Eén van de twee terroristen die deze week een aanslag pleegden op de kerk in het Franse Saint Etienne du Rouvray droeg een enkelband. Adel Kermische stond onder elektronische observatie omdat hij onvrijwillig was teruggekeerd van een reis naar het Kalifaat, de Turk (doen ze toch nog iets goed) wist de tiener aan de grens tegen te houden. Die enkelband weerhield hem echter niet de 86-jarige rooms-katholieke geestelijke Jacques Hamel de keel door te snijden. In bepaalde kringen maakt die daad hem een held dan wel martelaar. Vooral blijken Adel Kermische en zijn broeder Abdelkrime Petitjean hele miese mannetjes te zijn. Met je Ik-heb-de-islamitische-waarheid-in-pacht-vingertje, je vlassige baard op de wangen, de obligate video en het malle moslim-hoofddeksel. Een bejaarde die zich niet kan verweren, kelen. Stelletje laffe sufferds.

De gevolgen van de mislukte staatsgreep in Turkije zijn inmiddels ook in Nederland voelbaar. Erdogan-adepten liggen in de clinch met de Gülen-achterban in onder meer Rotterdam en Arnhem. Het is wachten op het moment dat deze twee groepen elkaar gewapenderhand gaan bestrijden op Nederlandse pleinen en dat er onschuldige slachtoffers gaan vallen, gelijk in de immer voortdurende hoofdstedelijke oorlog van de Mocro Maffia. Erdogan kennen we, maar wie is die Gülen? Korte samenvatting: De geestelijk islamitisch leider Fethullah Gülen leeft sinds 1999 in de Verenigde Staten maar heeft een enorme invloed in Turkije. Hij is het gezicht van een moeilijk in kaart te brengen internationale organisatie die deze leek nog het meest doet denken aan Scientology met vertakkingen over de hele wereld. Kern is dat die meneer Gülen Turkije graag zou zien ontwikkelen tot een islamitische staat. Erdogan wil dat ook. Dus begin deze eeuw begonnen ze samen te werken, iets wat zeer tegen de zin van het Turkse leger was. Krachten binnen het leger moesten derhalve buitenspel worden gezet waarop honderden militairen, rechters en journalisten in het gevang werden gezet. Allen zouden onderdeel zijn van Ergenekon, een stiekeme groep die Erdogans AKP-partij ten val zou willen brengen.

Met vier geslaagde staatsgrepen in ruim vijftig jaar zou je denken dat het Turkse leger voldoende ervaring zou hebben opgedaan qua het succesvol plegen van deze vijfde putsch. De gebeurtenissen in de nacht van vrijdag op zaterdag wijzen echter anders uit. Op het moment dat de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan de natie via CNN Turkije toesprak, was de coup d'état feitelijk mislukt. De president bleek in charge, de coupplegers hadden verzuimd de media het zwijgen op te leggen. Graaf Claus von Stauffenberg overkwam hetzelfde op donderdag 20 juli 1944: na zijn aanslag op Adolf Hitler smoorde een radiocommuniqué die avond dat de Führer nog leefde de laatste illusie van een succesvolle staatsgreep. Natuurlijk, Erdogan is geen Hitler die zijn tegenstrevers aan pianosnaren en vleeshaken laat ophangen, tegelijkertijd vinden dit weekeinde lynchpartijen in Istanboel en Ankara plaats: er zou zelfs sprake zijn van onthoofdingen van militairen die zich tegen het Erdogan-regime hebben gekeerd.

Door omstandigheden stuitte ik in de zomer van 2011 op een Hotmail-account gebruikt door een groep topambtenaren rondom toenmalig minister van Economische Zaken Maxime Verhagen (CDA). Verhagen was eerder dat jaar bezig zijn – oh ironie - Telecommunicatiewet door de Tweede Kamer te loodsen, zijn mensen gebruikten het account om tijdens debatten over de kwestie vanuit de Tweede Kamer met het ministerie verderop te communiceren. Zo vroegen ze informatie op die vervolgens - dat ging niet per mail - aan Verhagen in Vak K werd doorgegeven. Vreemde zaak dat ambtenaren (destijds) op die manier communiceren. Probeer als journalist maar eens een Wob-verzoek op de overheid los te laten als je niet eens weet dat ze naast hun werkmail ook nog eens via Hotmail de minister ondersteunen. Bovendien is het niet erg slim 1. Niet uit te loggen als je klaar bent. 2. Als wachtwoord “tweedekamer” te gebruiken 3. De naam van je minister te gebruiken als het antwoord op de Geheime Vraag. Vijf jaar later is de overheid weinig opgeschoten. Ging het in deze casus om ambtenaren gebruikmakend van een privé-mailaccount, Verhagens opvolger Henk Kamp (VVD) onthulde afgelopen week dat zo’n beetje het hele kabinet zélf gebruik maakt van privémail om met ambtenaren te communiceren.

