Hoop gaande

Er lopen vanaf hedenochtend zo'n drie ontwikkelingen door elkaar. 1) Vance landt binnenkort in Israël, formeel om bij te dragen aan het starten van de 'tweede fase' van de wapenstilstand, namelijk de 'ontwapening' van Hamas en de overdracht van Hamas' gezag aan een nader te beschrijven technocratisch orgaan. Maar de New York Times schrijft dat Amerika zich achter de schermen zorgen blijft maken dat die tweede fase tijdens een zeer fragiele wapenstilstand nooit bereikt wordt, omdat Netanyahu de oorlog zou kunnen hervatten: "Several Trump officials, speaking on condition of anonymity to discuss private conversations, said there is concern within the administration that Mr. Netanyahu may vacate the deal. The strategy now, the officials say, is for Mr. Vance, Mr. Witkoff and Mr. Kushner to try to keep Mr. Netanyahu from resuming an all-out assault against Hamas."

En wat die illustere tweede fase betreft, is dit eigenlijk minstens zo relevant: het 'technocratische orgaan' dat nu achter de schermen wordt opgetekend lijkt voor de helft te bestaan uit leden benoemd door Hamas. De andere helft is benoemd door de Palestijnse Autoriteit. En een skepticus zou zeggen: hey, dat lijkt eigenlijk wel erg op Gaza's situatie in 2006, waarna Hamas de Palestijnse Autoriteit in 2007 definitief verdreef (lees: lichamen achter motoren door de straat sleurden) tijdens een burgeroorlog en de eigen almacht vestigde. Maar goed, nu hebben we TONY BLAIR die er ditmaal echt iets van gaat zeggen.

En dat terwijl de wapenstilstand zelfs volgens Al Jazeera keurig stand houdt. Je zou bijna een Rode Lijn trekken

Noemenswaardige noot vooraf: dit doet Hamas al sinds het aan de macht is, tijdens de oorlog helemaal, en toen hoorde je het """pro-Palestijnse""" kamp er ook nooit over - net als tijdens de vele Gazaanse protesten tegen Hamas overigens. Palestijnse journalist (buiten Gaza) Ihab Hassan schrijft: "Since the ceasefire began, Hamas militias have unleashed a wave of arrests across Gaza, dozens seized, accused of being “collaborators” or members of anti-Hamas clans. They’re now publicly announcing that executions will soon take place." en "According to the official Telegram channel affiliated with Hamas militias, raids and pursuits are now being carried out against people in Gaza accused of “collaboration.” Note: Hamas uses this accusation against anyone who merely disagrees with them." Ook de in Gaza geboren journalist Howidy Hamza schrijft: "My friends in Gaza City report that since the early morning hours, Hamas has launched an arrest campaign, with armed militants detaining tens for allegedly “collaborating with Israel,” whom they plan to execute later, all without evidence, without courts, and without any form of trial."

En die herinsertie (hierbij een woord) van Hamas roept toch de vraag op hoezeer ze nou van plan zijn zichzelf na het overdragen van de gijzelaars te ontwapenen en ontbinden in de tweede fase van de wapenstilstand. Die vraag beantwoordt vooraanstaande Hamas official Basem Naeem onderstaand vandaag tegen Sky News: "We are not going to be disarmed, as long as we are not sure that this will lead to, by any other means, to have an independent, self-sovereign state, which is able to defend itself." Oftwel: 'We gaan ons niet ontwapenen, tenzij we gewapend mogen blijven'.

We gaan fase twee meemaken, maar eerst die gijzelaars.

Naschrift 14:00 - Om het af te maken schrijft Hamas' 'contraspionage'-eenheid de 'Radia Force': "Across the entire Strip, our strikes continue from north to south, the hand of Radia is striking the dens of treachery and collaboration at this very moment."
Update 14:05 - FOTO: Trumps gezant Steve Witkoff en Amerikaanse CENTCOM-commandant Admiral Bradley Copper bezoeken Israëlsiche troepen IN GAZA.

Eerst geloven dan zien

We spreken geen joods maar bovenstaand geeft Netanyahu iedereen uit de pan die beweerde dat "there is no way to bring back the rest of the hostages without giving in to Hamas’s main demand — that the IDF will leave the Strip entirely, including from the buffer zone, including from the Philadelphi corridor, including from the dominant ground, with all its implications." Ook benadrukt hij """impliciet""" dat hij de oorlog zal herstarten als Hamas zichzelf in de latere fases niet ontwapent en ontbindt: "If this is achieved the easy way, great. And if not, it will be achieved the hard way."

