(Ga met uw muis over de foto voor bijschrift)

Daar ik eind 2002 mijn eerste stappen op het Binnenhof zette, heb ik de zaterdag overleden Wim Kok als minister-president nooit ontmoet. Op een enkel handje op een of andere inmiddels vergeten post-premierborrel en een kort telefoongesprek over iets anders na heb ik dus het hele feest van een PvdA-premier in het Torentje gemist. Toch bleef de geest Kok over het Binnenhof hangen vanwege de nasleep van de moord op Pim Fortuyn.

De commissie die onder leiding van Harry van den Haak - voormalig president van het Gerechtshof in Amsterdam - onderzoek deed naar de moord kwam namelijk eind dat jaar naar buiten met zijn conclusies. En die waren niet mals.

Zo bleek dat Fortuyn tot zijn dood 25 keer was aangetast ‘in zijn fysieke integriteit’. De overheid wist ondertussen van 14 dergelijke gevallen of had daarvan moeten weten. De incidenten waren niet ernstig, maar voldoende reden om de lijsttrekker van passende beveiliging te voorzien. Wat dus niet was gebeurd.

Wat was de rol van toen nog minister-president Wim Kok daar in? Het rapport is daar erg summier over en het lijkt er op dat de commissie de rol en verantwoordelijkheid van Kok bewust in het midden laat. Dat zit zo.  

VVD-lijsttrekker Hans Dijkstal heeft onder meer in de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (de Commissie Stiekem) meermaals gezegd zich zorgen te maken over de veiligheid van Fortuyn. Ook heeft hij Wim Kok gevraagd actie te ondernemen. Kok zou volgens Dijkstal hebben geantwoord dat minister van Binnenlandse Zaken Klaas de Vries (PvdA) contact had opgenomen met de politie in Rotterdam. 

Kok zelf echter, stelt in het rapport zich tegenover Dijkstal alleen in algemene termen te hebben uitgelaten over de beveiliging van Pim Fortuyn. Van den Haak heeft vervolgens niet de moeite genomen uit te zoeken wie nou de waarheid sprak: Dijkstal of Kok? Maar zo wel de pijnlijke vraag ontweken over hoe het nu precies zat met de verantwoordelijkheid van de minister-president.

Enfin, over de doden niets dan goeds, nietwaar?

Dinsdag 15 oktober 2002. Prins Claus wordt bijgezet in Delft. Het eerste kabinet Balkenende wankelt op dat moment, LPF-ministers Herman Heijnsbroek en Eduard Bomhoff gunnen elkaar het licht in de ogen niet. “In de Nieuwe Kerk waar de afscheidsdienst plaatsvindt, maken Kamerleden en ministers van de LPF openlijk ruzie met elkaar. Dat is ook voor mij en de andere genodigden hoorbaar en zichtbaar", schrijft toenmalig GroenLinks Kamerlid Femke Halsema in haar memoires. Natuurlijk, het voorlezen van de Troonrede in de Ridderzaal door de moedige vorst is minder sacraal dan de bijzetting van een lid van het Koninklijk Huis in de crypte maar toch: iets van decorum ligt in de rede. Daar dacht minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) afgelopen dinsdag anders over. 

Citaat uit de Volkskrant van deze week over de problemen binnen de coalitie over Nederlandse steun aan Syrische jihadisten:  “Dinsdag, op Prinsjesdag, waren meerdere aanwezigen in de Ridderzaal getuige van een uitval van minister Blok naar het CDA-Kamerlid Martijn van Helvert. ‘Zullen we een paar VVD’ers ook wat kritische vragen laten stellen aan CDA-ministers?’, beet de minister Van Helvert toe. VVD-Kamerlid Bente Becker moest tussenbeide komen om de ruzie te sussen. ‘Niet hier! Er luisteren mensen mee’, zei ze.” 

“Zullen we een paar VVD’ers ook wat kritische vragen laten stellen aan CDA-ministers?” Gênant. Die ene zin zegt alles over hoe Stef Blok naar de parlementaire democratie kijkt. VVD Kamerleden zijn voor hem schijnbaar willoze vechthonden die hij op bevel op een aangewezen slachtoffer los kan laten gaan. Terwijl Van Helvert en zijn kompaan in dit dossier Pieter Omtzigt – beiden lid van dezelfde coalitie als Blok – slechts hun Grondwettelijke taak uitvoeren: het controleren van de regering. 

