Ingezonden Opinie door Sonny Spek

Nederland verkeert in een ongekende crisis. Het vertrouwen in de landelijke politiek verkeert op een dieptepunt, de reguliere zorg is fors afgeschaald, de morele autoriteit van onze demissionaire premier Mark Rutte is door de leugens lager dan ooit, de psychische klachten van studenten lopen razendsnel op, ondernemers worden opnieuw hard geraakt, het ziekteverzuim in de zorg schiet omhoog en de coronatunnel lijkt donkerder en donkerder te worden. Het land heeft op dit moment leiderschap nodig, maar de afgelopen persconferentie stemde vooral somber.

Het was wederom alsof ik afgelopen vrijdag naar een grijsgedraaide plaat voor een kleuterklas aan het luisteren was: demissionair premier Rutte zou het liefste met alle Nederlanders het gesprek aangaan en maande ons allemaal na te denken wat we nog extra kunnen doen om de verspreiding van het virus te beperken. De ongeloofwaardigheid, moeheid en besluiteloosheid was van hun gezichten af te lezen. We hobbelen van persconferentie naar persconferentie, maar van een visie voor de middellange termijn lijkt geen sprake. De individualistische 'laat maar waaien politiek' van demissionair premier Rutte komt nu als een boemerang terug, met als toppunt het 'compromis' om ondernemers zelf 2G/3G te laten bepalen. Het realiteitsbesef van de situatie lijkt in het kabinet te ontbreken, terwijl de polarisatie en het wantrouwen in de samenleving om zich heen grijpt. De politieke top van Nederland moet eerlijk naar zichzelf en de samenleving zijn: harde keuzes zijn nodig om de coronacrisis op korte termijn zo goed als mogelijk te beteugelen en de inbreuk op burgerlijke vrijheden zo goed als mogelijk te beperken.

De toekomst is grijs

De huidige situatie is misschien wel een voorbode van hoe het er in de wereld er op weg naar 2040 aan toe zal gaan. De achterliggende drijvende krachten zijn wat anders, maar het effect zou hetzelfde kunnen zijn. Zo is er nu enerzijds een aanbodtekort (in sommige productcategorieën) en anderzijds is de vraag zeer plots gestegen door het aflopen van de zware lockdownmaatregelen. Dit heeft vele dislocaties in de markt teweeggebracht die nu goed terug te zien zijn in de inflatiecijfers. Maar waar nu corona de drijvende kracht achter dit fenomeen is, zal dat op weg naar 2040 juist de vergrijzing zijn. De schaarste zal zich dan met name in de arbeidsmarkt manifesteren en leiden tot hogere prijzen en beperkt aanbod, stagflatie dus.

De huidige omstandigheden waarin het aanbod is afgeknepen en de vraag gestimuleerd, heeft tot allerlei uitwassen geleid. Er zijn tekorten aan bouwvakkers, timmermannen timmermensen, loodgieters, installateurs, doctoren doktoren, verplegend personeel, ICT-specialisten, leraren, ijsmeesters (ondanks Global Warming), jeugdzorg-personeel, vrachtwagenchauffeurs en zo verder. De inflatie is hierdoor gestegen en dit, terwijl de lonen nog nauwelijks van hun plek zijn gekomen; dat zullen we de komende 12 maanden wel te zien gaan krijgen in de CAO-onderhandelingen. De stijgende prijzen gaan uiteindelijk een drukkend effect hebben op de volumes die afgezet gaan worden. Dan is er sprake van stagflatie, zoals eerder beschreven op dit blog.

Vrolijke zondag allemaal!

De maatschappij kent allerlei systemen die zijn opgetuigd om de boel niet te laten ontsporen. Veel van deze systemen pretenderen meer te zijn dan ze daadwerkelijk zijn. Ondanks de vele tekortkomingen hadden deze systemen wel degelijk een beperkend effect; de meeste uitwassen werden zo voorkomen. Nu lijkt echter de grote ontrafeling plaats te vinden; waar men ook kijkt, alle check and balances blijken onklaar gemaakt te zijn. De lijntjes waarbinnen getekend dient te worden zijn niet verlegd of verruimd, maar daadwerkelijk doorbroken. De toekomst ziet er hierdoor donker uit, maar wellicht is het de onvermijdelijke fase tussen een oud systeem en een nieuwe.

