Alle onderste stenen...

Ja, we weten het: het MH17-dossier van het Openbaar Ministerie laat uiteraard alleen het verhaal van de aanklager in deze zaak zien, maar wel een bijzonder goed onderbouwd en gedocumenteerd verhaal op een opvallend nette, overzichtelijke en goedwerkende website. Dus daar is al dat IT-talent van de overheid gebleven. Van de ontwikkeling van het conflict in het oosten van Oekraïne en het aanleveren van de Buk-installatie tot het daadwerkelijk neerhalen van de Boeing 777 op 17 juli 2014 om 16:20 uur lokale tijd en dat allemaal weergegeven met een kek interactief kaartje. Dit zijn de meest onderste stenen die justitie boven wist te krijgen en daar moeten we het mee doen. Gepubliceerd op de laatste dag dat het OM de verdediging van repliek diende in de zaak tegen vier mannen die volgens justitie verantwoordelijk zijn voor het binnenhalen en wegsmokkelen van de Russische Buk-installatie. De eis voor een levenslange gevangenisstraf ligt al op tafel en de uitspraak volgt waarschijnlijk ergens in november. Niet dat Rusland die gasten ooit gaat uitleveren, maarja, we moeten iets.

Timing

Iedereen die het nieuws over MH17 de afgelopen jaren heeft gevolgd weet al lang dat het Russisch regime bestaat uit leugenachtig tuig. 298 inzittenden van een burgervliegtuig werden neergehaald door een BUK en in plaats van alles doen om deze gruwelijke daad goed te maken, blijft Moskou liegen, liegen, liegen, het politie-onderzoek hacken, en (ook nu nog, voor de rechter) liegen. In 2020 sleepte Nederland de Russen al voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, maar dat is allemaal een stuk ingewikkelder geworden toen Rusland vorige week plompverloren uit de Raad van Europa is gestapt. Nu dient het kabinet samen met Australië een klacht in bij de VN-burgerluchtvaartorganisatie ICAO (Kamerbrief HIERRR), wat gezien wordt als een stap op weg naar een procedure voor het Internationaal Gerechtshof.  Niet dat de afgelopen weken ons de indruk dat die boevenstaat zich iets gelegen laat liggen aan het internationaal recht. Maar ja. Je moet wat.

Gerechtigheid zonder gerechtigheid

Het was vrijwel onvermijdelijk: zonder het bestaan van de doodstraf in Nederland en met een berg aan bewijs in de hand kon het Openbaar Ministerie niet anders dan een levenslange gevangenisstraf eisen tegen de vier mannen die verantwoordelijk worden gehouden voor het neerhalen van vlucht MH17. Voor het zinloos doden van de 298 inzittenden. Levenslang voor Leonid Chartsjenko die een gevechtseenheid aanstuurde in Donetsk, levenslang voor rebellenleider Igor Girkin, levenslang voor zijn rechterhand Sergej Doebinski en levenslang voor diens assistent Oleg Poelatov. Vier mannen die volgens het OM nauw samenwerkten om de Buk-raketinstallatie naar Oekraïne te halen en na het fatale schot weer naar Rusland te smokkelen. Vier mannen die dat onderling besproken in uitgelekte telefoontjes en die weliswaar niet zelf op de knop drukten, maar wel het organisatorische team vormden. Vier mannen die helaas ook nog alle vier voortvluchtig zijn, waarschijnlijk in Rusland zitten en nooit uitgeleverd zullen worden. Vier mannen die ook als de rechter meegaat in de eis van het OM mogelijk nooit de binnenkant van een cel zullen zien. Het OM eist de maximale straf en moet dat zeker doen, maar helaas staat een veroordeling hier niet gelijk aan gerechtigheid. 
UPDATE: Doebinski had deze strafeis wel verwacht, maar volgt de zaak niet zo. "Ik zie geen reden om me er al te erg in te verdiepen."

Niet rusten

Hee kijk nou. Een steen. Niet de onderste steen. Maar toch. Een steen. Een steen, die al sinds mei 2014 gewoon in een Nederlandse archiefkist. Een steen, die onze overheid zeven jaar lang verborgen heeft gehouden. Een steen, die in september 2017 aan Kamerleden is laten zien, maar toen weer veilig is opgeborgen. Een steen, die ook verborgen bleef in officiële rapporten van de OVV (uit 2015) en de Flight Safety Board (uit 2021). Een steen, die het ministerie van Veiligheid van Justitie verborgen wilde houden, maar die pas openbaar werd door een uitspraak van de rechter. 

