Dus dat wordt dan EUR 5,50 per liter aan de pomp!

De denktank IEA heeft een routekaart om inzichtelijk te maken wat er nodig zou zijn voor de doelstelling carbon neutral in 2050. Om dit doel te bereiken moeten er grote offers worden gebracht. Zo groot zelfs dat het verbazingwekkend genoemd kan worden dat deze plannen enige steun hebben. Nog frappanter is de steun van partijen die kiezers uit de lage- en middenklasse bedienen, want juist deze kiezers zullen relatief het hards geraakt worden.

Het IEA schetst verschillende scenario’s waaronder het scenario waar onze overijverige Frans Timmermans flink voor lobbyt. In 2050 CO2 neutraliteit betekent volgens de organisatie dat investeringen in olievelden nu al de prullenbak in moeten. Enkele leden van OPEC reageerden hierop met hoon, door te stellen dat prijs van een vat olie dan naar USD 200 zou gaan. Dus dat wordt dan EUR 5,50 per liter aan de pomp! De auto kan dus direct naar de sloop en alle vervuiling die de productie van deze auto teweeg heeft gebracht zal voor niks zijn geweest.

Alleen minder olie verbruiken is niet het enige wat in dat scenario zou moeten gebeuren; alles en iedereen moet op elektrisch. De infrastructuur is daar bij lange na niet geschikt voor dus moeten er enorme investeringen gedaan worden. Gezien de financiële positie van de energieleveranciers niet dermate goed is en het feit dat ook zij winst moeten maken, betekent dit ook hogere prijzen voor het netwerk wat dus doorberekend zal worden aan de consument.

Nog even over die Italiaanse aanstellers...

Dat de euro de verschillen binnen de eurozone juist vergroot in plaats van verkleint, is een steeds terugkomend thema. Zo ook in de bovenstaande tweet van Tuomas Malinen, professor in de economie. En hij heeft groot gelijk wat betreft de divergerende werking van de euro. Echter, één van zijn oplossingen is een fiscale unie, iets waar veel macro-economen steeds mee de mist in gaan. Door het negeren van de werking van valutamarkten, is deze oplossing gedoemd te mislukken.

Het feit dat de euro divergerend in plaats van convergerend werkt, is in dit blog vaker aan bod gekomen. In het kort komt het er op neer dat een one-size-fits-all beleid op zeer verschillende lidstaten per definitie tot verschillende uitkomsten zal leiden. Als dezelfde uitkomst gewenst is voor alle lidstaten, dan zal er juist een op maat gemaakte aanpak per lidstaat (zo niet regio) moeten komen; precies de omgekeerde richting die de EMU (en EU) hebben gekozen.

De divergerende werking van de euro kent vele voorbeelden en één daarvan hangt samen met het uitschakelen van de valutamarkt. De introductie van onze eenheidsmunt heeft namelijk voor een groot gedeelte de tucht en signaalfunctie van de valutamarkt teniet gedaan.

Maar nu, als een duveltje uit een doosje, is inflatie bezig aan een comeback.

Inflatie werd door het overgrote deel van de economen al jaren terug doodverklaard. Zo zouden vergrijzing en globalisatie een blijvende neerwaartse druk op de inflatie hebben. Waar vroeger inflatie (en daarmee de daarop gebaseerde rentes) decennia lang tussen de 10% en de 3% fluctueerde, is sinds 2001 de inflatie in een steeds nauwere bandbreedte gaan bewegen; rond de 1%. Dit terwijl de geldprinters van de ECB (en andere centrale banken) overuren draaiden. Vele economen stelden dan ook dat het onorthodoxe monetaire beleid van de centrale banken niet tot inflatie heeft geleid. Maar nu, als een duveltje uit een doosje, is inflatie bezig aan een comeback.

Ook al zou u geloven in de goede intenties van centrale banken en politici, we leveren beetje bij beetje in wat ons menselijk maakt: vrijheid.

Tijdje terug is er in dit blog al op het bestaan van digitaal centrale bank geld (CBDC; central bank digital currency) gewezen. Nu tijd om daar wat dieper op in te gaan, want het opent de deur naar totale macht van overheden; een trend die gestopt dient te worden.