CDA-leider Sybrand Buma pleit dit weekeinde in het Algemeen Dagblad voor herinvoering van de dienstplicht. Buma wil beginnen met de krijgsdienst verplicht te stellen voor ‘raddraaiers die met stenen gooien’. Ook doet de christen-democraat de suggestie dat dit tuig de diensttijd misschien ook wel kan vervullen ‘bij de politie of in de zorg’. Een onbegrijpelijk voorstel daar het stenen smijtend rapaille maar op één plek thuishoort en dat is in de gevangenis. De militaire vakbond VBM liet direct weten het CDA-voorstel een slecht plan te vinden. Voorzitter Jean Debie zei tegen de NOS: “Het leger is geen jeugdbegeleidings- of jeugdzorgorganisatie, maar gewoon een professionele militaire organisatie.” Bovendien gaat herinvoering van de dienstplicht volgens Debie 5 tot 7 miljard euro kosten. Dat is een boel geld voor een organisatie waar al jarenlang op gekort wordt. Buma laat zich daar echter weinig aan gelegen. Terwijl beroepsmilitairen tijdens oefeningen 'pang pang' moeten roepen wegens een gebrek aan munitie, de uitgeklede cavalerie het moet doen Duitse lease-tanks en er flink is gekort op het budget van de Nationale Reserve (militairen die in tegenstelling tot stenengooiers wél inzetbaar zijn, ook voor buitenlandse missies) wil deze CDA’er van de krijgsmacht een soort jeugdhonk maken voor moeilijk opvoedbare kinderen. De opmerkingen van Buma zijn des te schrijnender omdat Nederland zich al jaren niet houdt aan de afspraken met de NAVO om twee procent van het bruto binnenlands product aan de Defensie-begroting te besteden. Nederland zit daar ver onder met een schamele 1,13 procent. Beter die benodigde miljarden te besteden aan een volwaardige krijgsmacht.

Al te blij was mijn vrouw niet toen ze vrijdagochtend bruut ontwaakte door mijn applaus en gejoel. Een paar uur eerder was ik gaan slapen met de verwachting dat het Remain-kamp zou winnen, groot was de verrassing dan ook toen ik op mijn iPhone keek. De zure reacties van de eurofielen maakten mijn glimlach alleen maar breder: de Brit had geschiedenis geschreven en niet zo’n klein beetje ook. Leedvermaak, jawel meneer. Dit komt er nu eenmaal van als je je in je Brusselse ivoren torens doof en blind houdt voor een al jarenlang groeiende onvrede over het Europees Project. De Brexit is wellicht de laatste wake up-call voor Brussel. Commissievoorzitter Juncker is echter nog niet wakker: hij wil dat het Verenigd Koninkrijk zo snel mogelijk opsodemietert. Grappig die roep om snelheid, na het GeenPeil-verdict van 6 april was het volgens Brussel juist zaak uitgebreid de tijd te nemen de gevolgen van het NEEN tegen het associatieverdrag met Oekraïne te wegen, op te kauwen en te overdenken. Opmerkelijk, nietwaar? In Nederland riep PVV-leider Geert Wilders vrijdag ogenblikkelijk op tot een Nexit. Dat is een ander uiterste. Beter eerst de gevolgen van de Brexit afwachten. Twee jaar onderhandelen ligt in het verschiet. Wat als de Brit én de EU daar nou eens heel mooi uit zouden komen? De Brexit is de ideale testcase voor een mogelijke Nexit maar dan moet je wel even geduld hebben. Bovendien valt er nú wellicht meer te halen voor de euroscepticus.

