Stront aan de knikker

Start de Fendt maar op en stuur die John Deere richting de dichtstbijzijnde snelweg, want het mestoverschot heeft de Haagse ventilator geraakt. Met de huidige stikstofnormen ligt de bouw al grotendeels stil, moeten we boeren uitkopen en staren de agrariërs perspectiefloos over de weiden en nu worden die normen nog strenger. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (rapport) blijkt dat het slecht is gesteld met de natuur en daarom worden de normen in bijna de helft van de gebieden strenger. De NOS heeft dat alvast in een handig kaartje gegoten, want met stikstofkaartjes is nog nooit iets misgegaan. Demissionair minister Van der Wal noemt het rapport "vervelend nieuws voor iedereen die behoefte heeft aan vergunningsruimte" en daarvoor nomineren we haar in de nadagen van haar ministerschap alsnog voor de 'Understatement van het Jaar'. Voor vergunningsvragers in de getroffen regio is dit niet vervelend, maar catastrofaal. Die moeten nu nog meer boeren uitkopen om de gewenste stikstofruimte vrij te spelen en de recente geschiedenis leert ons dat dergelijke plannen meestal leiden tot geblokkeerde wegen, boze spandoeken en omgekeerde vlaggen. Wel koren op de stikstofmolen voor Caroline die voorafgaand aan de verkiezingen de noodzaak van haar partij BBBevestigd ziet worden. Nu al zin in de volgende peilingen.

It's quiet. Too quiet

Op zich is het logisch dat er niets gemeld wordt, want wat valt er te melden? Ruim twee weken na de verkiezingen hebben de coalitiepartijen nog geen idee hoe ze de provinciale uitslag landelijk moeten inpassen en na een hele week crisisoverleg dat geen crisisoverleg mag heten, over een kabinetscrisis die niet zo genoemd mag worden, zijn ze er nog steeds niet uit. CDA wil schuiven met stikstofdoelpaaltjes, Sigrid Kaag wil dat niet, de vvd zette via Van der Wal een iets te vrij vertaalde brief uit Brussel heel lelijk in en bij de ChristenUnie oefent Carola Schouten met het slikken van steeds grotere, ronde voorwerpen totdat er een meloen in past.

Ondertussen is BBB coalities aan het bouwen in ondertussen al drie, vier provincies. Friesland, Zeeland en Zuid-Holland komen onder een nieuw BOERENREGIME, dat sowieso in Drenthe en Overijssel ook onvermijdelijk lijkt.  En waar we 'regime' zeggen, bedoelen we: akkoorden op hoofdlijnen, zodat er speelruimte voor debat en oppositie blijft en de democratie niet door een of andere naar een niet nader te noemen premier vernoemde doctrine wordt verstikt in foutieve modellen, onwrikbare dossiers en loze beloftes. Het leuke aan die provinciale akkoorden is dat het CDA en vaak ook de vvd moeiteloos coalities sluiten met BBB, maar dat D66 nergens in voorkomt.

Dus waar je overal leest dat Wopke Hoekstra de grote dwarsligger is, met zijn wens om de stikstofdoelen niet volgens het regeerakkoord in 2030 te halen, maar volgens het wettelijke voornemen naar 2035 te schuiven, moeten we eigenlijk naar Kaag kijken: als die geen ijzeren greep op Den Haag houdt, is D66 de macht in het hele land kwijt. Is het  daarom zo stil over de stille staatsgreep die vrijdag gepleegd werd, of snapt het voltallige parlementaire perskorps dat die wanvertoning in de wandelgangen domweg het volgende tuimelende dominosteentje was, van een kabinet dat al twee jaar lang heel traag aan het omvallen is sinds het Functie Elders-debacle, vandaag exact twee jaar geleden?

