Arthur van Amerongen — dagboeken

Donderdag 27 april

Drinking’s funny. When I look back on it, all of our important decisions have been figured out when we were drinking. Even when we talked about having to cut back on our drinking, we’d be sitting at the kitchen table or out at a picnic table with a six-pack or whiskey. When we made up our minds to move…we sat up a couple nights drinking while we weighed the pros and cons. 

Raymond Carver in Gazebo, uit de bundel What We Talk About When We Talk Love. 

Wraakfappen

Op de website van het Parool zie ik een foto van een feestende en straalbezopen oranje meute bij De Blaffende Vis in de Westerstraat in de Jordaan, en heel eventjes lijk ik een aanval van Fear of Missing Out te krijgen. Homo sum, humani nil a me alienum puto. Ik strooi graag met Latijnse wijsheden, die ik eerst zorgvuldig moet googelen, want ik ben geen gympik maar een MAVO-klantje. 

Straks meer over homo’s (voor de liefhebbers). 

Ik durf trouwens bijna niet naar die klassefoto van de MAVO Beukenlaan in Ede te kijken en weet meteen weer waarom ik niet naar reünies ga (ook al word ik nooit uitgenodigd). Mijn idee van een lekker wijf is sinds 1973 in ieder geval flink veranderd. De stukken van die tijd waren Elby van Straten, Ina Joosten, Marjolein Bakker en Shirley Warlich en dat is vijftig jaar later niet meer voor te stellen. Net zo cool en geil als de matjes van Feyenoord begin jaren ‘80. En hoe kijken al die gay-hipster-millennials en halfwijven van nu, met hun knotjes, pratende kutten en al die pathetische tattoos over tien jaar terug op hun bespottelijke uiterlijk? 

Zouden er zieke geesten zijn die wraakfappen op klassefoto’s van 50 jaar oud? 

Uiteraard waren de pin-ups van de MAVO Beukenlaan in Ede onbereikbaar, zelfs als ik op klassenavonden peperdure Spaanse vlieg in hun glaasje cola donderde, en ze geen natte voeg kregen maar hooguit moesten kotsen in de rododendrons. Uiteindelijk ben ik ontknaapt door de allerdikste meid van de school, die een klas hoger zat, zweette als een rund en een bolle toet vol acne en steenpuisten had.

RIP JAMBA
12 april 2011 Asuncion, Paraguay - 12 april 2023 Praia dos Cavacos, Portugal

Dinsdag 4 april

Drymen, Schotland. Acht dagen niet gedronken en gerookt. 

Met tegenzin bezocht ik met mijn uitgever Otto de stokerij van Bushmills in Ierland, de oudste ter wereld. Ik moest  bijna kotsen toen ik  een groepje kerels om 10 uur ‘s ochtends de zogenaamde oer-whiskey (whiskey, niet whisky, want we waren in Ierland) zag “proeven”.  

In mijn drinkend bestaan slobberde ik trouwens bij voorkeur Laphroaig en Ardbeg Corryvreckan, fijne Schotse whiskeys. Tip van Tuur: in Gibraltar zijn die een stuk goedkoper dan in Spanje en Portugal en de omweg waard. ‘Omfietswhiskey’, om Nicolaas Klei te parafraseren. 