Wanneer politieke aardverschuivingen nakende zijn ligt de dood onvermijdelijk op de loer. We zagen het toen de opkomst van Pim Fortuyn op genadeloze wijze tot stilstand werd gebracht door de extreem-linkse terrorist Volkert van der Graaf. Afgelopen week viel de Britse politica Jo Cox ten prooi aan de moordenaarshanden van de extreem-rechtse terrorist Thomas Mair. Dit weekeinde beluisterde ik een interview met Telegraaf-correspondent in Rusland en schrijver Pieter Waterdrinker over zijn nieuwe roman Poubelle. De aanslag op de MH17 met als gevolg 298 doden maakt onderdeel uit van de verhaallijn. In het gesprek over zijn boek verwijst hij naar politici als Hans van Baalen (VVD) en Jacques Monasch (PvdA) en hun toespraken in Kiev. In de roman is hoofdpersoon Wessel Stols ook een Europarlementariër die even neerstrijkt op het Maidan-plein. Na de aanslag op de MH17 vraagt Stols zich vervolgens af:

“Ieder schakel was belangrijk. Zonder schakels was er geen ketting. Was hij door zijn optreden, door zijn handelen dat louter ingegeven was door egoïstische motieven, waarbij hij geen moment had gedacht aan het lot van de arme Oekraïense boer, maar zuiver aan zijn eigen lot, aan zijn eigen positie binnen Brussel (-) niet mede schuldig aan het ontketenen van de oorlog in het oosten van Oekraïne? En daarmee uiteindelijk ook aan die gruwelijke vliegramp? Al was het maar voor een fractie, een stofkorrel, een nanostofkorrel van deze absurde werkelijkheid?”

Twee keer geel is rood en betekent het veld uit, voor minister van Veiligheid en Justitie Ard van der Steur gelden andere regels. Woensdag was het zoveelste debat met en over de haperende VVD-minister maar zelfs de PVV zag geen heil in een motie van wantrouwen. En waarom zou de bewindsman ook weg moeten? De kogelronde rode boksbal is de ideale catharsis voor de oppositie. Even de frustratie met een welgemikte leverstoot gevolgd door een uppercut wegslaan. Onderwijl wakend voor een K.O. want in de volgende ronde kun je nog veel meer lol beleven, blijkt keer op keer. Het debat over het tweede rapport van de Commissie Oosting had eigenlijk moeten gaan over Het Bonnetje en de Teevendeal maar spitste zich vooral toe op het Kamerlid van der Steur dat meeschreef aan brieven van toenmalig minister Ivo Opstelten aan de Tweede Kamer over de kwestie. Al snel ging het over het ‘sonderen’ (Cartman, iemand?) van Kamerleden, dualisme en contacten met het kabinet buiten de Nationale Vergaderzaal om. Kilo’s boter vlogen in het rond want ook de oppositie – op backbenchers na wellicht – onderhouden informele contacten met ministers en staatssecretarissen over hun portefeuilles. Smullen dus. Aardig bijgerecht: net zoals in eerste instantie Het Bonnetje bleken nu mails van Kamerlid Van der Steur zoek. Zijn Kamer-account bleek niet meer te openen en een ‘restore’ poging aan de ontvangende kant – de politiek assistent van Opstelten maar inmiddels ook van Van der Steur – bood geen soelaas. En toen zei GroenLinks Kamerlid Liesbeth van Tongeren iets grappigs. Eerst de voorgeschiedenis. Vorige maand werd bekend dat minister van Economische Zaken Henk Kamp (VVD) regeringsmail laat doorsturen naar zijn persoonlijke Gmail-account (Fun-fact: Vroeger was zijn privémail defensienudist75@hotmail.com). Kamp zei na alle kritiek dat hij echter gebruik zal blijven maken van Gmail. Kamervragen van SP, D66 en Van Tongeren waren het gevolg. Afgelopen maandag meldde de minister aan de Kamer dat hij meer tijd nodig heeft om deze vragen te beantwoorden. Maar wat zei Van Tongeren tijdens het debat met Van der Steur over Kamp? “In aanvulling op het verzoek van de heer Verhoeven, vraag ik de minister of hij nog weet of hij dat via zijn Tweede Kameraccount gedaan heeft of via zijn privé-e-mail. Wij hebben namelijk een minister die zijn privéaccount heel veel heeft gebruikt voor regeringszaken. Dat account is inmiddels gesloten, heb ik gehoord. Als de minister weet via welk account hij dat gedaan heeft, kunnen we het beste in dat betreffende account kijken.” Hoe kan Van Tongeren – die zich minuten eerder beklaagde over te innige contacten tussen Kabinet & Kamer – weten dat Kamp geen gebruik meer maakt van zijn Gmail? Exact: dat heeft ze uit de boezem van de coalitie. Na deze babbelende boterberg diende ChristenUnie fractievoorzitter Gert-Jan Segers nog een interessante motie in: hij wil dat de overheid de archieven beter onderhoudt. Zeer verstandig nu zoals hierboven beschreven blijkt dat de politiek assistent van de minister van Veiligheid en Justitie niet eens mails uit 2014 kan terugvinden. Tenminste één iemand op het ministerie is het met Segers eens. Toevallig kreeg ik deze week het boek ‘Geschiedenis van het ministerie van Justitie 1940-1945’ van Marcel Verburg toegestuurd. Verburg is staatsrechtsjurist en rechtshistoricus. Bovendien werkt hij voor het bureau van de secretaris-generaal van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het boek – dat volgende week uitkomt – is het derde deel over de geschiedenis van het departement. Hij sluit zijn voorwoord met een belangrijke waarschuwing af: “Heb ik in het woord vooraf bij het tweede deel mijn zorg uitgesproken over het vernietigen op grote schaal van archiefstukken, in de afgelopen jaren is de vernietiging doorgegaan, ook van archiefstukken die oorlogsgerelateerd zijn. Het bewaren van stukken die nuttig zijn voor het reconstrueren van overheidsbeleid op hoofdlijnen gaat ten koste van het behoud van stukken die gaan over mensen. En het zijn toch de mensen die de geschiedenis maken. We leven in een overgangstijd, van papieren geheugen naar elektronisch geheugen, met alle beperkingen én mogelijkheden die daarbij horen. Laten we, zolang het kan, nog eens overwegen of het vernietigingsbeleid niet grondig herzien moet worden. ” Blijkt er toch nog één verstandig iemand op dat ministerie te werken.

