Powerplay

Schieten die Oekraïense veiligheidsdiensten nou eigenlijk nog een deuk in een pakje boter, jazeker, sterker nog, ze blazen middenin Moskou doodleuk de man op die namens Rusland eindverantwoordelijk was voor de nucleaire, biologische en chemische "bescherming" van de eigen troepen. Oekraïne claimt met een 'speciale operatie' de moordaanslag op Igor Kirillov, die het ervan beschuldigt sinds het begin van de Russische invasie 4800 keer chemische munitie te hebben ingezet. Kirillov werd thuis afgezet toen een strategisch geplaatste elektrische step ontplofte die zowel hem als zijn chauffeur uitschakelde. Vorige week werd de prominente Russische raketgeleerde Michail Sjatski vlak buiten Moskou doodgeschoten, hoogstwaarschijnlijk zaten ook daar Oekraïne achter. De oorlog is inmiddels ruim 1000 dagen onderweg.

Zegt ze een keer iets MinDef-waardig...

'Onze' 'minister' van 'defensie' zei eergisteren op het Warsaw Security Forum dat: "In a way, of course, supporting Ukraine is a very cheap way to make sure that Russia, with this regime, is not a threat to the NATO alliance." Was dat het enige dat ze zei? Nee, natuurlijk niet. Is het technisch juist? Nee, eigenlijk ook niet, want Rusland zou Europa echt niet wekelijks bedreigen als het Oekraïne niet zou steunen, en Ollongrens implicatie dat Rusland 'na Oekraïne' NAVO-landen inclusief nieuwe leden Zweden en Finland met invasie zou bedreigen is gewoon onzin. Transnistrië zou wel van kabinet wisselen, maar gelukkig weet niemand weet wat Transnistrië is en dat moet je vooral lekker zo houden.

Toch heftig

In 'zekere opiniesegementen' wordt dit nieuws natuurlijk rondgepompt als "Polen begint met uitlevering van Oekraïense mobilisatie-ontduikers" maar dat is, zoals het dat segment betaamt, prematuur en te kort door de bocht. Echter, er is wel degelijk rook. 

Begin augustus ontsloeg Zelensky maar liefst alle **"officials in charge of regional military recruitment centers amid a widespread corruption scandal." De reden was o.a. dat er bij rekruteringscentra talloze steekpenningen werden aangenomen om dienstplichtigen met gefabriceerde (medische) documenten onder hun dienstplicht uit te krijgen. En bovenop al dat binnenlandse gesjoemel zijn er dus ook nog eens vele tienduizenden militaire 'gegadigden' naar het buitenland gevlucht om hun dienstplicht te ontlopen.

En dit weekend kopte BILD: "Zelensky: overhandig onze deserteurs!" Vorige week zei Zelensky in een videobericht dat "sinds het begin van de oorlog alle vrijstellingen wegens ongeschiktheid voor dienst in combinatie met verdachte betalingen zijn gecontroleerd." Gezien de ernst en diepte van de corruptie rondom dienstplicht geloven we niet dat Zelensky de benodigde bandbreedte heeft om zoiets daadwerkelijk nu al volledig in kaart te hebben, maar z'n toon is gezet.

Vervolgens begon fractieleider van Zelensky's partij David Arahamia te opperen dat alle gevluchte 'deserteurs' uitgeleverd konden gaan worden en op die manier alsnog hun dienstplicht moeten vervullen. Die beslissing is nog niet gemaakt, maar betreft vele tienduizenden Oekraïense mannen van gevechtsleeftijd. BILD schrijft dat er daarvan nu zo'n 163.287 in Duitsland rondlopen. 

Poolse kwaliteitskrant Rzeczpospolita (wiki) schrijft dat er vanaf de Russische invasie 2.87 miljoen Oekraïense burgers tussen de 18 en 61 jaar oud naar Polen gevlucht zijn en er inmiddels zo'n 2,8 miljoen weer teruggekeerd zijn naar Oekraïne. Maar zo'n 80.000 Oekraïense mannen van militaire dienstleeftijd zijn in dat proces "verdampt" en verblijven nog altijd in Polen. Het is onduidelijk hoeveel van hen legitieme, rechtsgeldige redenen hebben om mobilisatie te ontlopen, maar waarschijnlijk is dat echt maar een klein percentage van die 80.000.

Over hen zegt Fedir Venislavsky van de National Security, Defense and Intelligence Committee van het Oekraïense parlement dat dit aantal zeer belangrijk kan zijn voor de Oekraïense strijdkrachten. "Hij sluit niet uit dat Oekraïense aanklagers deze burgers in het buitenland gaat vervolgen."