Over het verbod op cash heeft ondergetekende al vele malen geschreven, zo ook op dit blog. Vaak wordt financiering van criminele en terroristische activiteiten aangedragen als hoofdreden om cash geld te verbieden. Dit is echter een onzinnig argument en wordt puur ingezet voor de schijn.

De ware reden voor een eventueel verbod op cash is dat negatieve rentes dan echt ingezet kunnen gaan worden en dat de belastingheffing nog efficiënter en effectiever kan plaatsvinden.

"Concurrentie tussen staten werkt net als concurrentie tussen bedrijven."

Van de week viel er een mooi artikel te lezen van Pieter Cleppe op zijn eigen website Brussels Report, waarin hij the Good, the Bad and the Ugly beschreef van de huidige stand van zaken met betrekking tot Brexit. Daar staan verschillende goede punten in, maar een punt dat hij aandraagt is vaak onderbelicht, terwijl het naar mijn mening juist één van de belangrijkste effecten is van (Br)exit.

Allereerst wat punten die Pieter aanhaalt. Het goede is dat tarieven en quota’s vooralsnog vermeden zijn, dat het Verenigd Koninkrijk (in theorie) op eigen houtje handelsakkoorden kan sluiten, en dat de visrechten zijn geregeld. Het slechte nieuws is dat de “rules of origin” het VK ineens onaantrekkelijk maken als doorvoerland (als de geïmporteerde goederen licht worden bewerkt in het VK om vervolgens naar de EU gescheept te worden). Ook is er nu een enorme bureaucratie opgetuigd om aan al het papierwerk te voldoen. Door Brexit heeft het VK ook geen volledige toegang meer tot de interne markt, wat met name de financiële sector heeft geraakt.

ECB, weg ermee!

Afgelopen week gaf de ECB een persconferentie over het door haar te voeren beleid. Op enkele woorden na is er niet veel veranderd. Enkele marktvorsers hoopten op meer informatie over het eventueel afbouwen van de monetaire steun, maar die kwamen enigszins bedrogen uit. Het ECB-beleid blijft uiterst ruim, wat vrij vertaald betekent dat de geldprinters nog steeds overuren draaien. Tijd dus voor een statusupdate van de waanzin waarin de ECB ons gestort heeft. 

"Onze" centrale bank zal de aankopen onder haar PEPP (Corona opkoopprogramma) de komende maanden gaan versnellen. Van de EUR 1850 MILJARD die beschikbaar is onder het zoveelste desensibiliserende acroniem, gaat de ECB dus meer dan pro rata aanwenden om de komende maanden de staatsschulden (staatsobligaties) van de eurolidstaten op te kopen. Dit alles om de rente kunstmatig laag te houden zodat de schulden betaalbaar blijven en om er voor te zorgen dat het toenemende aanbod aan staatsschulden (overheden geven immers nu nog meer uit dan er binnenkomt door Corona) de markt niet overspoelt.

Het is niet eens meer “na mij de zondvloed” maar “na mij de Fed”!

Zoals de meeste lezers van dit blog al weten, is er de afgelopen weken veel te doen geweest rond het ploffen van Archegos, een family office. Family offices waren vroeger de behartigers van de financiële belangen van één of meerdere rijke families. Echter, door de kredietcrisis zijn reguleringsdruk voor hedge funds dusdanig toegenomen, dat vele hedge funds zich hebben omgedoopt tot family offices. Zo ook Archegos, wat vroeger behoorde tot de familie van Tiger hedge fondsen. Na een veroordeling voor handel met voorkennis en de voornoemde reguleringsdruk, veranderde het Tiger Asia Fund van Bill Hwang dus in een family office. Uiteindelijk leidde hij zijn family office naar de afgrond en in zijn val nam hij een paar banken mee. Echter, achterliggend, schuilt er een groter gevaar wat de fragiliteit van onze financiële wereld pijnlijk bloot legt.

Precies de redenen waarom de wereld in de problemen zit, worden aangedragen als de oplossing.

Het Internationaal Monetair Fonds heeft een weer eens een idee gelanceerd genaamd: “Giving Everyone a Fair Shot”. Zoals elke bureaucratische instelling het betaamt, heeft deze VN-instelling wel een vaag concept van het probleem, maar weigert het de oorzaken aan te pakken. Sterker nog, het IMF komt waar het al decennia lang mee komt: slechte beleidsadviezen. Dat ze jaar in jaar uit ontwikkelingslanden van desastreuze adviezen en misplaatste financiële hulp hebben voorzien, doet er niet toe, want in de wereld van de maakbare samenleving club zijn intenties altijd belangrijker dan uitkomsten (voor zo ver ze überhaupt de uitkomsten erkennen). Nu lanceren ze dus een beleidspakket waar Joop den Uyl zijn vingers bij zou aflikken.