Wauwelt in zweverige woorden namens 'de natuur'

Tjeerd de Groot, de voormalig melkbedrijfswoordvoerder die eigenhandig twee D66-zetels naar BBB schoof, was enkele dagen vermist na de verkiezingen - maar hij is terug en nog net zo onhebbelijk als vóór 15 maart. Op een tamelijk simpele vraag van Thomas van Groningen over een versoepeling van het stikstofbeleid, volgt een diagnose over De Natuur, alsof de man een levende radio-ontvanger van aardstralen is. Het antwoord is natuurlijk dat D66 geen millimeter wil toegeven op de verkiezingsuitslag, want dat maakte Sieg Al-Sahaf Kaag dinsdag al duidelijk. Maar dat is precies de grap van deze hele politieke patstelling: Caroline van der Plas zegt met alles en iedereen te willen praten en onderhandelen om tot een gezamenlijke oplossing te komen. CDA en CU hebben al herhaaldelijk gezegd met BBB mee te willen schuiven, en Mark Rutte is van ideologisch elastiek, maar D66 blijft stoïcijns herhalen dat iedereen precies moet doen wat zij eisen. Het boerenprotest tegen het stikstofbeleid is voorbij, het is nu een D66-opstand tegen de democratie geworden. Smullen!

Van der Walstroom was niet voldoende

We geven het maar gewoon toe: wij snappen er geen biet meer van. En dat zeggen we niet omdat we dan een haha boeren-referentie naar producten van eerlijke akkerbouw kunnen maken (namelijk: bieten). Maar omdat het echt niet meer te volgen is. Er is vandaag een Debat over het advies van de heer Remkes naar aanleiding van de gesprekken over de aanpak van het stikstofprobleem. Dat advies van de fossiele vvd’er was bedoeld om de ellende van het stupide stikstofkaartje van vvd partijvoorzitter, thans minister, Van der Wal te herstellen. De boeren taaiden af, Hugo toerde op over die 900.000 huizen die hij zegt te willen, maar nooit echt zal bouwen. Vervolgens maakt het RIVM een enorme "kras op het blazoen als kennisinstituut" met een lijst piekbelasters en ongeveer tegelijkertijd met een nieuwe wanhoopspoging van het CDA om de deadline van 2030 los te laten verloren zetels terug te pakken, geeft de Raad van Stikstof State de vervelendste Nederlander van Nederland weer eens gelijk in een klimaatrechtszaak en dreigt een nieuwe bouwstop voor de 900.000 huizen die Hugo toch al nooit ging bouwen, die bovendien heus niet voor de migranten zijn die desondanks toch overal voorrang krijgen. Ondertussen drijven de gore generators van dat cruiseschip voor kansloze asielzoekers in Velsen de dieselprijzen verder op omdat de stekker voor walstroom te kort is. En dat is dus allemaal omdat er te veel brandnetels groeien in Natura2000-gebieden!? Nou. Als dat nog niet verwarrend genoeg is voor u, gaat Vera Bergkamp (bekend van geen debatten kunnen leiden) daar nu een debat over laten ontsporen. Valt er toch toch nog wat te lachen!

Nou ja, voorlopig dan

Geniet nog even van de relatieve rust op de snelwegen. Ja, u staat wel in uw dagelijkse filesleur met de andere opgebrande forenzen, maar u treft in ieder geval geen trekkers of brandende hooibalen. Geen zwaailichten, omgekeerde vlaggen en protestborden, geen 'oprutte' en 'zonder de boer geen voer' en ander rijmelarij. De boerenprotesten zijn voorlopig van de baan, omdat Farmers Defence Force (FDF) minister Van der Wal gaat verleiden met een eigen plan voor de stikstofcrisis. Een plan dat uiteraard veel meer stikstofuitstoot toelaat, gedwongen uitkoop geen optie vindt en een scheiding aanbrengt tussen verschillende sectoren, waardoor de boeren bijvoorbeeld geen rekening hoeven te houden met de bouw. Een plan dat niet zal groeien in de gortdroge Haagse bureaucratie en zeker geen vruchtbare grond vindt bij een kabinet dat zich met het Remkes-rapport in de hand vasthoudt aan de ingezette koers. Als het FDF-plan in de ministeriële shredder verdwijnt, maken de tractoren ongetwijfeld een comeback in u ochtendspits, maar voor nu blijft het rustig. Enjoy.

