Geenstijl

Noot van de redactie: onderstaand stuk verscheen op 16 juli 2014 (!) in de Volkskrant. Wij plaatsen het vandaag opnieuw wegens blijvend actueel, zonder toestemming van de auteur want die zit ergens in een WiFiloos dorp in Frankrijk. Aan een voorwoord door Bas Heijne wordt nog gewerkt.

Het is voldoende bekend dat West-Europa tegen problemen aanloopt waar het de integratie betreft van tweede- en derde-generatie-immigranten met een islamitische achtergrond. Deze problemen manifesteren zich op twee domeinen: criminaliteit en ontvankelijkheid voor het gedachtegoed van islamistische organisaties die in binnen- en buitenland opereren.

Sterk onderbelicht
Een saillant detail is dat criminelen met een islamitische achtergrond allesbehalve vroom te noemen zijn, terwijl vrome moslims zelden crimineel zijn. Ondanks dit fundamentele verschil is de relatie tussen de twee groepen significant en verre van onschuldig, maar sterk onderbelicht.

Criminelen met een islamitische achtergrond gedragen zich wellicht allesbehalve vroom, maar niettemin zien ze zichzelf als onderdeel van de wereldwijde islamitische gemeenschap. Ze zijn vaak schaamteloos in hun minachting voor autoriteiten, maar als zij een autoriteit wel respecteren, dan is deze religieus van aard: een imam of islamitisch organisatie. 

Ongeacht hoe subversief en ontwrichtend hun criminele activiteiten zijn, zij zullen zich nooit minachtend over de islam uitlaten of de 'islamitische zaak' tegenwerken.

'Flikkers geef ik geen hand'
Het is om die reden dan ook niet ongebruikelijk dat de culturele uitdrukkingen van criminele en straatjongeren met een islamitische achtergrond doortrokken zijn van islamitische thema's en symbolen. De Bredase rapper Ismo bijvoorbeeld - een rolmodel voor de lokale Marokkaanse straatjeugd - bracht onlangs een clip uit waarin de nodige islamitische thema's de revue passeerden: 'Ik geloof niets blind behalve de Koran.' 'De duivel roept maar geef hem geen kans.' 'Flikkers geef ik geen hand.' En: 'Ik haat die fucking Joden nog veel meer dan de nazi's.' Verder rapt Ismo over zijn aardse succes als artiest, de hoeveelheid geld en fans die hij hiermee genereert en zijn solide en spijkerharde straatreputatie.

Aan het eind van de clip, die bijna 1,4 miljoen keer bekeken is, is een van zijn compagnons te zien die trots en uitdagend een karakteristieke, jihadistisch aandoende sjaal om zijn gezicht draagt, terwijl hij zowel zijn Marokkaanse als Nederlandse paspoort laat zien. In een later interview probeerde Ismo uit te leggen dat hij met flikkers geen homo's, maar gewoon vieze mensen bedoelde. Direct hierna neemt zijn vriend het woord: 'Ik haat wel homo's', om in het Marokkaans-Arabisch te vervolgen: 'Moge Allah de religies van jullie moeders vervloeken, kankerhomo's!'

Subversieve intenties
Europese islamisten en hun onvrome, criminele islamitische 'tegenhangers' hebben, behalve dat ze zich als moslim identificeren, drie dingen gemeen. Ten eerste koesteren zij subversieve intenties jegens de maatschappijen waarin zij wonen. Islamisten hebben een historisch geworteld en gedetailleerd geloofssysteem dat hun voorschrijft niet in gastsamenlevingen te integreren, en deze zo mogelijk middels zending te bekeren. Islamitische criminele jongeren voelen een meer diffuse, areligieuze en onhistorische antipathie jegens hun samenlevingen.

Ten tweede verheerlijken beide groepen geweld. Islamisten verheerlijken religieus gemotiveerd geweld, terwijl islamitische criminele jongeren gang- en criminaliteit-gerelateerd geweld verheerlijken. Toch is het niet ongewoon dat islamitische straatjongeren ook religieus gemotiveerd geweld, meestal gericht tegen de VS, Israël of sjiieten, verheerlijken.

Ten derde hebben beide groepen een zeer sterke neiging tot het minachten of haten van Joden. Studies van socioloog Mark Elchardus toonden aan dat de helft van alle islamitische studenten in Brussel, Gent en Antwerpen antisemitisch zijn; waarschijnlijk ligt dit percentage onder islamitische criminelen veel hoger. Uitingen door moslimjongeren waarin wordt gezegd 'als ik ze zie, wil ik ze gelijk steken' en het maken van nazi-groeten richting Joden, zijn niet ongebruikelijk.

Gangsterislam
Het is dan ook geen toeval dat Ibrahim Wijbenga, voormalig CDA-raadslid en ontvanger van meerdere jihadistische doodsbedreigingen, onlangs de term 'gangsterislam' poneerde. Bijgevallen door Edwin Bakker, hoogleraar terrorisme en contraterrorisme, belicht Wijbenga de waarschijnlijkheid dat terugkerende Syrië-veteranen hier in plaats van aanslagen overvallen zullen plegen om de jihad te financieren. Ook deze dynamiek werkt de verdere vervlechting van criminaliteit en religie in de hand.

Het valt op dat islamisten criminele islamitische jongeren zelden of nooit aanspreken op of veroordelen om op hun subversieve gedrag, ook als hun criminaliteit niet dient ter financiering van de jihad. Waarom is dit het geval, het stelt moslims toch in een kwaad daglicht? Vanuit een islamistisch oogpunt is het logisch. Terwijl islamisten hun gastsamenlevingen op hun religieus geïnspireerde manier ondermijnen, doen criminelen en straatjongeren met een islamitische achtergrond het op hun eigen areligieuze en 'aardse' manier door intimidatie van wijkbewoners, overvallen, drugshandel, enzovoort. Vanuit islamistisch perspectief, dat uiteindelijke annexatie beoogt, is dit zeer gunstig.

Sympathie
Daarbij: waarom zouden islamisten het riskeren een groep van zich te vervreemden die in tijden van nood zo makkelijk voor de islamistische zaak te winnen lijkt? Een significant segment van Europese moslims heeft sympathie voor aan Al Qaida gelieerd verzet in Syrië en ISIS in Irak, en een deel van hen is bereid zich bij deze groepen te voegen.

De integratieproblematiek van jongeren van islamitische komaf is tweeledig: het aanhangen van extremistische vormen van de islam en de buitenproportionele vertegenwoordiging in de criminaliteit. Beide problemen raken steeds nauwer vervlochten en de ontkenning hiervan zal integratiebeleidsmakers op een substantiële achterstand zetten.

Timon Dias