VVD-Kamerleden kunnen dat ook maar Blok ziet die mogelijkheid dus als een politiek instrument om te dreigen en intimideren. Dat zegt ook wat over de VVD-Kamerfractie zelf: Blok onderneemt niet zo’n actie als hij zich niet van hun steun weet verzekerd.

Geert Wilders had het eerder over een nepparlement, Thierry Baudet stelde vrijdagavond tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Nationale Vergaderzaal: ‘heel veel wat hier gebeurt, is flauwekul’.

Het is in ieder geval Stef Blok die hun wantrouwen bevestigt.

Prinsjesdag is nakende dus afgelopen week werden beleidsplannen en cijfers gelekt. Het lekken van de Miljoenennota en dien omtrent is al decennia een geliefd spel tussen politiek en pers. SP-Kamerlid Ronald van Raak maakt zich daar al jaren druk over. Afgelopen week voer hij zoals vaker in september uit tegen een incontinent kabinet. Principieel heeft Van Raak gelijk: de Tweede Kamer zou als eerste moeten worden ingelicht over wat het kabinet doet of van plan is. De politieke realiteit is dat het lekken van de Miljoenennota ieder jaar plaats vindt. Dat Van Raak daar niet in berust valt te prijzen. In een ver, ver, ver verleden wist ik zelf voor De Krant de hand op het zo geliefde document te leggen (geen USB-stick zoals nu, ouderwets een stapel A4’s, overhandigd in een biljartzaal op het Noordeinde) en het was mieters. Maar strikt genomen is het een jaarlijks terugkerend evenement zoals het vlegelzwaaien in Bennekom of de schuttersfeesten in Haaksbergen: kapotgrappig, maar in de kern niet zo boeiend.

Ook de lokroep naar de dodenvloten op de Middellandse zee gaat een paar decibel harder klinken.

Mark Rutte was stellig: deze twee moeten weg. Staatssecretaris Asielzaken Mark Harbers (ook van de VVD) zei vrijdag na de Ministerraad hetzelfde: Pijnlijke zaak zeker maar Lili en Howick gaan zaterdag toch echt uitgezet worden Armenië. Maar toen – in de nacht van vrijdag op zaterdag – verdween het duo plotsklaps uit de grootouderlijke woning waar ze verbleven. In het pand waren zelfs medewerkers van de voogdijorganisatie die toezicht moest houden aanwezig maar *poef* like magic waren ze opgelost in de lucht. Nee hoor, niemand had iets gezien. En gij geleuft dat? 

Een ieder met beetje verstand richtte zaterdag natuurlijk zijn blik op dat dekselse Twitter. Het digitale onwelriekend riool leent zich op dit soort momenten perfect als thermometer in de bips van de Twittergemeenschap van BN’ers. De politie riep de hulp van de burger in om mee te zoeken naar het op de vlucht geslagen duo. Dat viel niet in goede aarde, Peter R. De Vries had het zelfs over NSB-praktijken en veel van zijn BN-collega’s vielen hem bij. Buitengewoon geestig was vervolgens dat toen stas Harbers (waarover later meer) bekendmaakte dat Lili en Howick mochten blijven het duo nog steeds spoorloos was. Hoe zou dat werken in de hoofden van die BN-deugers? Mochten de faksisten van de politie dan nu wél op zoek naar die koters? De Bekende Nederlanders zwegen in alle talen.

Terecht dat Ten Broeke opstapt? Hij kan niet anders, beeldvorming is alles.

Meest verdrietig aan de affaire Han ten Broeke is dat de Nationale Vergaderzaal een uitstekend Kamerlid gaat missen. Zelden een parlementariër ontmoet die zo goed in zijn dossiers zat als de VVD’er. Twee jaar geleden stampte hij bijvoorbeeld  eigenhandig een liberale visie uit de grond over hoe het Nederlands buitenlandbeleid eruit zou moeten zien. Een humorvolle en aimabele parlementariër  bovendien. En zoals nu blijkt behept met een verlangend oog naar het vrouwelijk schoon.