Klein bericht in NRC Handelsblad deze vrijdag: “De Oekraïense geheime dienst SBOe martelt op grote schaal gevangenen die worden verdacht van sympathieën voor de rebellen in het oosten. Dat zegt Ivan Simonovic, plaatsvervangend secretaris-generaal voor de mensenrechten van de VN, vandaag in de Britse krant The Times. Volgens Simonovic is de ‘veronachtzaming van de mensenrechten’ structureel. In een nieuw onderzoek wijst de VN niet alleen op mishandeling van gevangenen door de opstandelingen, maar ook op systematische marteling door de SBOe. Verder meldt de VN het bestaan van vijf geheime detentiecentra. Mensenrechtenorganisaties maakten al eerder meldingen van mensenrechtenschendingen door beide partijen. Maar de omvang van het misbruik door Oekraïne was nog niet eerder zo vastgelegd, schrijft The Times.”

Diederik Samsom wil nog niet zeggen of hij beschikbaar is voor het partijleiderschap maar juicht een interne lijsttrekkersverkiezing toe. Ahmed Aboutaleb zei deze week niet bereid te zijn met zijn politiek voorman in het strijdperk te treden maar wel de degens met Lodewijk Asscher te willen kruisen. Lodewijk Asscher zegt ondertussen - na jaren de boot af te hebben gehouden - het partijleiderschap van de PvdA in overweging te nemen want: “Dat is logisch.” Samsom zei echter in september vorig jaar premier te willen worden en Aboutaleb in maart 2012 Lodewijk Asscher als de ideale partijleider te zien. Diezelfde maand zei Asscher niet van plan te zijn naar Den Haag te gaan. Fun-fact: In dat interview van vorig jaar waarin Samsom zei het ambt van minister-president te begeren, waakte hij er voor de naam van Asscher (mede-naamgever van dit kabinet) te noemen. "Ik heb een geweldig, warm team om mij heen en samen met Hans (Spekman, BP) en Jeroen (Dijsselbloem, BP) vormen wij een gedeeld leiderschap.” Ergens tussen de bedrijven door klonk ook nog eens het WOESJJJ van de guillotine op het PvdA-partijbureau aan de hoofdstedelijke Herengracht met als resultaat een glimmend paasei in het mandje dat voorheen toebehoorde aan het lichaam van Felix Rottenberg. Zouden we bijna vergeten dat Samsom begin dit jaar in een verloren nachtelijk uur op Radio1 zei wel dégelijk lijsttrekker te willen worden waarop Asscher op zijn beurt weer verkondigde dat ‘goed nieuws’ te vinden en tussen die twee quotes door maakte de afdeling voorlichting van de PvdA overuren om duidelijk te maken dat Samsom pas in het najaar een beslissing zal nemen. Met nog geen acht zetels in de peilingen maakt de PvdA zich op voor een lijsttrekkers-extravaganza van heb ik jou daar. Die fuif gaat een boel tumult opleveren waar de beschouwer een boel plezier aan gaat beleven. Het allerbeste aan dit alles is dat Lutz 'Ik zal angst in hun harten jagen' Jacobi net zoals in 2012 weer een gooi gaat doen naar het leiderschap van de PvdA. Game on!