe Proust is, NRC? Vertel nog eens hoe honderd boeken van meisjes uit stomme protestantse dorpen die naar de grote stad trekken Shakespeare voorbij gaan schrijven? Toe, nog één keer een lofzang op de migrantenliteratuur van totaal onboeiende verhalen over schapen slachten op het balkon met alle bijvoeglijk naamwoorden uit de Dikke van Dale? PROEST! 

Alle culturele hoogtepunten van Nederland zijn veilige bagger. Het is misschien ook omdat spanning en transgressie in Nederland zodanig geïnstitutionaliseerd is in Nederland dat van werkelijke uitdaging geen sprake is. Krakers wonen met steun van de staat, black panthers komen om in de subsidie en alle theatergezelschappen ooit laten mensen in hun blote kut over het toneel lopen omdat dat nu eenmaal al 50 jaar spannend is in het theater en de klasse van de grote kralenkettingen en moeilijke brillen inmiddels denkt dat dat erbij hoort. 

Waar hadden we het ook al weer over? Ohja, lezende kindertjes. Ah. Nouja. Het is ze in ieder geval niet kwalijk te nemen dat ze zo middelmatig zijn.