De kwestie is op zijn minst dubieus te noemen. De medewerkster om wie het draait voelde zich in 2013 blijkbaar onheus bejegend door het Kamerlid, toch kwam het tot een vergelijk – ‘agree to disagree’ - en bleef ze nog enige tijd werkzaam voor de fractie. 

Extra verdrietig dat huidig fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zijn voorganger deze week nog een mes in de rug stak door te stellen dat hij het heel anders zou hebben aangepakt. Triest, afgaande op de feiten zoals bekend valt toenmalig fractievoorzitter Halbe Zijlstra niets aan te wrijven: hij adviseerde het vermeende slachtoffer zelfs aangifte te doen, een weg die zij dus uitdrukkelijk niet wilde inslaan.

Uniek is de zaak niet naar Haagse begrippen. Begin dit jaar werd bekend dat een voorlichter van de GroenLinks-fractie een stagiaire daadwerkelijk had aangerand en dat de partij dit in eerste instantie in de doofpot wilde stoppen.

Zo ver is de VVD echter niet gegaan. Het advies van Zijlstra aan de dame in kwestie om aangifte te doen staat haaks op wegmoffelen.

Terecht dat Ten Broeke opstapt? Hij kan niet anders, beeldvorming is alles. Aanblijven had onvermijdelijk geleid tot een onverkwikkelijk welles-nietes spelletje. Bovendien waren ongetwijfeld meer verhalen opgedoken, het lot van de ladies man in deze tijden van #MeToo. Wat knaagt: waarom moet Ten Broeke nu opstappen voor iets dat vijf jaar geleden schijnbaar geen onoverkomelijk probleem bleek?    

Jammerlijke toestand. Han ten Broeke is hoe dan ook de beste minister van Buitenlandse Zaken die we nooit hebben gehad.

Juist politici dienen zich op te stellen als hoeder van de democratie en pal te staan voor het vrije woord.

Wie vrij kan denken en vrij kan spreken, is een vrij mens. Als de mensen van een land vrij zijn, dan pas is een land vrij. Dat is de essentie van de vrijheid van meningsuiting en de kern van onze democratie.

Cartoonisten en kunstenaars doen aan zelfcensuur of voelen zich in hun vrijheid belemmerd. Alleen al het gevoel niet alles te durven zeggen of schrijven, is een feitelijke inperking van de vrijheid van meningsuiting. Deze ontwikkeling mag de politiek nooit accepteren, laat staan bevorderen. Juist politici dienen zich op te stellen als hoeder van de democratie en pal te staan voor het vrije woord.

Want wie bepaalt wanneer iets ‘onnodig kwetsend’ is? De staat? Dat kan niet de bedoeling zijn. Natuurlijk kan pesten tot vervelende situaties leiden.

Is er dan geen enkele beperking aan de vrijheid van meningsuiting? Jawel. Die vrijheid wordt achteraf begrensd door de wet, bijvoorbeeld als het gaat om oproepen tot geweld. Maar vooraf is er alleen de persoonlijke verantwoordelijkheid.

Aan politici de taak het klimaat te scheppen waarin cartoonisten en opiniemakers het vrije woord daadwerkelijk vrij mogen uiten.

Daarom vind ik het goede zaak dat Geert Wilders in de Tweede Kamer - het hart van de vaderlandse democratie - een internationale cartoonwedstrijd over de profeet Mohammed organiseert. Dat dat in Pakistan tot scheve gezichten leidt: het zij zo. En daarom snap ik niet waarom minister-president Mark Rutte afgelopen vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie over de wedstrijd van Wilders zei: “Behalve de begrenzing in de wet is er ook je eigen beschaving, persoonlijke opvattingen. Niet alles wat gezegd mág worden, hoeft gezegd te worden. Feit is dat ik het niet zou doen, zo’n wedstrijd. Maar hij mag het doen.”

Ik snap de uitspraken van Rutte niet omdat de eerste vijf alinea’s van deze Bassiehof niet door mij zijn geschreven maar in mei 2008 door de toenmalig fractievoorzitter van de VVD. Ze werden destijds afgedrukt in de Volkskrant om te onderstrepen dat de liberalen een vrijdenkersruimte hadden geopend in het gebouw van de Tweede Kamer opdat kunstenaars, columnisten en cartoonisten die op de een of andere manier te maken krijgen met censuur daar hun werk konden tentoonstellen.

