Geenstijl

"Ze zitten hier 's ochtends om tien uur al aan het bier. En blowen. Mag dat? Nee, natuurlijk mag dat niet." GeenStijl gaat Alberto bij Altrecht, de inmiddels beruchte psychiatrische kliniek in Den Dolder.

Altrecht is de plek waar Michael Panhuis zat 'opgesloten' alvorens hij zich vergreep aan Anne Faber. In de dagen en weken na de dood van Anne kwamen steeds meer gruwelijke details over haar moordenaar aan het daglicht. "Hij zag ninja's, snoof en rende met een mes door de tuin van de kliniek." Altrecht; een verdorven drugshol. Minister Blok (toen nog Justitie & Veiligheid) kondigde stoer een onderzoek aan en de beveiliging zou worden aangescherpt. Ondertussen beet AD-journalist Yelle Tieleman zich vast in de zaak-Faber én in de misstanden bij de kliniek. Hij sprak met patiënten en kwam tot een schrijnende conclusie: het gebruik van en de handel in drugs zou nog steeds aan de orde van dag zijn. Daarnaast zouden de aangekondigde controles achterwege blijven. Onderwijl was GeenStijl in contact gekomen met een werknemer van Altrecht, Jannie (*), die haar verhaal wilde doen. Zo werd afgesproken een rondje psychiatrische kliniek te doen. Alhier, een verhaal van klapperende oren, drugs, neuken voor shag en lege blikken bier. De Panhuis Papers.

Iedereen heeft een verhaal. Maar in Den Dolder hebben meer mensen een verhaal. Ga vijf minuten op het terras van de dorpskroeg zitten en je ziet ze. Je ontmoet ze. Met gebogen hoofd, blik op de grond gericht, stiefelt een man naar de Albert Heijn. Iedereen weet het. "Dat is er een. Die gaat bier halen", zegt Jannie. Het blijkt weliswaar shag te zijn, maar de man ploft even later wel neer op het terras. Binnen een paar minuten heeft hij meerdere vaasjes achter de kiezen. Vreemd, want hij is patiënt (of cliënt, zoals Jannie hen noemt) bij Altrecht en bier is voor hem verboden. Jannie kent de man van diens behandeling (wat heet: hij heeft haar ooit geprobeerd neer te steken). "Ze zitten hier 's ochtends om tien uur al aan het bier. En blowen. Mag dat? Nee, natuurlijk mag dat niet."

We steken het spoor over en volgen de borden 'Voetpad naar Altrecht', ook wel 'de junkenroute' genoemd. Een paar honderd meter verderop is het viaduct waar Anne Faber vermoedelijk schuilde, alvorens haar moordenaar tegen het lijf te lopen. Jannie vertelt dat de cliënten overal op het terrein plekken hebben waar ze, hoewel streng verboden, bier drinken en drugs gebruiken. En dat het massaal gebeurt. Nadat we het welkomstbord van het terrein zijn gepasseerd ('Alcohol, drugs en foto's verboden') stuiten we op een soort transformatorhuisje. "Hier liggen altijd zo veel blikken bier, dat ze er maar een prullenbak neer hebben gezet. Grappig toch, een prullenbak voor bierblikken, terwijl je op het terrein van de kliniek niet mag drinken? Maar goed, die prullenbak werd toch gesloopt." Er liggen nu geen bierblikken. Achter het huisje, op een soort kampvuurplek, wel Bacardi-doppen en lege flessen wijn. Jannie grijnst en lijkt te willen zeggen: *"Ik zei het je toch?"

*Lees verder na de klik.

"Er worden hier natuurlijk afspraken gemaakt dat cliënten niet mogen drinken. Maar er controleert niemand. Echt helemaal niemand. Ik ken hier een gast, overvallen gepleegd enzo, die blowt zich echt helemaal suf. Geen enkele spijt van zijn daden. En dat moet dan terug in de maatschappij. Tsja." Jannie onderschrijft de stukken van AD-journalist Tieleman, die met patiënten sprak en concludeerde dat het ondanks de mooie woorden geen haar beter gaat op Altrecht. "Wat Tieleman heeft geschreven, dat valt nog mee." Ze schudt het hoofd. "Drank, drugs. Wat denk je van misbruik van vrouwelijke cliënten? Geef die vrouwen wat shag en je mag ze even neuken. Er kwam hier zelfs een man uit het dorp die allemaal dingen deed bij die vrouwen. Die wilden we met een paar collega's nog even een lesje leren, begrijp je? Dat gebeurde niet, maar hij heeft wel een terreinverbod gekregen."