De inner nazi in mij maakt het mogelijk om radicaal met alles te stoppen, van de ene op de andere dag. Gewoon even de knop omdraaien. Alleen de aanloop naar geheelonthouding is lastig en duurt vaak wat lang, maar als ik eenmaal de smaak te pakken heb, kan zo’n fase van geheelonthouding makkelijk een jaar duren. Mijn vorige abstinentie duurde een jaar en toen reisde ik nota bene maandenlang door Zuid-Amerika. Lekker ontgiften met antioxiderende fruitsapjes in Brazilië, Bolivia, Peru en Colombia. Daar zat ik dan, op een hotelbalkon in Cali, superclean. Op straat krijsende commerciële sekswerksters, kwetterende Afro Zuid-Amerikanen sirenes, brekend glas en dronken en beroofde toeristen die als zombies over straat zwalkten. In de jaren tachtig had ik dag en nacht schoon volk over de vloer in  mijn huis aan de Nieuwezijds Voorburgwal (voor de kenner: tegenover seksbioscoop Diana en schandknapenclub Why Not).  Iedereen mocht daar chinezen, spuiten en snuiven, bij de warme kachel zitten en gratis soep slurpen, als ze mij maar een puntje bruin en/of wit gaven. De jaren tachtig en negentig waren één lange roes. De man van met de hamer kwam pas toen mijn relatie van vijftien jaar stukliep en ik in de Jellinek terechtkwam. Eerst voor drank, later voor drugs. Ik hou er niet van als pipo’s in mijn ziel gaan peuteren en brak dan ook niet uit mijn pantser. De pijn, de tranen en het verdriet kwamen pas toen ik alles op ging schrijven en dat bleek nog goed te verkopen ook, en al helemaal in combinatie met mijn alter ego: grumpapotomu**s. De boze, chagrijnige blanke man op leeftijd. W.C. Fields! 

In het Winnock Hotel in Drymen borrelt alles weer naar boven en kan ik smakelijk lachen om al die ellende. Water onder de brug. Mijn kamer kijkt uit op een enorme schoorsteen, die als afzuigkap voor de hotelkeuken functioneert. Attenooije, wat een stank. Oud frituurvet: de lucht van Ierland en Groot-Brittannië. In elke stad en op elk bus- en treinstation hangt dezelfde gore meur, gemengd met de stank van vis. Kennelijk vinden de inheemsen dat lekker en vertrouwd. In de pub van het hotel -  hoogpolig tapijt, behang aan de muur, geweien, kachels in de hoogste stand, een man in een kilt en een orgeltje zingt Schotse liedjes, onderbroken door dijenkletsers waar niemand om lacht - waart de dood rond, alleen weten de aanwezigen dat nog niet. Het is precies die scène in the Meaning of Life van Monty Python: part VII, Deat**h*. *

Onder de douche begin ik zowaar te zingen, en dat is een goed teken. Een zeer aanstekelijk liedje van Lou Reed en John Cale, van het album Songs for Drella. De vrolijke Tuur is terug!

When you're growing up in a small town

When you're growing up in a small town

When you're growing up in a small town

You say no one famous ever came from here

When you're growing up in a small town

And you're having a nervous breakdown

And you think that you'll never escape it

Yourself or the place that you live

Donderdag 23 maart

Vliegen van Faro naar Luton, in het kader van European Patriots. Door de douane, want Brexit. Ik krijg altijd de bibberitis zodra er iets met paspoorten is. Trillende handen, zenuwachtig gefrommel in jaszakken, dingetjes kwijtraken, zwetende oksels. Een kinderachtig trauma, opgelopen door grensovergangen in Afrika en het Midden-Oosten. Corrupte en volledig onberekenbare douaniers, soldaten, politie en geheime dienst-griezels bij de grensposten van Jordanië / Irak, Turkije / Syrië, Syrië / Libanon, Jordanië / Israël, Egypte / Israël, Algerije / Tunesië, Algerije / Marokko, Afghanistan / Tajikistan, Zambia / Zimbabwe, Benin / Togo en dan ben ik er nog een paar vergeten. Ooit 48 uur vastgezeten in het desperate niemandsland tussen Algerije en Tunesië. Ik had in Algiers een stapel boeken over de fundamentalistische islam gekocht, voor mijn doctoraalscriptie over de jihad in Algerije en het Front Islamique du Salut. Die boeken waren verboden in Tunesië en werden ter plekke onmiddellijk geconfisceerd door een gluiperige snorremans. Ik mocht Tunesië niet in, zonder dat er iets werd uitgelegd. Overgeleverd zijn aan de nukken en grillen van sadistische debielen is geen picknick. Maar dat is natuurlijk allemaal klein bier in vergelijking met de horror die Ryszard Kapuscinski doorstond in Afrika. De Pool is een van mijn  journalistieke helden, samen met Tom Wolfe, Hunter S. Thompson, Egon Kisch, Graham Greene, Albert Camus en Boris Vian.    