Nu Israël zich aan zijn kant van de deal heeft gehouden, zich heeft teruggetrokken tot achter de overeengekomen linies en nu nog 'slechts' 53% van de Gazastrook bezet, is het Hamas' beurt. En naar verluidt worden alle ongeveer 20 nog levende gijzelaars voor maandag 12:00 plaatselijke tijd aan het Rode Kruis overhandigd. Enfin, we gaan weer LIVE.

Update 13:16 - Israël publiceert de lijst van 250 veroordeelde terroristen die het uit zal ruilen nadat de gijzelaars overgedragen zijn. Opmerkelijk: 135 van hen zullen na vrijlating "gedeporteerd" worden, het is vooralsnog onduidelijk naar welke landen.
Update 13:50 - Als alles voorspoedig verloopt zal Trump maandag de bevrijde gijzelaars persoonlijk in Israël ontmoeten.
Update 14:07 - Hamas laat weten dat "Security forces will gradually deploy to the areas from which the IDF will withdraw in the Gaza Strip, in order to restore order and address the chaos." En dan is natuurlijk de hamvraag: ontwapent en ontmantelt Hamas zich daarna daadwerkelijk in een overdracht van macht aan een "Palestinian body of independents (technocrats) based on Palestinian national consensus and supported by Arab and Islamic backing."
Update 14:13 - De IDF-woordvoerder zegt dat de 72 uur is ingegaan waarin Hamas de gijzelaars over moet dragen.
Update 14:17 - Axios bericht dat Trump Hamas persoonlijk beloofd heeft dat Israël de wapenstilstand niet zou schenden, en dat dit doorslaggevend zou zijn geweest.
Update 14:25 - Opmerkelijk beeld: IDF-woordvoerder Effie Difrin heeft duidelijk een brok in zijn keel en laat bijna een traantje bij het aankondigen van het einde van de oorlog.
Update 14:32 - Naar goed gebruik dreigt Hamas in een nieuwe videomontage alvast alle clans, families en groeperingen die tegen het Hamas-gezag waren per marteling te straffen.
Update 15:58 - Foto's: Hamas-'veligheidstroepen' zijn terug en bovengronds in Gaza-Stad.

Dag 2

De IDF-stafchef wilde het aanvankelijk niet, maar zoals Netanyahu al zijn stafchefs op zulke momenten bleef herinneren: "Israël is een land met een leger, geen leger met een land," dus ze moeten wel. De IDF zegt dat het afgelopen nacht 50 doelen raakte, waaronder "Hamas weapons manufacturing workshop, where several operatives involved in building explosive devices were gathered." Daarbij vielen volgens Hamas zo'n 16 doden, gisteren waren het er volgens Hamas rond de 100, waarbij niet gedifferentieerd wordt tussen strijders en burgers. Een van die aanvallen lijkt het internet- en telefoonverkeer van Gaza-Stad platgelegd te hebben: "The Palestinian Telecommunications Regulatory Authority, based in the West Bank, says Israeli strikes on the main network lines in northern Gaza have collapsed internet and telephone services, cutting Gazans off from the outside world." Volgens de IDF zijn zo'n 400.000 van de 1 miljoen inwoners de stad ontvlucht. Om de evacuatie van de resterende en tot vertrek bereide burgers te bespoedigen heeft de IDF voor 48 uur een tweede vluchtroute naar humanitaire zones geopend.

Een net van ijzer sluit zich rond Hamas

Afgelopen nacht brachten media al dat het grondoffensief gestart was, maar nu meldt de IDF het zelf ook: "IDF-troepen begonnen met het uitbreiden van grondmanoeuvres naar Gaza-Stad". Bovenstaand worden Jan Paternottes karretjes bij doelen gedetoneerd en over de rest van de operatie laat de IDF cryptisch los: "The troops’ activity began in accordance with the operational plan and is expected to expand according to the situation assessment." Israëlische MinDef Katz schrijft op Twitter: "Gaza staat in brand. Het Israëlische leger (IDF) slaat met ijzeren vuist toe tegen de terreurinfrastructuur, en IDF-soldaten vechten dapper om de voorwaarden te scheppen voor de vrijlating van de gijzelaars en de nederlaag van Hamas. We zullen niet opgeven en niet terugdeinzen – totdat de missie is voltooid." Veel meer beeld na de breek.
Update 18:30 - IDF deelt nu zelf ook meer beeld van de 98ste Divisie op weg naar Gaza-Stad

Ja, dan staat er iets te gebeuren

Het laatste bolwerk. Netanyahu's vastberadenheid Gaza-Stad in te nemen werd verguisd door de internationale 'gemeenschap', in praktische twijfel getrokken door de IDF-stafchef, en vervloekt door de families van de overgebleven gijzelaars. Maar de 60.000 extra reservisten werden begin september gemobiliseerd en nu lijkt de invasie ophanden. In de bovenstaande tweet door de Arabische IDF-woordvoerder Avichay Adraee staat te lezen:

"Aan alle inwoners van Gaza-Stad en degenen die aanwezig zijn in al haar buurten, van de Oude Stad en Tuffah in het Oosten tot de zee in het Westen.