Zijn naam? Mark Rutte.

Nog niet eens zolang geleden zei toenmalig minister van Justitie Piet Hein Donner (CDA) dat als twee derde van alle Nederlanders morgen de sharia zou willen invoeren, die mogelijkheid moet bestaan. Hij noemde dat 'de essentie van democratie'. Donner noemde verder de reactie van veel mensen op de komst van de islam 'extreem' en zei een nieuwe, islamitische zuil met open armen te zullen ontvangen. De steile christendemocraat kreeg daar terecht veel kritiek op. Ook uit zijn eigen partij, Sybrand Buma kwam in het geweer.

Fast forward. Zaterdag werd bekend dat ze in Groot-Brittannië de shariawetgeving inmiddels hebben geïncorporeerd in de eigen wetgeving. Het Londense gerechtshof heeft voor het eerst in een scheidingprocedure een traditioneel islamitisch huwelijk erkend. Sommigen zien het als een overwinning. De dame in kwestie was namelijk getrouwd onder een zogenaamde nikah, een islamitisch huwelijk onder sharia-wetgeving maar geen burgerlijk huwelijk. Ze wilde van haar man af maar dat kon niet onder de regels van het woestijngeloof. Daar de rechter het islamitische huwelijk nu heeft erkend kan ze toch formeel scheiden en aanspraak maken op alles wat daar bij hoort.

Dat is goed nieuws voor mevrouw maar in de kern is het een buiging voor de islam. Want wat heeft het Vrije Westen te schaften met die sharia? Niets natuurlijk. Volgende stap van dit erkennen van een parallel rechtssysteem is het bericht: “Een jonge dief bleef een schande voor zijn gemeenschap, ook al was hij berecht volgens het Brits recht, bespaard. Het afhakken van een hand bood uitkomst.” U begrijpt:  het Verenigd Koninkrijk is het spoor bijster.

Of zoals mijn ladyfriend Annabel Nanninga de hele kwestie puntig samenvatte op dat dekselse Twitter:

Bovendien staat de uitspraak haaks op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dit mensenrechtenverdrag, dat in heel Europa geldig is, bevat onder meer de gelijkheid tussen man en vrouw en het recht op geloofsafval. Die twee zaken staan haaks op de sharia. Dat oordeelde het Europees Hof van de Rechten van de Mens ook in een Turkse zaak: de sharia is simpelweg incompatibel met de Europese mensenrechten. Derhalve kan en moet het Verenigd Koninkrijk teruggefloten worden.

Wat ons brengt op de Verklaring van Caïro. Deze verklaring van islamitische landen over ‘de mensenrechten in de islam’ stelt dat de sharia hoe dan ook leidend moet zijn en boven andere wetten staat. Dit zeer onfrisse document is mede ondertekend door EU kandidaat-lidstaten Turkije en Albanië.

Alleen al het tekenen van dit document zou moeten betekenen dat deze landen helemaal geen EU lid kunnen en mogen worden: ze zweren hiermee Europese waarden af.

Geert Wilders’ PVV en Forum voor Democratie willen graag af van het EVRM en dienen daar motie op motie over in. Zij steken daarmee zelf de sterkste dijk tegen de invoering van de sharia door. 

Dat is onverstandig.

"Ondertussen wordt de Nederlandse kippenboer die zich wél houdt aan Europese regelgeving benadeeld. Met de groetjes van Brussel."

“Deze export kan dus inderdaad op basis van de afspraken die in het associatieakkoord met Oekraïne zijn gemaakt. De Europese Commissie heeft aangegeven dat dit gebruik op deze wijze niet  voorzien was en is daarover in overleg met Oekraïne. Nederland blijft hierover in overleg met de Europese Commissie.” Was getekend, staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) afgelopen donderdag in antwoord op Kamervragen van Lammert van Raan (Partij voor de Dieren). 

Hate to say I told you so, schalde het over de partijburelen van de Partij voor de Dieren. Want Marianne Thieme had nog voor het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne op woensdag zes april 2016 hiervoor gewaarschuwd: de Oekraïense kippenkeizer Myronivsky Hliboproduct (MHP) gaat de Europese markt overspoelen met een plofkiptsunami.