Hoe noem je een onvrijwillige omgekeerde exodus?

Het was weer een polonaise van ongemak

Onduidelijkheid over het aantal toegezegde toestellen. Ollongren die haar oorspronkelijke tweet verwijdert en vervangt door eentje die haar van elk tijdspad ontslaat. En het officiële Engelstalige persbericht van het kabinet waarbij de terughoudendheid er tussen de regels door uit stroomt. Een kleine reconstructie voor 't archief, lees even mee. 

We dachten even dat Zelensky naar goed zigeneur-gebruik - net als o.a. hier en hier - weer een ongepast voorschot op de realiteit nam door meteen na de ontmoeting al publiekelijk te spreken van "42 jets". Maar het lijkt er ditmaal op dat Zelensky's bewering inderdaad erg dicht bij de inhoud van zijn gesprek met Rutte staat, kijk maar even nauwkeurig naar Rutte's taal tijdens de persco na de ontmoeting: "Van de 42 F-16's hebben we er enkele nodig voor trainingen in Denemarken en later in Roemenië. Natuurlijk kijken we of we**alle resterendegevechtsvliegtuigen kunnen leveren of dat er nog dingen gedaan moeten worden om ze klaar te maken. Dus het exacte aantal kan ik nog niet geven."

Hij spreekt van "alle resterende gevechtsvliegtuigen", en bedoelt daarmee 'resterend' na aftrek van de benodigde trainingstoestellen. Nederland heeft echter maar 24 operationele F-16's en 18 F-16's die te koop staan. 24+18 = 42, dus Rutte lijkt inderdaad te bedoelen dat hij Zelensky toegezegd heeft dat hij ALLE NEDERLANDSE F-16's mag hebben. Natuurlijk, de volledige operationele F-16-vloot wordt rond 2024 uitgefaseerd en vervangen door 34 en volgens plan uiteindelijk 52 F-35's, maar toch hè.

De vorige drone-aanvallen op Russische steden werd altijd glashard ontkend door Oekraïne

Even korte tijdlijn. Afgelopen zondag vonden er meerdere drone-aanvallen plaats op Moskou en dat waren niet eerste die week. Russische autoriteiten claimen dat ze de meeste drones uit wisten te schakelen, maar dat er ondanks "electronic suppression" toch eentje een flatgebouw in Moskou's financiële district raakte - zie bovenstaand. Ook werd een internationaal vliegveld door de aanvallen tijdelijk stilgelegd. 

Diezelfde zondagmiddag zei Zelensky zélf: "Gradually, the war is returning to the territory of Russia * –to its symbolic centres and military bases, and this is an inevitable, natural and absolutely fair process.*" Dat is een categorische trendbreuk met voorheen, toen Oekraïense betrokkenheid bij welke aanval op Russisch grondgebied dan ook steevast ontkend werd.

En ook gisteravond was het opnieuw raak. En niet zo'n beetje ook. Naar verluidt werd in Moskou het o.a. "IQ-gebouw" geraakt, waarin maar liefst 7 ministeries gehuisd zijn. Het is maar zeer de vraag hoe deze escalatie door de Oekraïense zijde gaat vallen bij hun broodheren. De Britten noemen het vooralsnog: "Drone attacks against Moscow and the rising age limit for mobilization indicate that the Russian state is failing to isolate its population from the war."

Meer na de breek.

Een demissionair probleem

Nou zat dus als volgt. Iedereen is van de wereld en Oekraïne is van iedereen, godbetert zelfs Sri Lankanen. Toen Yoeri Albrecht zonodig een Russische tank op het Leidseplein wilde, ontvluchtten 4660 derdelanders Oekraïne en kwamen in het Nederlandse asielcircuit terecht. Zij studeerden of werkten in Oekraïne toen de oorlog uitbrak. Zij kregen een tijdelijke Nederlandse verblijfsvergunning en een vertrekpremie van 5000 euro + enkeltje als ze in juni vertrokken naar land van herkomst, nu is dat nog 2000 euro. Zeventig van hen meldden zich hiervoor aan, vorige week waren er tien daadwerkelijk vertrokken - de bonusregeling vervalt na juli.

Inmiddels lijkt er nog een groep van 2500 Oekraïense derdelanders over te zijn, wier recht op verblijf op 4 september vervalt tenzij ze nog in een actieve asielprocedure zitten. Maar het is voor gemeenten dus volstrekt onduidelijk wat er gebeurt met de mensen die geen asiel aanvragen. 