De grote ontrafeling kent vele voorbeelden. Zo is de Europese Centrale Bank (ECB) gestoeld op de filosofie en gewoontes van de oude Duitse Bundesbank (Buba). Daaraan verbonden was het Verdrag van Maastricht waarin criteria werden opgenomen waar de EU/euro lidstaten zich aan moeten houden of die ze moeten nastreven. Deze systemen werken echter niet meer; Maastricht is van de kaart geveegd en de ECB is nu doorspekt van Latijnse invloeden. Ook de politieke onafhankelijkheid van de ECB is zo’n systeem dat in het leven was geroepen om goed monetair beleid te garanderen (dus niet de staat financieren met geprint geld). Nu is geen enkele centrale bank echt politiek onafhankelijk geweest, maar waar voorheen deze gedachte wel degelijk de handelswijze van de ECB enigszins beperkte, is daar nu geen sprake van. De grote opkoopprogramma's (QE) en het integreren van de Green New Deal in de missie van de ECB zijn daar bewijzen van. De systemen die waren opgetuigd om een enigszins solide monetair beleid te garanderen, zijn dus ontrafeld.

Nog een voorbeeld van deze ontrafeling kan gevonden worden in het toeslagendossier. Rechters, de Raad van State, de ombudsman, de controle op de belastingdienst zelf, alles heeft gefaald. En ja, vroeger ging het ook vaak mis en waren de grenzen vaak flexibel. Echter, wat de toeslagenaffaire heeft laten zien, is dat de grenzen die in het leven zijn geroepen om uitwassen te voorkomen dan wel te corrigeren, totaal doorbroken zijn. Dit is niet een ambtenaar die wat overijverig mensen heeft lopen korten; er is een systeem ontstaan met als doel alle bestaande limitaties te omzeilen. Zoals Omtzigt het heeft gesteld, de check and balances dienen hernieuwd te worden, want nu zijn deze buiten werking gesteld.

Onze jaarlijkse Dag van de Arbeid

Ja hallo en u ook een goede [spatiefout] morgen, middag, avond of nacht. GeenStijl is vandaag drie jaar Independent & Unincorporated Media. Vrij van last, ruggespraak, declaratieformulieren met een Telegraafstempel in slecht gecodeerd Excel, middenmanagers met Vlaamse tongval, en vandaag ook van werkzaamheden.

Wat valt er na drie jaar zelfstandige vrijheid nog te herhalen? U kent het verhaal. Rosanne en Loes vonden ons stom, een stuk of honderd hoe-Hans-Teeuwen-ze-zou-noemen zetten daar hun handtekening onder, twee grote deugbodes drukten dat af en toen gooiden de Belgen ons uit hun mediamonopolie omdat ze denken dat 'pluriformiteit' een vorm van smetvrees is, die te veel reclamerendement kost.

Toen mochten we ons eigen weblog zelf houden zeiden we: je verkoopt ons maar aan 1 iemand en dat is aan onszelf. Dus daar waren we, en hier zijn we. Drie jaar later drie jaar sterker dan drie jaar geleden. Want hoezeer we ook wel eens uw zere been, open zenuw of lange teen treffen en vroeger natuurlijk alles beter was: als GeenStijl er helemaal niet was, dan was het internet echt wel veel saaier. Kijk maar, want vandaag zijn we er helemaal niet. SAAI! Dat wordt NPO kijken, moehaha.

OANT MOARN

Door aandeelhouder te zijn, kan ABP de nodige invloed laten gelden; een mogelijkheid die zij nu weggooit

Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds kwam afgelopen week met het grote nieuws dat het uit fossiele brandstoffen stapt. De posities in Shell en dergelijke zullen van de hand worden gedaan. Volgens Corien Wortmann, de topvrouw van het ABP, is de urgentie nu zo hoog dat het pensioenfonds haar geld anders moet gaan beleggen. De beslissing is niet alleen onzinnig en contraproductief, maar biedt ruimte voor een gang naar de rechter voor het niet nakomen van de fiduciaire verplichtingen.

Met EUR 495 miljard (eind 2020) onder beheer, is het ABP het op één na grootste pensioenfonds ter wereld. Dat was ook de enige reden voor mij om mij naar Heerlen te snellen 22 jaar geleden; leek mij een mooie plek om mijn carrière in de beleggingswereld te beginnen. Na een leuk gesprek met HR kreeg ik één van de fundmanagers te spreken. De beste man had zich aangepast aan de Duitse mode (Heerlen…) en zat daar dus in een auberginegekleurd pak. Binnen vijf minuten waren de bureaucratische partikels in mijn bloed dermate hoog, dat ik wat moest doen om het gesprek te keren. Ik vroeg dus naar de beleggingsresultaten maar dat had niet het gewenste effect; over zoiets vervelends praat je niet, blijkbaar.