Niet dat een terreinverbod per se heel veel helpt, want op ons rondje over Altrecht lijkt iedereen het wel best te vinden. We komen een vrouwelijke bewoonster tegen, duidelijk van de planeet. "Ik ben genezen", roept ze enthousiast. Daarna vertelt ze dat ze met paarden heeft gesproken, dat de paarden haar allemaal belangrijke dingen hebben verteld, dat ze een baan wilde aannemen bij de HEMA, maar dat de Albert Heijn haar ook een aanbieding heeft gedaan, dat ze op zoek gaat naar een huis en dat ze is misbruikt maar dat het haar verder niks boeit. En nu gaat ze shag halen in het dorp. Begeleiding is in geen velden of wegen te bekennen, maar deze vrouw zou in ieder geval niet iemand kwaad doen. "Nu niet meer, nee. Ze is helemaal platgespoten."

We vervolgen de ronde over het terrein. Overal wijst Jannie plekjes aan waar de cliënten kunnen zitten - en soms zitten ze er daadwerkelijk. "Bier drinken. En meer. Snuiven. Al is coke wel duur voor die gasten. Vaak stampen ze Ritalin fijn." Twee mannen op een bankje zien ons naderen. "Let op, die gasten gaan zo spullen verbergen." De mannen lijken te schrikken, maken inderdaad wat bewegingen. We lopen voorbij, groeten. De grond voor hen bezaaid met lange vloei en tip. Niet ergens in het dorp, maar gewoon midden op het terrein van Altrecht, van die onderzoeken en die strenge beveiliging. "Heb jij hier een beveiliger gezien dan?", vraagt Jannie. "Ik zag dat we wel even in de gaten werden gehouden door zo'n gast, maar we hadden wel tien handdrukken kunnen geven."

Op een kruising stuift cliënt Leo (*) voorbij. Leo maakt een gehaaste indruk. Leo kijkt om, lijkt te schrikken en gaat nog harder lopen. "Vermoedelijk net weekgeld gehad. Dan staat er straks iemand op hem te wachten, of hij stapt in de trein naar Amersfoort of Utrecht, of de bus naar Zeist. Voor wat? Ja, wiet. Of coke. Wat er nodig is. Leo is gewoon een loopjongen. Hij loopt voor de hele afdeling. Dat weet iedereen. 'O, Leo? Die zien we vanavond niet bij de maaltijd. Hij heeft zijn weekgeld gehad'."

Terug over het spoor, terug in Den Dolder. Het is zonnig, het is blauw, maar het voelt grijs. Er hangt een grauwe sluier over dit dorp. Je kan de cliënten die met een tas bier uit de Albert Heijn lopen zo aanwijzen. "Daar zou beveiliging moeten staan, bij die Albert Heijn. Maar die beveiliging is er nu natuurlijk toevallig niet." Dirk (*) loopt langs, ook al op weg naar de supermarkt. "Slaat vrijwel dagelijks de boel kort en klein, heeft laatst nog iemand neergestoken. Iedereen is bang voor hem. Er is veel personeel dat niet meer durft te werken." Jannie legt uit dat sommige personeelsleden eigen maatregelen hebben getroffen om zich te verdedigen. Hoe en wat, dat wil ze niet zeggen.

Dat het personeel bang is, blijkt uit een verhaal dat Jannie vertelt over een ex-collega. Die collega had omwille het drugsdealen (aan de orde van de dag), het drugsgebruik (aan de orde van de dag), de bezuinigingen, de agressie en de onveiligheid contact gezocht met de directie. Er kwam nooit een antwoord. Waar de politici nog met slappe praatjes komen, geeft de directie van Altrecht gewoon helemaal niet thuis - zoals de beleidsbepalers ook niet thuis gaven in het geval van Suzanne Zwarts, onderwerp van het laatste verhaal van Tieleman in het AD. Roxanne Vernimmen, voorzitter van de raad van bestuur van Altrecht, smeert hem. Zij wordt bestuurder bij het OLVG in Amsterdam. Bij Altrecht zagen we haar niet. Maar ach, ze heeft wel een goed verhaal.

*(*) - Gefingeerde naam. Uiteraard geen foto's van de patiënten. Daarnaast mochten we soms geen foto's maken van Jannie, soms kon het simpelweg niet, soms wilden we niet opvallen. De wandeling vond onlangs plaats. Wie zin heeft in goede gesprekken, ga eens gezellig naar de bossen bij Den Dolder. *