"Via de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) stuurden zij deze week een brandbrief aan demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). (...) burgemeesters vrezen onrust als er inéén klap honderden asielzoekers op straat belanden. ’Daarnaast loopt er een aantal rechtszaken dat nog niet in hoger beroep is afgehandeld en bestaat het gerede vermoeden dat meer rechtszaken zullen worden gestart die ook tot de hoogste rechter zullen doorlopen’, schrijft de VNG. ’Het risico is daarom in onze ogen groot dat gemeenten met een probleem worden opgezadeld dat is ontstaan door een bewuste beleidskeuze van dit kabinet.’"

We kijken weer. Het Slavische Slachthuis slacht onverminderd verder

Onder Russische MilBloggers circuleren berichten dat Oekraïense strijdkrachten voor het eerst ergens de tweede en daarmee zwaarste loopgraaflinie van het front hebben bereikt. Naar verluidt gaat het om de onderstaande linie Novodanilovka-Rabotino-linie, ongeveer hier (maps). Pro-Russisch Telegramkanaal 'RVvoenkory' meldt in typerende taal: "Recall that yesterday, after the start of the AFU offensive on the Novodanilovka-Rabotino line, the AFU were able to break into our forward trenches, where fierce fighting took place." Daarna zou Rusland in staat zijn geweest de aanval af te slaan, maar het lijkt erop dat het gevecht nog altijd gaande is en Oekraïne die slag nog niet opgegeven heeft. "During the fighting Russian fighters managed to dislodge the AFU from the trenches, capturing prisoners. The AFU are moving reinforcements to the area of clashes. The fighting continues, with tanks, artillery and mortars on both sides."

De Oekraïense vice-MinDef Hanna Maliar meldt op Telegram (vertaald) dat Oekraïne in het Oosten een bescheiden negen (9) vierkante kilometer heeft bevrijd en heel gestaag voortgang blijft maken rond Bakhmut. En dat het in het Zuiden achtentwintig (28) vierkante kilometer heeft bevrijd. Daarbij meldt ze dat "de vijand op blijft trekken in de richtingen van Lyman, Avdiiv, and Marin." Kortom, bescheiden cijfers in een offensief dat de VS inmiddels "sobering" noemt. Stafchef Mark Miley voorspelt: "very bloody, advancing steadily. It goes a little slow, but that is part of the nature of war."

In Zelensky's woorden: "Last week was difficult on the frontline. But we are making progress. We are moving forward, step by step! " Het ISW vat samen: "Ukrainian forces reportedly conducted counter offensive operations in six sectors of the front on July 2 and made gains in some of these areas." Meer details over die zes sectoren hier. Meer beeld na de breek.

Hier zag u dag 1, dag 2, dag 5, dag 6, dag 7, dag 8, dag 12 en dag 13 van het Oekraïense tegenoffensief

Zit als volgt: volgens het ISW had Oekraïne gisteravond opnieuw/nog steeds hun eerste verovering van enig belang in handen, namelijk dorpje Piatykhatky (maps). "Geolocated footage published on June 21 shows continued Ukrainian control of Pyatykhatky." Russische bronnen, waaronder MilBloggers die zaken soms wel optimistischer opschrijven dan gerechtvaardigd, maar zelden dingen écht volledig uit de duim zuigen, beweerden juist dat Piatykhatky weer in Russische handen is.

Zelensky heeft gisteren ook voor het eerst zelf toegeven dat het offensief moeizamer is dan gehoopt. ""Some people believe this is a Hollywood movie and expect results now. It's not," he told the BBC. "What's at stake is people's lives." Mr Zelensky said the military push was not going easily because 200,000 sq km (77,220 sq miles) of Ukrainian territory had been mined by Russian forces. "Whatever some might want, including attempts to pressure us, with all due respect, we will advance on the battlefield the way we deem best," Mr Zelensky added." 

Het ISW - dat Oekraïne consistent het voordeel van de twijfel geeft en onmiskenbaar pro-Oekraïens is - vat hoopvol samen: " The overall slower-than-expected pace of Ukrainian counter offensive operations isn't emblematic of Ukraine’s wider offensive potential,&Ukrainian forces are likely successfully setting conditions for a future main effort despite initial setbacks. " Maar CNN meldt na een gesprek met 'two western officials and a senior US military official' dat: "The counteroffensive is “not meeting expectations on any front,” one of the officials said."

In ander nieuws heeft Oekraïne een - niet desastreuze, maar mogelijk wel structureel schadelijke - aanval uitgevoerd op de Chonhar-brug die het door Rusland bezette Kherson met de Krim verbindt. Een van de drie kruisraketten miste het doel, maar ondanks de beperkte schade is het gebruikelijke verkeer nu toch uitgeweken naar een andere route. 

