Geenstijl

Even dit fragmentje 'Jaap en zijn mensen' kijken allemaal

Ja. Het is ingewikkeld. En: nee. Wij snappen het ook niet want wij zijn ook geen epidemiologen. Maar we zien wel iets anders. Er duikt in ons nationale debat tussen de 17 miljoen bondscoaches virologen regelmatig de stromanredenering op dat Nederland 'kiest' voor groepsimmuniteit, gevolgd door een bierviltjesberekening van tienduizenden (of zelfs honderdduizenden) doden. Dat gaan we even rechtzetten. Nederland 'kiest' namelijk helemaal niet voor groepsimmuniteit. 

Want hoe wij de speech van Rutte, bovenstaande uitleg en onderstaand plaatje begrijpen, kiest Nederland ervoor "het virus maximaal te controleren" (scenario 2, de groene lijn). Ons dunkt dat de huidige maatregelen behoorlijk ingrijpend op het sociale leven zijn. Er wordt nu dus dus niet 'gekozen' voor groepsimmuniteit, maar het wordt op de lange termijn wel gebruikt om kwetsbare groepen te beschermen.

Nederland kiest, net als de landen om ons heen (zie bijvoorbeeld over hoe lockdowns in de praktijk werken dit bericht om 12u57 uit Frankrijk), voor vergaande maatregelen om sociale contacten te beperken en zo het virus af te remmen. En ja, ook met dit scenario lopen we het risico dat de piek de capaciteit van onze IC's overschrijdt. We moeten dus hopen dat de piek niet te hoog wordt en/of dat onze capaciteit op de IC's (de blauwe stippellijn) snel hoger wordt. 

Groepsimmuniteit kan later een bijkomend voordeel zijn om kwetsbare groepen te beschermen, maar voorlopig is alles erop gericht om juist de kwetsbare groepen zo min mogelijk contact met anderen te laten hebben. 

Zijn er strengere maatregelen mogelijk die de groene piek omlaag duwen? Ja natuurlijk. Maar daar kleven ook nadelen aan. Als Nederland bij een thuiswerkadvies al massaal aan het hamsteren slaat, hoe chaotisch worden onze supermarkten dan als we de rest van het openbare leven op slot gooien? En over op slot gooien gesproken, ook economische klappen kosten levens. Bovendien kan de blauwe lijn uit het plaatje van Van Dissel bij het opheffen van een eventuele lockdown weer gevaarlijk de lucht in schieten (al kan de groene lijn dat ook, als er maatregelen worden ingetrokken). En dan lopen we nog het risico dat allerlei eigenwijze Nederlanders zich domweg niet aan strengere maatregelen gaan houden.

Is het beleid waar Nederland voor kiest het beste beleid? Dat weten we niet. Er zijn goede argumenten om vragen te stellen bij de modellen en ervoor te pleiten in een situatie met zoveel onbekende factoren alles op alles te zetten om het aantal besmettingen maar zo laag mogelijk te houden. En we weten nu eenmaal niet zeker hoe het zit met immuniteit van mensen die het virus al hebben gehad, en met de besmettelijkheid van het virus. Maar we weten op dit moment ook niet of alternatieven beter zijn, en zo ja: welke alternatieven. Het virus is een koe die we helaas nog niet in de kont kunnen kijken.

"De realiteit is ook dat de komende tijd een groot deel van de Nederlandse bevolking met het virus besmet zal raken. Dat is wat de deskundigen ons nu vertellen. En wat zij ons ook zeggen, is dat we in afwachting van een vaccin of medicijn de verspreiding van het virus kunnen afremmen en tegelijkertijd gecontroleerd groepsimmuniteit op kunnen bouwen*. Dat moet ik uitleggen.*

Wie het virus heeft gehad, is daarna meestal immuun. Net als vroeger met de mazelen. Hoe groter de groep die immuun is, hoe kleiner de kans voor het virus om over te springen op kwetsbare ouderen en mensen met een zwakke gezondheid. Met groepsimmuniteit bouw je als het ware een beschermende muur om hen heen. Dat is het principe. ***Maar we moeten ons wel realiseren dat het maanden of zelfs langer kan duren om groepsimmuniteit op te bouwen en in die tijd moeten we mensen die een groter risico lopen zoveel mogelijk afschermen. ***

Alles overziend, zijn er drie mogelijke scenario’s. Het eerste scenario is: het virus maximaal controleren. Dat leidt tot een beheerste verspreiding, onder groepen die het minste risico lopen. Dat is het scenario van onze keuze.

Maximaal controleren betekent dat we proberen met maatregelen de piek in het aantal besmettingen af te vlakken en uit te smeren over een langere periode. Met deze aanpak waarin de meeste mensen alleen lichte klachten zullen krijgen, bouwen we immuniteit op en zorgen we dat de zorg het aankan. Met als doel dat de verpleeghuizen, de thuiszorg, de ziekenhuizen en vooral de intensivecare-afdelingen niet overbelast raken."