- De IDF is vastbesloten om Hamas te verslaan en zal in het gebied rond Gaza-Stad met grote slagkracht opereren, zoals het ook in de rest van de Gazastrook heeft gedaan.

- Voor uw veiligheid dient u onmiddellijk te evacueren via de Rashid-as naar het humanitaire gebied in Al Mawasi.

- Het is erg gevaarlijk om in dit gebied te blijven.

- Melden van Hamas-barrières of pogingen van haar leden om de evacuatie te voorkomen - 0529625830"

Ja, zo'n memo circuleer je niet als de plantsoendienst langskomt nee. In de aanloop naar de waarschijnlijke grondinvasie vernietigde de Israëlische luchtmacht dit weekend volgens Hamas vijf prominente flatgebouwen, die volgens de IDF als Hamas-uitvalbasis gebruikt werden. We blijven kijken.

Het was geen luchtaanval, maar een tankaanval

Kort verhaal lang: volgens de IDF waren zes van de in totaal twintig doden Hamas-strijders, maar had het hoogste commando de aanval niet goedgekeurd en blijft de dood van de vier journalisten een onverminderde, tragische fout. De IDF noemt de onderstaande namen en gezichten als gedode Hamas-strijders, en die namen komen inderdaad voor op de Palestijnse lijst met daarop de die dag gedode Gazanen. Toch zegt de IDF dat het hoofste commando de aanval niet goedgekeurd had, ondanks dat het een Hamas-camerapositie in het ziekenhuis gesignaleerd had, die volgens de IDF gebruikt werd om aanvallen te dirigeren en op te nemen. De Times of Israel tekent 'berichten in Hebreeuwse media' als volgt op: 

"According to the reports, Golani Brigade troops first identified the Hamas-installed camera, believed to be monitoring Israeli troop movements. Southern Command approved a drone strike to neutralize the device. Shortly afterward, troops spotted what they thought was a rifle scope, assessed it as an immediate threat, and urgently sought approval to fire. While the division commander authorized tank fire, Southern Command had not, the reports said. In the end, two shells were fired at the site, followed by two more after armed men were identified, for a total of four."

Het derde tankschot kwam dus tussen de journalisten terecht, en het vierde schot tussen toegesnelde andere journalisten en hulpverleners. De IDF lijkt niet in te gaan op de suggestie of het na de oorspronkelijke drone-aanval vervolgens media-camera's heeft aangezien voor nieuwe Hamas-cameraposities. IDF stafchef Eyal Zamir heeft wel een onmiddellijke verbreding van het onderzoek aangekondigd "to scrutinize the approval process for the strike, including the timing of the attack, the type of munitions used, and the chain of decision-making on the ground."

Bij de bovenstaande luchtaanval kort na een aanval op exact dezelfde locatie kwamen de vier onderstaande journalisten om die in dienst waren van Reuters, Associated Press, NBC News en Al-Jazeera. De IDF onthield zich drie uur lang van commentaar, tot het aankondigde: "De stafchef gaf opdracht om zo snel mogelijk een eerste onderzoek uit te voeren. Het IDF verafschuwt alle schade aan personen die niet bij de actie betrokken zijn en richt in geen geval aanvallen op journalisten als zodanig." Een heel andere kwestie dus dan Anas al-Sharif, waarvan de IDF zijn eliminatie zelf aankondigde en hem bovendien als actieve Hamas-strijder aanmerkte.

Zo'n anderhalf uur na die aankondiging kwam The Jerusalem Post met het volgende bericht: "The IDF on Monday afternoon finally admitted mistakenly attacking Nasser Hospital in Khan Yunis, in southern Gaza, killing well-known journalists, including from Reuters, as well as many as 14 others. Next, the military admitted that the attack on the hospital was approved, meaning there was some Hamas target in place, but said it is probing the attack, meaning significant aspects of the attack and its results are viewed as a major mistake."

