Geenstijl

Stop eens met al die academische observaties in het Pieter Baan Centrum.

De man die in Kerkrade met een mes de keel doorsneed van zijn ex was een voormalige tbs-er. Een detail dat direct bekend was, maar pas na onderzoek van De Limburger boven tafel kwam. De politie weigerde een bevestiging, te politiek gevoelig, de storm moest eerst overwaaien.  

Meneer de Stalker had al in 1994 een moord gepleegd, zijn straf en behandeling uitgezeten en sinds december was hij volledig vrij. Er volgde mishandelingen, zij beëindigde de relatie, er kwamen bedreigingen, een zinloos straatverbod en uiteindelijk de zeer brute moord. Dit was voorspelbaar.

Het verbaast me dat een moordenaar die een TBS-behandeling heeft gehad een straatverbod kan krijgen. Paperassen en enkelbandjes helpen niet. Na mishandelingen en bedreigingen weet je toch als rechter dat de behandeling geen effect heeft gehad en alleen daarom al alle risico's weer actueel zijn?

Dan is volledig bekend dat het heerschap weer de criminele ladder aan het beklimmen is en terug in een instelling hoort. Op die informatie kun je en moet je schakelen. Misschien niet op basis van het strafrecht, maar deze persoon vormde een direct gevaar voor zijn omgeving. Een lichtere reactie is inadequaat.

Kunnen we gelijk door met de volgende psychopaat die iets te lang buiten heeft mogen rondlopen. Die niet alleen op een beestachtige wijze Freddy Heineken en Ab Doderer aan een muur ketende, maar ook na betaling losgeld de twee liever in hun cel liet verhongeren, dan de locatie van de twee slachtoffers vrij te geven. Het is onbegrijpelijk dat daarvoor twaalf jaar zonder TBS is gegeven.

Stop eens met al die academische observaties in het Pieter Baan Centrum, en kijk op welke wijze het delict gepleegd is. Dat vertelt namelijk veel meer over de persoon van de verdachte. Nu kan iemand na een uitgebreide voorbereiding een paar maanden niet meewerken of mooi weer spelen en doen we allemaal of de geestesziekte niet bewezen kan worden.

Alleen bestaat de onschuldpresumptie alleen voor de schuldvraag an sich, niet nogmaals voor de psyche van de verdachte. Die aanname kan de deur uit zodra het delict op een ongekend wrede manier is gepleegd. Het sadisme druipt ook hier ervan af. De rechter heeft helemaal geen deskundig advies nodig, maar mag ook zelfstandig tot de conclusie 'TBS' komen.

Advocate Astrid Holleder heeft spijt dat ze haar broer heeft verraden. Ze had hem liever neergeschoten. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor haar dochter. Dan had ze inmiddels haar straf uitgezeten en hadden moeder en dochter in vrijheid kunnen leven. Nu kunnen ze de rest van hun leven achterom kijken. Hier serveert een advocaat de rechtstaat compleet af.

Astrid heeft al jaren niet meer een normale praktijk kunnen voeren, en heeft regelmatig van het ene naar het andere onderduikadres moeten verhuizen. Gelukkig schrijft ze er boeken over, zodat wij van dit dossier kunnen leren, en zij de laatste strohalm pakt om niet van een uitkering te leven. Dat iemand haar familie niet kiest is voor haar een eindeloze gifbeker, eerst haar vader, nu haar broer.

Na de ontvoering kon Willem zijn gang gaan met het losgeld, pandjes, bedrijfjes, afpersingen en zo verder. Pas in 2006 werd hij opnieuw opgepakt, maar niet voor de liquidaties. In 2012 weer vrijgelaten, om daarna weer in vrijheid de fout in te gaan. De eerste liquidatie waar De Neus nu voor veroordeeld is, stamt uit 2003, de laatste uit 2006. Dertien jaar later pas kreeg hij levenslang.

Tientallen rechercheurs zaten jarenlang fulltime te werken om de opdrachtgevers van deze liquidatiegolf levenslang te geven. Dit heeft lang geduurd, mede omdat eerst meerdere kroongetuigen moesten worden vervolgd en in ruil voor strafvermindering belastend moesten verklaren. Dit kost miljoenen, en bij het hoger beroep gaan er weer tonnen over de balk.

Allemaal om iemand opnieuw vast te zetten, die op basis van eerdere delicten nog vast had moeten zitten. Willem Holleder is door langzame vervolging, barmhartige straffen en uitblijvende dwangverpleging in de gelegenheid gesteld deze delicten te plegen. De mate waarin deze man zijn gang kon gaan, is verontrustend. Is deze pakkans genoeg? Hoeveel lopen er nog buiten?

Laten we alsjeblieft een keertje eerlijk tegen elkaar zijn. Voor sommige mensen is helaas nog geen effectieve behandeling. Er zitten zat mensen hun hele leven in een instelling zonder een strafrechtelijk verleden. In Noorwegen zijn gevangenissen die eruitzien als idyllische dorpjes, waar deze mensen humaan oud kunnen worden, zonder restrisico voor ons.

Laten we stoppen met allerlei experimenten om deze heren terug te zetten in de samenleving. Wij zijn figuranten in een rollenspel zonder bescherming, begeleiding of betaling om te testen of iemand het op een normale manier gaat redden in de samenleving. Niet alleen is de gedetineerde een ongeleid projectiel, de omgeving mist ook hulp en leiding.

Helaas is het vastgoeddossier van deze criminelen niet uniek. Neem bijvoorbeeld huisjesmelker Harry Singh, hij werd tot acht jaar cel veroordeeld en in Suriname opgepakt. Hij wel, andere huisjesmelkers kregen een zak geld van machteloze gemeenten. Hij maakte over een periode van dertig jaar honderden slachtoffers. Hij was sinds 2015 onherroepelijk veroordeeld en voortvluchtig.

Het kabinet heeft de mond vol over het voorkomen van ondermijning, maar dit zijn dossiers waar die ondermijning vrij spel kreeg. Ruim een decennium tussen de eerste (levens)delicten en de eerste dagvaarding voelt voor criminelen die van dag tot dag overleven als een probleem ver voorbij iedere horizon. Dat stukje rechtsstaat is niet waarneembaar op hun radar.

Een celmuur hoort op een paar meter afstand, niet een jaar of tien.