Ook heeft Zelensky vandaag aangegeven dat zijn inlichtingendiensten waarschuwen dat de Russen een aanval voorbereiden op de grootste kerncentrale van Europa, namelijk die in Zaporizja. Het risico dat daarbij radioactieve straling vrijkomt is enorm. We nemen de waarschuwing van Zelensky, die toch op vrij hete kolen zit, wel met een korreltje iodine.

UPDATE: Kiev heeft een nieuwe mobilisatieronde aangekondigd.

Dag 2 van wat hoe dan ook een bloedbad wordt. Dag 1 zag u hier.

Lang verhaal kort: rondom de stad Tokmak (maps) een moeizame, maar gestaag voorwaarts momentum voor Oekraïne dat zijn speerpunt de 47th Separate Mechanized Brigade gisteren en eergisteren voor het eerst ingezet heeft. Aantallen zijn onmogelijk te geven, maar verliezen aan beide zijden lijken substantieel. "Ukrainian forces have suffered losses in heavy equipment and soldiers as they met greater than expected resistance from Russian forces in their first attempt to breach Russian lines in the east of the country in recent days, two senior US officials tell CNN."

Het slagveld is zo moeilijk te volgen omdat, zoals top-account GeoConfirmed schrijft: "Everything now is speculation based on mostly Russian telegram reporting. And while they normally report "Everything is repelled" they now are reporting about "heavy fights" and "retreated to reserve positions." Ukrainians are holding a tight Opsec regarding the spreading of footage. Russians normally spread footage of Ukrainian losses. But will they still do that if these Ukrainian losses are so deep within Russian lines? Time will tell. "

Wel lijkt het duidelijk te worden dat Oekraïne tenminste een aantal Russische posities veroverd heeft. Het meest prominente Russische Telegram-kanaal WarGonzo schrijft: "The situation is really serious. Neo-Nazi's are threatening some of our advanced groups with encirclement."

Meer beeldmateriaal onderstaand en na de breek.

Maar ook: China levert eerste pantservoertuigen aan Poetins Tsjetsjeense krijgsheer Kadyrov. Onbewapend, maar het weegt een stuk meer dan de vorige Chinese levering.

Net als vorige keer is het natuurlijk allemaal weer niet bij te houden, maar proberen we het wel. Oekraïense officieren waaronder 'Gandalf of Azov' zeiden gisteravond: "Tonight is the night of the nights", een citaat uit het begin van de speech die de Amerikaanse 101st Airborne te horen kreeg voordat ze naar Normandië vlogen. 

De zwaartepunten van het Oekraïense offensief lijken te liggen in de richting van Zaporizhzhia (maps) waar Europa's grootste nucleaire krachtcentrale staat, met name de stad Tokmak (maps). Dmitri citeert een aantal Russische MilBloggers:

"Zapiski Veterana: "I think now we can already talk about the beginning of the offensive announced by Ukraine for so long. There hasn't been such movement at the front for a long time. And on the part of the Armed Forces of Ukraine, it never happened at all. It's happening. Good luck to all." Sladkov: "The offensive has begun. We have numbers. Wishing steadfastness to men in trenches. We're not sleeping.""

WarGonzo kreeg het nog benauwder omdat hij vermoedt dat Oekraïne munitie voor hun dodelijkste platform - The Coolest Thing made in Arkansas - maandenlang opgespaard hebben en nu beginnen te gebruiken. Voorheen gebruikte Oekraïne hun HIMARS voor schaarse aanvallen diep achter de Russische linie, maar nu wordt het platform ingezet tegen de Russische voorste linies en loopgraven. "I'm afraid that they will now try to cut through the corridor with this particular weapon - HIMARS. (...) Withstanding HIMARS from trenches is much more difficult than tank attacks." Ook verslaggever Semyon vreest eenzelfde lot. "There is a feeling that the full potential of the firepower of the Armed Forces of Ukraine has not yet been revealed."

Kortom, het heeft er alle schijn van dat de Russische voorste linies te Tokmak met massale beschietingen bewerkt worden voordat de de volledige PANZERFAUST er overheen gestuurd wordt; de speerpunt 47th Separate Mechanized Brigade **met alle 60 Bradleys, een zooi Leopard 2s en Challenger 2s voorop.

Instant Update: Daar zijn de allereerste legitieme beelden van Duits/Europese Leopard 2s in actie, crews o.a. tot jankens toe getraind in Spanje!

Update: Een van de betrouwbaarste journo's Julian Röpcke: "I can confirm that Ukrainian Leopard 2A4 are advancing in different directions south of Orikhiv and are facing stiff Russian resistance from minefields and artillery. Outcome of the battle is entirely open. I have the exact location, but won't share for now. Here we go."