En zo geschiedde. MHP heeft een megakippenboerderij in Vinnytsia waar jaarlijks 110 miljoen kippen worden gehouden, geslacht, bevroren en geëxporteerd. Het bedrijf is van plan om tussen 2021- 2022 het totaal aantal kippen op te voeren tot ruim 400 miljoen. Het bedrijf opende een fabriek in Veenendaal waar de kippen verder worden verwerkt. Invoerheffingsvrij. 

NGO’s Accountability Counsel en Central and Eastern European Bankwatch Network hebben inmiddels klachten ingediend bij de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de Wereldbank. De eerste heeft de klacht ontvankelijk verklaard, de tweede komt binnenkort met een uitspraak. 

En het is dus plofkip want het bedrijf voldoet nog niet aan de Europese normen. Staatssecretaris Snel in zijn beantwoording: “In het associatieakkoord is bovendien afgesproken dat Oekraïne zich zal inspannen om zijn wetgeving in overeenstemming te brengen met die van de EU, ook op het terrein van dierenwelzijn en diergezondheid.” Kiev hoopt dit in 2021 op orde te hebben.

Juist ja, een inspanningsverplichting. Ondertussen wordt de Nederlandse kippenboer die zich wél houdt aan Europese regelgeving benadeeld. Met de groetjes van Brussel.

Van Raan noemt de megaproductie en agressieve exportstrategie van MHP ‘een Europa-brede race-to-the- bottom’. En het antwoord van het kabinet is dus zoals hierboven beschreven: “De Europese Commissie heeft aangegeven dat dit gebruik op deze wijze niet  voorzien was en is daarover in overleg met Oekraïne.”  

Hier helpt geen inlegvelletje aan. Het devies luidt derhalve: Koopt allen Hollandse kip.

Laat ons deze regel closereaden: “Ik ben al in gesprek met Europese collega’s en de Eurocommissaris om sigaretten zonder gesjoemel te meten.” Was getekend staatssecretaris VWS Paul Blokhuis (ChristenUnie) afgelopen dinsdagavond in zijn eigen persbericht. Aanleiding was het onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waaruit blijkt dat sigaretten roken nog slechter is dan gedacht. Het RIVM deed het onderzoek op basis van een Canadese methode. Sigarettenfilters hebben rondom luchtgaatjes die tijdens het roken door de vingers worden dichtgeknepen. Het RIVM plakte deze dus af. Maar: de Europese normen zijn gebaseerd op testen waarbij die gaatjes niet zijn afgeplakt. Gevolgd: uit het ene onderzoek (gaatjes dicht) blijkt dat de roker meer troep binnen krijgt dan het ander (gaatjes open). Blokhuis doelt met dat ‘sjoemelen’ dus op de methode goedgekeurd door de Europese Unie.

Een stevige beschuldiging: de EU – Europese Commissie en Europees Parlement zo u wilt – draaien de Europese burger dus al jarenlang bewust een rad voor ogen met gesjoemel! 

Dan naar het eerste gedeelte van die zin:  “Ik ben al in gesprek met Europese collega’s en de Eurocommissaris.”

“Mevrouw de voorzitter. Forum voor Democratie steunt minister Blok bij zijn terechte en logische stap om de Russische Federatie aansprakelijk te stellen voor de schade die is geleden door de verschrikkelijke MH17-tragedie.” Zo opende FvD-fractievoorzitter Thierry Baudet afgelopen donderdag in de Nationale Vergaderzaal zijn bijdrage aan het debat over de Staatsaansprakelijkheid van Rusland inzake MH17. Even later voegde hij daar aan toe: “De conclusie dat de Russische eenheid waarschijnlijk bij vergissing vlucht MH17 heeft neergehaald, lijkt plausibel.”

Zaterdag, het CDA congresseert in Den Bosch. Partijleider Sybrand Buma spreekt en memoreert het debat van afgelopen donderdag. “Thiery Baudet nam het op voor Rusland. Voor hem stond nog niet onomstotelijk vast dat de BUK-raket Russisch was. ” Om te vervolgen: “Baudet flirt met Moskou.”