Weinig dingen in dit leven zijn zeker in dit leven maar mij krijgen ze niet meer naar de Maghreb, de Levant en het Midden-Oosten. Althans niet levend.

Ik kan mij nu - terwijl ik terugblik op mijn hedonistische en dus volstrekt zinloze leven, dat hoogstens dit vrijblijvende gekrabbel heeft opgeleverd - niet meer voorstellen dat ik ooit een fanatieke oriëntalist was. De term oriëntalisme komt bij de Palestijnse literatuurwetenschapper Edward Said vandaan, die in zijn beroemde boek Orientalism **(1978) de westerse blik op het Oosten hekelde. Volgens Said stelt het Westen het Midden-Oosten voor als barbaars, irrationeel en verleidelijk, terwijl het Westen beschaafd, rationeel en deugdzaam zou zijn. 

In een interview legde ik uit wat mij aantrok in oriëntalisme:

‘‘Het woord van Said ging er in als Gods woord in een ouderling. Orientalism was een heerlijk boek en een zeer inspirerende grabbelton. Ik haalde de krenten uit de pap en dus bereikte Said bij mij precies het tegenovergestelde. Dankzij zijn ‘tips’ genoot ik van het oriëntalisme dat hij zo verfoeide. Ik geniet van die romantische, erotische kijk op Noord-Afrika, Egypte en de Levant. In het Bardo-museum in Tunis –  ja, waar in 2015 die islamitische terreuraanslag door mohammedaanse jihadisten is gepleegd – hangt een schitterende collectie van de Oriëntalisten en met name van Eugène Delacroix. Lekker veel dames in de hamam, de wellust en de geilheid spatten ervan af. De ‘preciezen’ bij de vakgroep Arabisch waarschuwden mij dat mustashriqin, oriëntalisten in het Arabisch, een scheldwoord was in het Midden-Oosten. Nou, daar heb ik niets van gemerkt. Zolang je maar betaalde voor al die zondige uitspattingen was er niets aan het handje.’

Toen collega-oriëntalist Sigrid Kaag een twiet van mij deelde, schreef ik een spontane liefdesverklaring aan de beste première die we nooit hadden:

Deel III Dagboeken Arthur van Amerongen deep-readen in Het StamCafé

Woensdag 18 januari.

“I never travel without my diary. One should always have something sensational to read in the train.” ― Oscar Wilde in The Importance of Being Earnest.

Eerst Malaga zien en dan sterven. Ivo heeft interessante dope voor mij gescoord.

"Het kan natuurlijk zijn dat je inderdaad kanker hebt maar is het niet gewoon maagzuur, Tuur? Daarom moet je dit slikken. Probaat middeltje.”

"Jaja, gewoon maagzuur, en waarom heb ik dan al maandenlang slijm in mijn keel, steken in de rechterborst en een brandend gehemelte en hoestbuien en stik ik bijkans in in mijn gerochel?”

“Luister, amigo, je hebt gisteren hier aan de keukentafel een hele fles Cuarenta y tres leeggezopen. Daaraan gingen een sol y sombra bij je ontbijt, een half krat bier en twee flessen Rioja vooraf. En je hebt drie pakjes Chesterfield weggepaft. 's Avonds een vent, 's morgens een vent. Kom, neem een carajillo of een herstelrummetje. Vamos curar la resaca. Je moet vanavond weer fris zijn voor El Pimpi Florida. Misschien komen we Jeroen Pauw wel tegen, die woont daar om de hoek.”