Herstel Ronit van Tijn Palache

Het is haar gelukt! De Amsterdamse droom. Je kunt alles worden wat je wil, en zeker columnist. Na jarenlang gepruttel in de marge - onderbetaald collegaatje uitfoeteren op de werkvloer hier, stompzinnig avondje in debatcentrum voorzitten daar - besloot Ronit Palache dat het roer om moest en schuwde daarbij de draconische middelen niet. Voormalig baas en mentor Mai Spijkers (een lul met vingers) moest: voor de bus, in ruil daarvoor kreeg ze een essay in de Volkskrant om te reflecteren op de tamelijk toxische werkcultuur bij haar oud-werkgever, Uitgeverij Prometheus. Dat essay was zo ontzettend slecht en bevatte zo ontzettend weinig zelfinzicht dat zelfs het Haarlems Dagblad het niet meer met haar aandurfde maar jaren na dato heeft ze alsnog beet, nota bene bij Trouw, waar ze Ephimenco tijdens diens vakantie vervangt, en wij hadden niet gedacht dit ooit te zeggen maar kan iemand die oude brombeer in godsnaam vroegtijdig terughalen want dit is ondraaglijk.

Het kan natuurlijk niet altijd feest zijn en een offday hebben we allemaal weleens, maar om nou in je vijfde stukje leeg te lopen over de opmerkelijke prominentie van alcohol in onze samenleving en dat te larderen met allemaal duffe anekdotes over je eigen niet drinken is wel heel grof. Neem zo'n zinnetje: "De excuses die mensen aandragen om hun zogenaamde gezelligheid te bevechten zijn slapper dan met water aangelengde wijn." Jeetje meid je hebt bij een uitgeverij gewerkt je weet toch dat dit niet kan heb je dan niets van Mai geleerd? Over je voormalige mentor gesproken: we laten ons nog liever voor €2400 per maand voltijds en mét consumptie toeblaffen door de beste man dan nog één column van jouw hand te lezen. Sterker: we worden liever geheelonthouder dan dit ooit nog eens te hoeven ondergaan. We bundelen nog liever eigenhandig het oeuvre van Max Pam. 

Dat gezegd hebbende, gefeliciteerd met je column.

Zin in bier nu.

'Ja wij weten het ook niet meer'

Jongens, het is ook niet leuk, en al helemaal niet eerlijk. Boeken zijn: prachtig, jullie hebben je op jonge leeftijd erdoor laten betoveren, nu willen jullie niets liever dan die transformatieve ervaring doorgeven aan nieuwe generaties, hebben daar zelfs jullie levenswerk van gemaakt. Alleen: niemand wil ze lezen. Vol goede moed stellen jullie elk jaar honderdduizenden euro's beschikbaar zodat getalenteerde schrijvers boeken kunnen schrijven die tot jullie verbazing grotendeels ongelezen eindigen in van die koddige buitenboekenkastjes. Waarom blijft een mysterie, maar het past niet bij jullie om bij de pakken neer te gaan zitten. Deze zaak moet tot de bodem worden uitgezocht. Wat kan de sector doen? En zie daar: lijvige onderzoeksrapporten met aanbevelingen over vloggers en zo. Hartstikke leerzaam. Zo hadden jullie vol ingezet op diverse boeken, maar dat blijkt er dus helemaal niet toe te doen voor de doelgroep (prachtige debunk na de breek). 

Er moet toch een manier zijn om die krengen aan het lezen te krijgen?

Zomerverkansietip

Dimitri Verhulst is een van de beste (maar vooral ook: leukste) schrijvers van het Nederlandse taalgebied. De helaasheid der dingen (2006) en Godverdomse dagen op een godversome bol (2008) zijn meesterwerken die voor iedereen leuk zijn om te lezen, en niet alleen voor senior-medewerkers van Het Letterenfonds, pretentieuze beroepsrecensenten of UvA-alumni die graag fronzen maar zelden lachen. 