De stad van de FEBO, verdomme

Nee, niet bellen mailen appen zoomen inspreken aanbellen om die typo aan het begin. Het moest zo zijn, zoals wel vaker dingen zo zijn, want alles houdt met elkaar verband, en eigenlijk is er maar 1 echt antwoord, en dat is 42, en daarom is vandaag week 42 aan de beurt, en valt alles weer op z'n plek. Helder? Mooi.

Voor ons de zondvloed?

De term stagflatie wordt steeds vaker gebezigd. Niet zo verbazingwekkend, gezien de groeiontwikkelingen en de stijgende inflatie. De experts zijn echter niet alleen verdeeld over de kans op deze situatie, maar ook over de definitie van stagflatie. Naar mijn mening is stagflatie een soort interbellum, een tussenfase. Hoe er door centrale banken en overheden wordt gereageerd, bepaalt welk scenario gaat volgen: inflatie & groei of een flinke recessie. 

De twee mogelijke resultaten sluiten elkaar niet uit, het gaat er meer om welke fase er DIRECT na deze stagflatieperiode komt. Uiteindelijk komt die economische crisis er namelijk toch wel (enige variabele is de grootte van deze crisis). 

Eerst moet de term stagflatie nader worden toegelicht. De ene econoom zegt dat groei negatief moet zijn en inflatie positief, anderen spreken al over stagflatie als de inflatie toeneemt terwijl de economische groei afvlakt. Ik kan mij het meest vinden in de laatste benadering; de periode waar de inflatiecurve omhoog afbuigt terwijl de economische groei juist naar beneden afbuigt.

Vijf bescheiden voorstellen...

Het volk staat een gure winter te wachten. Nu weet ik dat jullie claimen dingen niet leuker te maken, maar wel makkelijker. Nou heb ik op dat punt wat ideeën voor jullie. Nu weet ik ook dat jullie alleen maar beleid uitvoeren en niet het beleid bepalen, dat doet de regering. Maar niks staat jullie in de weg om onze idee-arme politici een paar inkopklare voorzetten te geven.

Voorzet één is een open deur: verlaag de accijnzen en/of de btw op brandstof. Dat de Belastingdienst normaal gezien (begin 2021) een hap van 41% uit de LPG prijs, 52% uit de diesel prijs en 63% uit de benzineprijs neemt, zou de wenkbrauwen überhaupt al moeten doen fronsen, maar omdat de onderliggende prijzen van deze drie brandstoffen enorm is gestegen, nemen de absolute inkomsten voor jullie enorm toe. Deze stijging kont dan alleen door de btw-heffing want de accijns en de voorraadheffing zijn vaste bedragen per liter. Wellicht dus een idee om de totale absolute inkomsten per liter (ten minste) op het niveau van voor corona te zetten. Vergeet niet, de meeste mensen rijden de meeste kilometers voor hun werk. Zij zijn het die de economie doen draaien waardoor jullie een mooi en groot stuk uit die taart kunnen toe-eigenen roven. De kip met de gouden eieren moet je de nek niet omdraaien, toch?

Intussen lachen de VVD-stemmers zich slap want het zijn zij die de gesubsidieerde Tesla’s rijden

Met de voorgestelde groene omwenteling (Green New Deal, Build Back better, Great Reset, Parijs-akkoord) hebben politici de wereld een gigantische taak voorgeschoteld. Los van het feit of de omwenteling zelf wel of niet gewenst is (zie eerdere columns), ontbreekt de realiteitszin bij onze beleidsmakers. Gewoon een regel of wet maken en dan denken dat het probleem is opgelost is wel erg simplistisch; het verbieden van plofkraken lost het probleem van plofkraken niet op. Op het vlak van de Green New Deal maken onze beleidsmakers in ieder geval twee grote fouten; het tijdspad is te kort en de cruciale rol die fossiel kan spelen in de omwenteling wordt genegeerd. De rol van links en de VVD in dit geheel is ook noemenswaardig.

Place your bets, or have a drink and watch the spectacle/drama unfold

Al enkele weken (eigenlijk al jaren) speelt de zaak Evergrande, de één na grootste vastgoedontwikkelaar van China. Het bedrijf liet doorschemeren dat het wellicht de rente op een van haar leningen niet zou kunnen betalen. Nu is het moment van de waarheid wellicht daar, want een betaling die donderdag gemaakt had moeten worden, is vandaag nog niet betaald (zegge vrijdag 24 september). Vele commentatoren vergelijken de situatie met Lehman Brothers, de zakenbank die failliet ging en de wereldwijde kredietcrisis inzette. Wat is er aan de hand en is het een Lehman (ofwel is dit het begin van een nieuwe wereldwijde crisis)?