Geenstijl

Hoe de Amerikaanse sleepwet een school shooter over het hoofd zag

De FBI was meerdere malen gewaarschuwd voor Nikolas Cruz. De beste waarschuwing geeft in detail hoe, wanneer en welke wapens zijn gekocht, op welke Instagram accounts hij ermee poseert en wat voor figuur het is. Het transcript van het gesprek staat hier. Nikolas Cruz gebruikte zijn eigen naam in zijn accountnaam bij vier de accounts. 

Vijf maanden eerder was er ook al een hele korte en duidelijke waarschuwing afgegeven. Nikolas Cruz schreeft met de gebruikersnaam “nikolas cruz” onder een YouTube-video: “Im going to be a professional school shooter”. De maker van de video erboven belde ook netjes met de FBI.

Negen maanden eerder schreef “nikolas cruz” onder een YouTube video van Discovery Channel over een school shooting uit 1966: ”I am going to what he did.” Ook op YouTube deed Nikolas Cruz geen moeite zijn identiteit te verhullen. 

Dat hij naar school ging terwijl hij daar geen leerling meer was, hing vooraf in het sleepnet: Nikolas Cruz bestelde een Uber. Na de shooting bleef hij wachten in een nabijgelegen Subway en McDonalds. Het lijkt alsof Nikolas achteraf, maar óók vooraf, gepakt wilde worden.

De negentienjarige Cruz had zijn wapens legaal gekocht. Iedere verkoop vanuit een winkel is pas na toestemming vanuit het ministerie voor wetshandhaving, waardoor daar bekend was dat hij wapens had gekocht. Na bedreigingen op school mocht Nikolas Cruz zelfs geen rugzak meer meenemen. Ook zonder de directe waarschuwingen had de Amerikaanse staat voldoende informatie.

Wetten tegen vuurwapenbezit door geestelijk gestoorden, het meest geavanceerde afluisterapparaat, de grootste budgetten, legaal via forse bevoegdheden, maar ook illegaal zonder bevoegdheid, de meest uitgebreide inlichtingendiensten en nog gaat het bij een psychopaat waar in detail over gewaarschuwd is, totaal mis. 

Deze casus gaat niet alleen over de regels rond vuurwapenbezit, maar ook over de effectiviteit van centraal geregelde veiligheid. Natuurlijk is het een utopie en onbetaalbaar om alles te voorkomen. Maar als dit laaghangende fruit al te hoog gegrepen is, wat lukt dan wel? De vraag wordt waar dat sleepnet wel voor gebruikt wordt.

Harakiri

Het Amerikaanse sleepnet kost ruim tien miljard per jaar en heeft volgens eigen zeggen in dertien jaar 54 aanslagen voorkomen. Een claim waar de Electronic Frontier Foundation de vloer mee aanveegt. Niet alleen ontbreekt het toezicht vanuit het Congres, maar zelfs de inspecteur generaal van defensie wist niet dat thuis meta data verzameld werd van eigen burgers.

Even een onethisch financieel intermezzo: Zelfs als iedere voorkomen aanslag een beoogde omvang had van 11 september, dan nóg kost het voorkomen van de schade meer dan de schade zelf. De schade van terrorisme zit niet in de aanslagen zelf, maar in onze pogingen die aanslagen te voorkomen en in onze angst.

Ruis is genoeg

Vanuit die angst worden niet alleen financiële keuzes gemaakt, maar ook principiële. De zittende macht beschikt over steeds meer informatie. Niet alleen handig om terroristen te stoppen, maar ook om de oppositie of journalisten minutieus in kaart te brengen. Dissidenten en klokkenluiders zijn nooit echt anoniem. Ik ook niet.

Klokkenluiders hoeven niet gevangen genomen te worden, of te worden gedood, maar op tijd voor gek worden verklaard is genoeg. Journalisten die hun scoop kapot zien gaan door een snelle en gunstigere publicatie bij de concurrent. Of tijdig wegstoppen bij een notaris. Juist omdat de staat over alle informatie beschikt, kan het allemaal subtiel. 

Herhaling

Nederland was voor de oorlog zo onhandig om in het bevolkingsregister op te nemen welk geloof iemand aanhing. Destijds zag niemand in wat daar erg aan kon zijn. Mede daardoor heeft de bezetter hier gemakkelijk onze Joden kunnen deporteren. 71% werd vermoord. Twee keer hoger dan in België, drie keer hoger dan in Duitsland.

De veiligste manier om gevoelige informatie te beschermen, is om deze op geen enkele manier te zichtbaar te maken, te verzamelen of op te slaan. Helaas is dit een tijdperk dat overheden meer weten over hun burgers en bedrijven meer weten over hun klanten, dan die mensen over zichzelf zouden kunnen vertellen.

De beperkingen die de Amerikaanse wetgeving oplegt aan hun sleepnet, gelden alleen voor Amerikaanse staatsburgers. Wij zijn slechts vee dat onbeperkt gemonitord mag én moet worden door de cowboys & cowgirls. De EU sputtert voor de vorm nog tegen, maar handhaaft de intensieve samenwerking, zelfs nadat ze is teruggefloten door het Hof van Justitie van de EU.

Misschien vertrouwt u de huidige politici nog wel met deze sleutels naar absolute macht, maar vertrouwt u ook al hun opvolgers?

U stemt er 21 maart over.