Dat gezegd hebbende: de klad is er na het eerste decennium van deze eeuw een beetje ingekomen. Elke pagina Verhulst bevat iets geweldigs; hij schrijft nog wel geniale zinnen, maar al een poosje geen geniale boeken meer. 

De enige keer dat hij bij zijn oude niveau in de buurt kwam was nota bene non-fictie, en liet genadeloos zien waarom het allemaal al een tijdje minder was. Onze verslaggever in de Leegte - ongedateerde dagboeken (2020) is een memoire over middelenmisbruik; van coke tot methylfenidaat (en koning alcohol natuurlijk). Pas aan het eind van het (nogmaals: geweldige) boek krijgen we iets van een aanleiding voor zijn zelfdestructie. Een ex beschuldigde hem (onterecht, volgens de rechter) van verkrachting. Dat is zo'n beetje het ergste wat een manmens kan doen, waar dan weer tegenover staat dat een valse beschuldiging ervan een van de ergste dingen is die een vrouwmens kan doen. Hoe dan ook. Omdat de meeste mensen denken dat rook een teken van vuur is hing Verhulst een veenbrand boven het hoofd; de tijdsgeest helpt natuurlijk ook niet mee. Ja, dat zijn ideale omstandigheden om jezelf een delirium in te verdoven.

Zal je altijd zien: krijgt zo'n vent eindelijk weer iets hoogwaardigs uit zijn tengels, komt vrijwel niemand het te weten. Het ontging recensenten, die het te druk hadden met het aflebberen van auteurs van identitaire non-fictie of met noeste pogingen krantenlezers ervan te  overtuigen dat er in afgedankte theezakjes als Mariken Houtman en Gerda Blees een Grote Schrijver schuilt. 

Goed, dan, zijn nieuwe werk, Bechamel Mucho. Over: Alex, animator bij een vakantieresort op Mallorca, en over de vrouwen met wie Alex rampetampt. Verhulst was ooit zelf animator, vertelde daar in een interview over en prompt ging overal het luchtalarm af. Als begintwintiger had hij bonussen gekregen om met (minderjarige) meisjes naar bed te gaan en daar kunt u van alles van vinden maar laten we op dit weblog een radicaal experiment uitvoeren: de kunstenaar loskoppelen van de kunst, of in ieder geval, de kunst niet afserveren op basis van mogelijke smakeloosheden van de kunstenaar. 

Als je dat namelijk doet, krijg je er een ongelooflijk grappig, vilein en menselijk boek voor terug. Net zoals in zijn hoogtijdagen maakt Verhulst het sublieme toegankelijk en het toegankelijke subliem. Zo goed als toen is het nog niet helemaal, maar hij komt er verdraaid dicht bij in de buurt. 

GeenStijl-expertoordeel: lees dit boek. Deze zomer nog. Hier verkrijgbaar als paperback, of hier verkrijgbaar als e-book. Doe jezelf een plezier. Van lezen op vakantie heeft nog nooit iemand spijt gekregen.

Goh

De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek is om één reden ter aarde: u en uw naasten aan het lezen krijgen. Een nobel streven, waartoe het CPNB een hoop geld krijgt van commerciële partners als DPG Media en gesubsidieerde partners als de Koninklijke Bibliotheek en de Vereniging Openbare Bibliotheken. Gelukkig gaan de stichting en haar circa 30 medewerkers op een verantwoorde wijze met al die centen om. 

Grote zorgen maakt het CPNB zich namelijk om het klimaat: "Stichting CPNB is overtuigd van de noodzaak om duurzaam te handelen. Daarom streven wij ernaar onze promotiematerialen zo duurzaam mogelijk te produceren. Zo wil de CPNB een positieve verandering op gang brengen voor mens en milieu." Lief, goed. Mooi!

Maar wat schetst onze verbazing? Krijgen we opeens bovenstaand filmpje met Susan Smit (bekend van haar vertrek van Twitter, red.) die ons namens het CPNB én reisbureau TUI tegelijkertijd aan het lezen en aan het vliegen wil krijgen.