Een steen, waarop staat dat de Oekraïense autoriteiten in mei 2014 al verklaarden dat ze de veiligheid van het Oekraïense luchtruim boven de Krim (waar MH17 niet overheen vloog) niet konden garanderen, vanwege het conflict met Rusland. Een steen, waarop staat dit 'een enorm verlies aan inkomsten' betekent voor Oekraïne. Een steen, waarop staat dat de Oekraïense én de Europese luchtvaartautoriteiten zich in zullen spannen om er voor te zorgen dat zo veel mogelijk langeafstandsvluchten tussen Europa en Azië boven het luchtruim mogelijk blijven. Een steen, die dus meer inzicht geeft in de context van de besluiten van de Oekraïense luchtvaartautoriteiten om vóór 17 juli 2014 een deel van (dus niet het volledige) het luchtruim boven Oost-Oekraïne (waar MH17 wel overheen vloog) te sluiten. Een steen, die een beetje meer antwoord geeft op de vraag die na zeven jaar nog altijd niet goed is beantwoord.

Waarom vloog dat vliegtuig daar?

Waarom moeten we dit blijven zeggen?

We dachten dat met MH17 in het achterhoofd vliegmaatschappijen de gevaren van het vliegen over conflictgebieden wel hadden begrepen, maar blijkbaar is een soort jaarlijkse reminder nodig. Omdat anders een mist van potentiële inkomsten het zicht op de gevaren mogelijk vertroebelt. Aangezien Iran begin vorig jaar liet zien dat het risico nog niet is geweken, startte de Onderzoeksraad voor Veiligheid een onderzoek naar de acties op de aanbevelingen uit het eerdere MH17-rapport. Conclusie: de besluitvorming verloopt nog trager dan stroop door een trechter en de overheid kan alleen adviseren en niet verbieden. Dus als een Nederlandse maatschappij besluit dat kostenbesparing belangrijker is dan risicobeperking en een vliegtuig vol toeristen Russisch roulette laat spelen met het lokale luchtafweergeschut is er momenteel niets dat de regering kan doen. Dan weet u dat alvast voor uw volgende vakantievlucht met BudgetAir. Fijne reis!

Vladimirtje kom maar binnen met je hackers

Hee kijk nou wat voor steen al vier jaar lang ergens onderin verborgen lag. Volgens onderzoek van de Volkskrant zijn Russische hackers in 2017, toen de zaak-MH17 nog in volle gang was, via een kwetsbaarheid bij de Politieacademie diep tot in de systemen van de politie binnengedrongen. Via de Politieacademie ook echt. Dat is toch een beetje alsof je via de database van de Schoenenreus inbreekt in de persoonlijke mailbox van Hugo de Jonge. "De ontdekking van de hack leidde tot ‘grote paniek’, zeggen diverse bronnen. Punt van zorg was het MH17-onderzoek maar ook de slechte beveiliging van de politiesystemen. De politie had de Russische infiltratie niet opgemerkt. De monitoring van de systemen werkten niet afdoende en de loggegevens waren niet in orde waardoor het zo goed als onmogelijk was om na te gaan waar de Russische hackers zaten of al waren geweest." En vier jaar lang speelde de politie mooi weer metinclusief spannende persco's waarin Ank Double O Bijleveld trots meldde dat Onze Inlichtingenjongens een stel Russische gleufhoeden in de kraag hadden gevat. Over Onderste Stenen gesproken. De radarbeelden van de Amerikanen blijven daar voorlopig nog wel even onder liggen. Het strafproces tegen de vierrussen gaat vandaag HIERRR verder om 10:00 uur.

Uitgelekte gesprekken bevestigen wat we al wisten

Dik zes jaar na de MH17-ramp is er nog steeds niemand veroordeeld voor de moord op de 298 inzittenden van het toestel. En dat terwijl het allemaal extreem duidelijk is. Dat blijkt wederom uit de afgeluisterde telefoongesprekken van Sergej Doebinski, hoofd van een spionage- en verkenningseenheid in de regio, die in handen van Nieuwsuur zijn. Uit de uitstekende reconstructie blijkt dat de separatisten een BUK-installatie uit Rusland lieten komen, ze vervolgens dachten dat ze een Oekraïens gevechtsvliegtuig uit de lucht hadden geschoten, maar dat ze in plaats daarvan de Boeing hadden geraakt, waarna de BUK weer snel het land uit werd gesmokkeld. En dat allemaal onder leiding van de Russen die de strijd faciliteerden, organiseerden en dicteerden. U weet wel, die Russen waarmee we alweer babbelen over een pijplijn. De nu uitgelekte telefoontjes vertellen ons niets nieuws, maar tonen dat er geen twijfel kan bestaan aan de gebeurtenissen die dag. Vergeet Russische rookgordijnen over Oekraïense straaljagers en Oekraïense BUK-raketten, want het is allemaal slechts afleiding. Het waren de separatisten in vuistdiepe samenwerking met de Russen. Hoeveel duidelijker wilt u het hebben?

