Geenstijl

Radicale ideeën voor een nieuwe bestuurscultuur!

Scherp opgelet aan de randen van het staatssecretarissendebat afgelopen woensdag (handelingen na de breek) door Nieuwsuur. Daarin vertelde Mark Rutte tussen neus en moties door namelijk dat hij er al op 23 juli (dat is dus niet: 27 augustus, of 28 augustus of 29 augustus of 30 augustus of 31 augustus, maar 23 juli) van op de hoogte was dat minister Cora van Nieuwenhuizen over ging stappen naar een luizenbaantje bij de energielobby. Vervolgens bleef ze nog vijf weken aan als minister van Infrastructuur en Waterstaat en stapte ze pas op 31 augustus op. 

Of, op zijn Ruttes geformuleerd: "Nou, een heel verhaal, maar uiteindelijk was de conclusie: die baan aanvaarden betekent meteen stoppen. En dat is zoals u weet eind augustus gebeurd." Dat moeten we even voor u vertalen. 'Meteen stoppen, een heel verhaal' betekent eigenlijk 'doodleuk vijf weken lang bij allerlei begrotingsoverleggen zitten, onder meer die waarin besloten wordt bij wie al die klimaatmiljarden van dit demissionaire kabinet terechtkomen, en daarna overstappen naar bedrijven die daar een direct belang bij hebben'. 

Hoogleraren Staatstrecht alsook Kamerleden van de oppositie spreken er bij Nieuwsuur schande van, zoals hoogleraren Staatsrecht en Kamerleden van de oppositie er zo vaak schande van spreken hoe dit kabinet met integriteitskwesties omgaat. Niet zo gek, om dat dit kabinet (dat trouwens demissionair is, wist u dat?) nu eenmaal totaal schijt heeft aan integriteitskwesties. Maar dan ook echt totaal.

Minister Rutte:
Voorzitter. Nog twee vragen. Eerst hoe ik aankijk tegen de grondwetsherziening om artikel 57 te verduidelijken. Dat was een vraag van de heer Sneller. Ik denk dat dat toch echt iets is voor een volgend kabinet. Het vergt een gedegen voorbereiding en discussie. Als de conclusie van vandaag zou zijn dat hier een commissie voor in het leven wordt geroepen, dan zou die commissie daar ook naar moeten kijken. De motie van VVD en CDA kan daarbij dienstig zijn. 

Ik hoorde op 9 juli, nee, op 6 juli van mevrouw Van Veldhoven en op 23 juli van mevrouw Van Nieuwenhuizen dat zij een nieuwe functie heeft, maar dat zij die pas gaat bekleden als het kabinet is gestopt. Nou, een heel verhaal, maar uiteindelijk was de conclusie: die baan aanvaarden betekent meteen stoppen. En dat is zoals u weet eind augustus gebeurd.

Dan kom ik bij de moties.

De voorzitter:
Er is een vraag van de heer Van Baarle van DENK. 

De heer Van Baarle (DENK):
Voerden die twee betreffende ex-bewindspersonen voor de momenten dat u er kennis van nam al gesprekken met hun potentiële nieuwe werkgever? 

Minister Rutte:
Dat mag ik aannemen. Mevrouw Van Veldhoven heeft mij op dinsdag 6 juli verteld dat zij een andere functie heeft aanvaard. Op 23 juli hoorde ik. van mevrouw Van Nieuwenhuizen dat zij een nieuwe functie had die zij pas wilde gaan bekleden als het kabinet is gestopt. Aanvankelijk was haar idee: ik blijf zitten tot het kabinet aan zijn einde is gekomen. 

De heer Van Baarle (DENK):
Is de minister-president zich er dan wel van bewust dat er in strijd met de eigen integriteitsregels van het kabinet is gehandeld? Daarin staat dat een bewindspersoon het voornemen tot het voeren van besprekingen over een toekomstige werkkring eerst ter goedkeuring moet voorleggen aan de minister-president. U geeft net aan dat die gesprekken al plaatsvonden voordat u ervan wist. Er is dus in strijd gehandeld met de integriteitsregels van het kabinet. 

Minister Rutte:
Nou … 

De heer Van Baarle (DENK):
Ja. 

Minister Rutte:
Integriteitsregels …. 

De heer Van Baarle (DENK):
Het voornemen tot het voeren van gesprekken moet eerst ter goedkeuring. voorgelegd worden aan de minister-president. Als u aangeeft dat er  daarvoor al gesprekken waren en u daarvoor geen goedkeuring heeft verleend, dan is er in strijd gehandeld met de integriteitsregels. 

Minister Rutte:
Het blauwe boek vraagt bewindslieden inderdaad om als zij gesprekken voeren over een andere werkkring dat ook aan mij te melden, maar het is geen verplichting. Het is geen wettelijke verplichting. Het is een dringend verzoek en het is uiteindelijk aan de bewindspersoon of hij dat doet of niet. 

De voorzitter:
Tot slot de heer Van Baarle. 

De heer Van Baarle (DENK):
Wat zijn de integriteitsregels van het kabinet dan waard? U geeft aan dat het een verzoek is en geen verplichting. Dan kan dat hele blauwe boekje toch in de prullenbak. Het is schrikbarend dat u als minister-president zegt: we hebben als kabinet een blauw boekje waar integriteitsregels in staan, maar dat is niet in beton gegoten; het is geen wet en we kunnen ervan afwijken. Dat hoort u toch te handhaven? Ik vraag het u nogmaals. De integriteitsregels zijn geschonden, want er is niet voordat de gesprekken plaatsvonden toestemming gevraagd aan u als minister-president. Bent u bereid dat te veroordelen en wat gaat u eraan doen om te voorkomen dat er ook in de toekomst een loopje wordt genomen met uw eigen integriteitsregels? 

Minister Rutte:
De conclusies die de heer Van Baarle trekt uit het blauwe boek kloppen niet. Het is geen wet, het zijn dringende verzoeken aan collega's over hoe je met elkaar omgaat. Het is niet zo dat ik dat kan afdwingen langs de wegen die hij hier schetst. Dat is gewoon niet waar. 

De heer Van Baarle (DENK):
Tot slot. Ik concludeer dat al die debatten die in dit huis gevoerd zijn, ook naar aanleiding van eerdere rapporten waarin Nederland op de vingers is getikt door Europese waakhonden, op grond waarvan vervolgens dit boekje is opgesteld om te kunnen zeggen "kijk eens hoe hard wij bezig zijn met integriteit", in de praktijk niks waard zijn als het slechts gaat om een dringend verzoek. In de praktijk is het dus niks waard. Dat vind ik schrikbarend.

Wij ook