Boerenleenbank betuigt spijt van leningen aan boeren

“Vanaf 1895 sloegen boeren en tuinders de handen ineen om kredietcoöperaties te starten volgens het Raiffeissen-systeem. [Die] kwam met het idee van coöperatieve zelfhulp, na het aanschouwen van armoede onder de boerenbevolking, die vaak in de greep van woekeraars was. […] Hij richtte hij onder meer een liefdadigheidsvereniging op. […] In 1864 zette hij zijn liefdadigheidsvereniging om in een boerenleenbank.“ (Wiki + Wiki) **Maar de tijden zijn veranderd, de Rabobank is een coöperatieve wereldspeler die heel coöperatief leningen verstrekte aan boeren die coöperatief handelden in lijn met het overheidsbeleid uit Den Haag en het subsidiebeleid uit Brussel. Maar inmiddels waait een andere klimaatwind en de bazen van de Rabobank begrijpen hoe ze aan de beschutte kant van dat klimaat kunnen blijven: op de knietjes en jezelf geselen. Kwijtschelden van de boerenschulden gingen de poenscheppers niet doen, schuld betuigen over hun leningen aan die boeren dus wel. Wat is het rendement? Een lauwe halleluja van de klimaatkerk, iemand op de afdeling Compliance, Climate  & Carbon Footprint kan z’n stempels weer zetten achter corporate sustainability goals, en de boeren krijgen nog een keer de rekening gepresenteerd. Welkom in de religieuze moraal van de moderne middeleeuwen.
UPDATE - JA WAT IS HET NOU??? 'Rabobank ontkent spijtbetuiging voor stikstofcrisis '

En de keuze voor media die mee mochten was ook geen toeval

De boeren willen niet met Johan Remkes aan tafel dus zag Mark Rutte zich genoodzaakt om zelf hooi te gaan maken met een bunder boeren in de Gelderse Vallei. Ze kwamen er niet uit natuurlijk, maar Rutte koos in ieder geval geen Boer Koos om koffie met koemelk mee te drinken. Hij was bij melkveehoudster Lisanne Oskam op haar gecombineerde koeien- en congresboerderij in Leusden. Een echte melkveehouderij, maar met een soort dubbelfunctie als boerenduidingsbedrijf en gerund door een paar maatschappelijk zeer betrokken boeren. Dat bezoek ging niet via ambtelijke kanalen, want de gemeente Leusden (stikstofdoel: minus 95 procent) wist van niks en is pissig op de premier. Hoe dan wel? Op internet ontdekte @thijstemple dat de Leusdense boerderij op pachtgrond ligt van de familie van de beste vriend van Wim-Lex, de Beaufortjes. Beste vriend, niveau: getuige op bruiloft. Opvallend toeval, maar om nou meteen te suggeren dat Rutte door een lakei van de koning een boer liet bellen voor een bakkie - nah, daar zou Rudy Bouma's zenuwtic van gaan opspelen dus dat doen we niet.

Bovendien is de Leusdense boerin Lisanne Oskam weliswaar actief in de raad van commissarissen bij Rabobank Gelderse Vallei en betrokken bij diverse agrarische trainings- en business-programma's die het boerenbedrijf helpen verbeteren en verduurzamen (bewonderenswaardig betrokken boeren-LinkedIn), ze is desalniettemin bepaald geen fan van de stikstofplannen. Een blik op haar twitteraccount @boerderijbezoek zegt genoeg. En op LinkedIn deelt ze ondermeer dit uitstekende pamflet tegen Tjeerd de Halveerder van D66. Dus die vervelende Google-reviews kunnen best achterwege blijven. In de NOS-repo was ze ook openlijk kritisch op Rutte, met een sombere blik. Ook de tweede boer in beeld, Jaap Kok, is meer dan een man met een mestvork, leren we via @SimoneSays123, maar ook hij keek niet heel blij in de camera's.