Die onderste steen is alleen voor de bühne

Nederland is voor het oog van de camera nog steeds boos op schoftenstaat Rusland voor het neerhalen van MH17, maar achter de schermen is het een ander verhaal. In de schaduwen onderhandelen we alweer over de aanleg van de Nord Stream II-gaspijplijn. Uit onderzoek van Follow The Money en The Investigative Desk blijkt dat ambtenaren meerdere keren naar het Kremlin zijn gereisd om in het geheim de diplomatieke contacten met de vliegtuigmoordenaar aan te halen. Een dikke middelvinger naar alle slachtoffers en nabestaanden van de aanslag die nu ontdekken dat de onderste steen nooit boven winsten wordt geplaatst. Een middelvinger mede mogelijk gemaakt door mensenrechtenverwaarlozer Shell, groot aandeelhouder in deze nieuwe pijplijn, die hielp om de politieke contacten weer op gang te krijgen. En dit allemaal gefaciliteerd door minister van Laffe Zaken Stef Blok (vvd) die geheel volgens de Rutte-doctrine de Kamer onvoldoende informeerde over deze vernieuwde Ruslandcontacten. Helaas allemaal erg passend in dit pijnlijke dossier vol leugens.

Respectabele omroep laat slecht geïnformeerde 'deskundige' smadelijk onzin uitkramen

Oh oh oh wat zijn die Russen toch verschrikkelijk met hun propaganda en hun nepnieuws. Gelukkig hebben we dat niet in Nederland. Hier kan het echt niet gebeuren dat op de publiek gefinancierde radio een 'Rusland-deskundige' onweersproken de NRC-canard over Pieter Omztigt opwarmt en zegt: "Zelfs Pieter Omtzigt, een respectabel CDA-politicus, die laatst kandidaat-partijleider was, die heeft in 2017 zonder dat hij het wist een nep-getuige laten optreden bij het MH17-proces, die het Rusland-verhaal vertelde." En stel dat iemand dat toch zegt, dan wijzen onze goed geïnformeerde journalisten erop dat het ten eerste helemaal niet over het MH17-proces ging, maar over een panelavond op de VU. En dat Omtzigt de nepgetuige niet 'liet optreden', maar alleen de tip gaf om kort en bondig te formuleren. En dat met de getuigenis verder helemaal niets is gedaan, behalve dan een mislukte poging tot karaktermoord op Omtzigt zelf. En mochten onze goed geïnformeerde journalisten 's ochtends nog een beetje zitten te slapen, dan zijn er altijd onze nog beter geïnformeerde webredacties (beschikken over oa. Google, red.) die dit soort smadelijke flauwekul echt niet zomaar het internet op gooien. En als dat dan onverhoopt toch allemaal gebeurt, dan grijpt onze Europese nepnieuwswaakhond wel in. Toch? Toch? Toch?

Niet vergeten

Het is vandaag zes jaar geleden dat de MH17 uit de lucht werd geschoten. De Onderste Steen is nog altijd niet boven, maar we hebben een rechtszaak met vier (afwezige) verdachten. En er is eindelijk harde diplomatieke actie tegen schoftenland Rusland. Schoftenland Rusland liegt al zes jaar lang alles bij elkaar en strooit vandaag volgens wat inmiddels een barbaarse traditie aan het worden is zout in de wonde door op twitter te linken naar een persbericht van de 'onafhankelijke' republiek Donetsk dat de schuld van het neerhalen van het vliegtuig bij Oekraïne legt. Uiteraard zonder een splinter geloofwaardig bewijs. En maar zeiken over pre-cooked-Russia-is-to-blame-verhalen, terwijl je zelf de ene na de andere gedebunkte pre-cooked-Ukraine-is-to-blame-leugen hebt verspreid. Tuig.