Voor wat het waard is: als de IDF zo'n fout gewoon toegeeft, zegt dat misschien ook iets over de kwaliteit van hun andere beweringen, zoals bijvoorbeeld die over Anas al-Sharif.
Update 15:45 - Meer informatie over de aanval op het Nasser-ziekenhuis bij N12: op de vierde verdieping van het ziekenhuis zou zich al enige dagen een soort spotter van Hamas begeven. "Newly obtained N12 footage shows a hidden camera on the hospital’s fourth floor, concealed with a towel and operated by the suspected terrorist, who also covered his head while tracking the troops." De IDF hield deze 'cameraman', die posities van Israëlische troepen zou doorgeven aan Hamas-terroristen, al enige dagen in de gaten, schrijft N12. "Toen duidelijk werd dat de camera een reële bedreiging vormde voor de strijdkrachten, werd besloten tot een aanval."
Update: Bibi zegt sorry. Persverklaring IDF-woordvoerder hier.

De operatie heet "Gideon’s Chariots B", niet te verwarren met oorspronkelijke grondoperatie Gideons's Chariots die in mei 2025 begon.

Mogelijk is dit Netanyahu's antwoord op Hamas' wens tot een wapenstilstand van 60 dagen, waarbij 10 levende gijzelaars uitgeruild zouden worden tegen 150 Palestijnse gevangenen. Vandaag begint de IDF met het geleidelijk oproepen van maar liefst 60.000 reservetroepen, het merendeel van hen wordt verwacht zich op 2 september te melden. Momenteel dienen er al 90.000 reservetroepen in en rondom Gaza. De Times of Israel tekent de mobilisatie in voorbereiding op de inname van Gaza-Stad als volgt op: 

"The reservists included three brigades and several more battalions, and many combat support soldiers, including in intelligence and logistics. Not all of the reservists are expected to participate in the operation to capture Gaza City, as some will instead be replacing standing army troops on other fronts. (...) The forces included 12 brigade-level teams, each of which has infantry, armored, artillery, and combat engineering forces, along with combat support. In addition, the Gaza Division’s northern and southern brigades — normally tasked with the border — are set to participate in the offensive, bringing the total number of brigades to 14." 

En volgens Israëlische officials hebben de ongeveer 1 miljoen inwoners van Gaza-stad dus tot de niet onbesproken datum 7 OKTOBER om de stad te ontvluchten. Daarna komt de IDF ze (Hamas) halen.

UPDATE - Een woordvoerder van de IDF bevestigt tegenover The Jerusalem Post dat de invasie van Gaza-Stad 'begonnen' is, maar het lijkt vooralsnog te gaan om voorbereidende handelingen, posities innemen en gebieden controleren. Ondertussen deelt de IDF een video met daarin de voortgang van de grondoperaties in Gaza tot nu toe (zie hieronder).

Vrije markt antwoord op alles

Het blijft een vreemd schouwspel daar in Gaza. Enerzijds: er is ontegenzeggelijk voedselgebrek en honger, anders gaan 1) duizenden Gazanen niet dagelijks naar GHF-distributielocaties om voedsel te halen, 2) zouden Hamas en aanverwante clans niet zo'n 87% van alle VN-vrachtwagens kapen om hun bewind overeind te houden en 3) zou Israëls grootste nieuwskanaal Channel 12 niet van hongersnood spreken. Anderzijds: ook de onderstaande beelden van - naar omstandigheden - goed gespekte restaurants, cafés en bezorgdiensten zijn echt. En foto's als deze uitgemergelde man terwijl zijn vrouw nog altijd morbide obees is, laten zich moeilijk verklaren. 

Hoe dan ook, sinds vandaag verandert er - al dan niet aan de vooravond van Israëls volledige militaire bezetting van Gaza - wel iets aan Gaza's importbeleid. Israël laat naast de VN (dat zo'n 950 trucks aan voorraden aan de Gazaanse zijde van de grens nog altijd in de zon laat creperen) en de distributiepunten van de Gaza Humanitarian Foundation nu voor het eerst in een jaar ook Gaza's private sector weer meedoen. Israëls Coordination of Government Activities in the Territories schrijft:

"Following the Cabinet’s decision to expand the scope of humanitarian aid, a mechanism was approved for the gradual and controlled renewal of the entry of goods through the private sector in Gaza. This aims to increase the volume of aid entering the Gaza Strip, while reducing reliance on aid collection by the UN and international organizations. As part of formulating this mechanism, a limited number of local merchants were approved subject to specific criteria and security screening. Goods include basic food products, baby food, fruits and vegetables, and hygiene supplies. Payments for the purchase of these goods will be conducted via bank transfers only, under a monitoring and oversight mechanism. All goods will undergo thorough inspection."

Opdat er maar steeds beter gegeten mag worden daar.