WAT deed Mark dan op die boerderij? Nou gewoon. Zichzelf vermarkten, denken we. Wekenlange vraagtekens bij waar hij was, waarom hij zich niet liet zien en waarom hij als overjarig manager van de BV Nederland alles over liet aan Staghouwer, Van der Wal en talkshowtafels vol al dan niet politiek belanghebbenden, hebben hem in zijn marketingziel geraakt. Dus wilde hij graag even in een koeienstal gefilmd worden, toog hij naar Leusden waar een lijntje naar een boerderij liep, en belde hij de Staatsomroep om het vast te leggen. Veiliger dan een veldje in Stroe, kennelijk. Maar vooral: beter te regisseren. Want Mark van de vvd zei immers tegen Merel van SBS dat het goed komt. En je wil er niet te veel (kritische) pers bij hebben als dat onverhoopt niet zo is.
Update: Kabinet trekt versneld honderden miljoenen uit om stikstofprobleem op te lossen (spoiler: nee)
BOERENACTIES: Vertraging op de A1, A28, A50

Terugtrekken, of anders?

Om 12 uur toeren de trekkers op en niemand weet wat ze van plan zijn. En ook deze video maakt het niet duidelijk. Agractie-opperboer Bart Kemp (sowieso sympathieker dan FDF-“jood” Van den Oever) roept de stikstofminister op om de onzalige plannen te staken, geen 50.000 boeren te ruimen, niet 600.000 mensen werkeloos te maken en niet miljoenen families in de economische put te gooien, waarin het Natura2000-kalf al is verzopen. Het is een dreigement en toch ook weer niet. Het is wanhoop en toch ook weer wel. Het is een “of anders” zonder dat het anders kan. Het is radeloosheid, maar radeloosheid in enorme aantallen, met enorme landbouwmachines, en een schier eindeloze voorraad vruchten van eigen bodem om in de gezichten van beleidsmakers te smijten. Het wordt weer een dag, in een week, in een roerige tijd.
UPDATE: A67 bij Eindhoven geblokkeerd. Elders is iemand hooi op de weg aan het droppen. Hieronder  Omroep Brabant (politie is ter plaatse inmiddels):

Alles wat kan rollen, gaat rollen

Mensen, even opgelet. De boeren waren het zat, organiseerden een massale demonstratiedag in Stroe, zagen dat het niets uithaalde en zijn het dus nog steeds zat. Want de Kamer praatte veel over omleidingen, maar veranderde tot nu toe nog niets aan de stikstofkoers en dus blijven boeren ontevreden en dat geldt al helemaal voor Farmers Defence Force-voorzitter Mark van den Oever die nieuwe acties aankondigt. "Vanaf maandag 12.00 uur gaat alles rollen wat kan rollen", dus over een paar uurtjes gaan we het merken. Wat ze precies gaan doen, is niet bekend, want dat laat het FDF aan de trekkertruckers zelf. "Wij als FDF hebben besloten ons daar niet aan te verbinden en ons terug te trekken uit de strijd en ook niks te coördineren. Dat hebben we eerder meegemaakt dus jullie weten wat jullie te doen staat." Dat kan variëren van boze boerenbolides bij het provinciehuis tot geblokkeerde snelwegen en alles daartussen. Met het verzoek van het FDF om burgers een beetje te ontzien, maar hinder wordt zeker niet uitgesloten. U loopt dus weer een significante kans om in een trekkerfile te stranden en u mag zelf bepalen welke Mark u daar de schuld van geeft.
INSTANT UPDATE: Omtzigt stelt nog een paar vragen. 
UPDATE: """Laatste oproep""" van Agractie voor minister na de breek: Voorkom boerenopstand!

P e r s p e c t i e f

Perspectief. Het woord was er wel, in het stikstofdebat, maar de invulling ontbreekt. Zelfs op boerenhatend links vonden ze minister Staghouwer tekort schieten om de boeren perspectief te bieden, als de staat straks hun stamboom komt ontwortelen. De plannen zijn zelfs zo rigoreus, dat de grondwettelijk a-politieke koning zich met enige verbazing afvraagt waar het perspectief is. Of is dit een koninklijke marsorder voor Mark Rutte? Geen idee waar dit heen gaat. Maar het biedt perspectieven…