Allereerst het probleem wat is geconstateerd door het IMF: het is allemaal wat oneerlijk verdeeld in de wereld. Goh, zou het? Maar waar zit het oneerlijke in, zou de vervolgvraag moeten zijn. Dat niet iedereen zo goed kan voetballen als Messi, dat is nu eenmaal zo; de focus dient dus te liggen op dezelfde kansen en niet op dezelfde uitkomsten. Gelukkig zit het IMF niet geheel in het laatste kamp, want het spendeert aandacht aan enkele oorzaken in haar publicatie (educatie en effectiviteit overheden bijvoorbeeld). Maar helaas ligt de nadruk toch op de uitkomsten.

Zo komt het IMF met de volgende recommandaties:

1)           Hogere vermogensbelasting

2)           Hogere erftaks

3)           Meer progressieve belastingtarieven

4)           Tijdelijke (lol!) Covid solidariteitsbelastingen op bepaalde inkomens

5)           Hogere belastingen op consumptie

Grofweg valt het recept van het IMF samen te vatten als een nog grotere overheid met nog meer belastingen. Precies de redenen waarom de wereld in de problemen zit, worden aangedragen als de oplossing. De typische manier van denken bij elke politieke instelling.

\

Onlangs heeft De Nederlandsche Bank haar jaarverslag gepubliceerd en daar stonden wat frappante feiten, aannames en aanbevelingen in over huisbezit, impact coronacrisis, staatsfinanciën de redenen voor de lage rente en zo voorts. Tijd voor een kleine bloemlezing.

Knot heeft al in interviews laten weten dat de DNB de huiseigenaren zwaarder wil laten belasten door het eigen huis naar Box 3 te verplaatsten. “Het zou betekenen dat huizenbezitters vermogensbelasting moeten betalen over het verschil tussen de waarde van de woning en de hypotheekschuld. Huurders die vermogen opbouwen door te sparen of te beleggen, betalen die belasting ook, redeneert DNB.” Dit is natuurlijk een uiterst scheve vergelijking gezien belegd vermogen snel in cash kan worden omgezet en een huis niet. Verder zou het huizenkopers juist stimuleren zoveel mogelijk schuld op het huis te nemen en zou het huiseigenaren forceren schuld op de overwaarde te nemen om zo aan de vermogensbelasting te kunnen voldoen. Dit terwijl de DNB (terecht) waarschuwt voor te hoge schulden. Iets waar in dit blog eerder over geschreven is.

We leven in gekke tijden waarin een bepaalde achterlijke systematiek op meerdere vlakken voorkomt. Het paard achter de wagen spannen bijvoorbeeld.

De euro, het minimumloon, het rekeningrijden, de startersleningen, de overdrachtskorting voor starters: overal wordt het paard achter de wagen gespannen. Overheden bestrijden symptomen om de oorzaak op te lossen. Dat gaat natuurlijk nooit werken, maar dat is blijkbaar geen probleem voor onze politieke kaste. In de centrale bankenwereld is het niet anders; buiten het feit dat het nu voor iedereen duidelijk is dat zij toch echt wel onderdeel zijn van de voornoemde politieke kaste (helemaal niet onafhankelijk dus), hebben ook zij er een handje van om via de uitkomsten de som te willen wijzigen. Zo gaat de Fed wellicht de volgende overtreffende trap introduceren: yield curve control. 

Maar eerst nog even over de SLR van vorige week. Afgelopen vrijdag heeft de Fed eindelijk duidelijkheid gegeven: zij zal de tijdelijke verruiming van de SLR eind deze maand niet verlengen, wat betekent dat banken noodgedwongen staatsobligaties moeten gaan verkopen en/of niet zo groot kunnen inslaan als eerder gedacht. De Primary Dealers zagen de bui al hangen (of waren al ingelicht) want zij reduceerden hun posities in Amerikaanse 10 jaars staatsobligaties flink de afgelopen week. De rente op 10 de jaars reageerde meteen en sloot hoger.