Ze zeggen het echt, de te-laat-op-het-feestje-types van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid, tegenover de immer kritiekloze kwootjestikkers van persberichtenbureuau ANP: "MH17 boven verwachting snel geborgen.” Hoe dúrf je het te zeggen, 4 maanden en 1 week na de aanslag. Klinkt als historici die beweren: “Keulen en Aken tóch in 1 dag gebouwd." Het is - wéér - spin. De werkelijkheid: ruim vier maanden na de aanslag is een onderzoeks- en bergingsteam er ein-de-lijk in geslaagd de grootste delen van het neergehaalde vliegtuig in treinwagons te proppen en die door een loc (die in opvallend ironische easy going Jamaica-kleurtjes is geschilderd) naar een rangeerterrein te laten slepen, waar ze gaan wachten & nietsdoen tot de OVV een keer kans ziet ze in een C-130 te passen en naar Nederland te vliegen. Ondertussen liggen de velden rond de rampplek nog bezaaid met honderdduizenden stukjes wrak: een Boeing 777 bestaat uit 3 miljoen+ onderdelen. Ook werden er tot dit weekend nog stoffelijke overschotten aangetroffen, wat ook op dat terrein de ernstige vraag opwerpt of nu alle slachtoffers geborgen zijn. En ja hoor, bij RTL staat het: "In een aantal gebieden zoals op de 'burn site' is de oorlog nog vol aan de gang en kon het team niet komen. Die stukken zijn afgezet met borden (⛔️) in de hoop dat mensen dat respecteren en niet zullen rondstruinen. Naast vliegtuigdelen liggen op die plekken nog stoffelijke resten." Vier maanden en een week later is MH17 dus helemaal niet 'boven verwachting snel geborgen', het gros van het toestel ligt er nog, in deels onbereikbare gebieden. En dat kan iedereen zien. MH17 zal nooit het onderzoek krijgen dat het verdiende. Zég dat dan gewoon, in plaats van valse hoop te wekken met verzonnen optimisme.

110 dagen na de "ramp" vliegt Rutte naar Maleisië om Maleisische kritiek te sussen voor goed overleg. Voor het eerst ja. Ja da's best laat inderdaad. Da's een derde van een jaar, zelfs. Er zijn omstreden naheffingen die sneller overgemaakt worden naar Brussel dan dat er partners in een internationaal onderzoek bezocht worden. Ja, Rutte is inderdaad een beetje laks in het "onderzoek" naar "de toedracht" van "de ramp". Da's een typisch politieke benadering: die onderste steen blijft toch wel rustig liggen zolang je 'm niet beroert, zeg maar. Weet Rutte veel dat je bij zo'n acute situatie als een aanslag op een burgervliegtuig boven conflictgebied juist wél heel snel moet handelen. Maar hee, geen kritiek bitte. Rutte is wel superbetrokken bij de nabestaanden hoor. Zo gaat hij vandaag naar Maleisië MET MALAYSIAN AIRLINES! Vlucht MH19 NOTA BENE! Dat is eigenlijk MH17, maar dan met een andere naam! WOW! Bij de Nederlandse Overheids Spin gaan ze van *fapfapfapfap* om zo veel lef & betrokkenheid van de MinPres. Dat MH19 niet meer over het oosten van Oekraïne vliegt, staat er dan weer niet bij in het stukje. De dappere meneer van de NOS die met de MinPres mee mag vliegen naar Maleisië, noemt de gekozen vlucht "symbolisch". Grappig. Wij vinden vooral het hele onderzoek naar MH17 "symbolisch". En we denken bovendien dat Rutte 'MH17' nog op zijn reedt zou laten tattoeëren als hij daarmee symbolische betrokkenheidspuntjes kan scoren. Maar onderste stenen komen er niet mee boven. Veilige vlucht gewenst, meneer de minister-president!

Eindelijk begint de collectieve en PR-gestuurde 'respectvolle' benadering van MH17 plaats te maken voor meer en hardere openlijke kritiek op het functioneren falen van Nederland. Onder de deken van rouw die over het MH17-dossier gedrapeerd lag, woedt een heleboel internationale onvrede en kritiek en zelfs de staatsgezinde redactie van NPO Nieuwsuur durft het nu eindelijk aan om daar repo's over te maken. Gisterenavond, in 15 ontluisterende minuten, werd de aanpak van Rutte met een paar gerichte schoten neergehaald. De Oekraïense ambassadeur, een Oekraïense legerwoordvoerder, de "politiek leider" van de separatisten, en de Maleisiërs: allemaal zeiden en zeggen ze hetzelfde. 'Nederland had met de separatisten moeten bellen, met Rusland moeten onderhandelen, de rampplek moeten opeisen en deze veilig kunnen en móeten stellen, en Nederland deed en doet als 'leider in het onderzoek' simpelweg niet genoeg'. De ambassadeur noemt het zelfs een 'morele plicht', die Rutte verzuimd heeft. Nederland volgde liever de methode-Timmerfrans: diplomatie was belangrijker dan daden. Naar buiten toe werd in zorgvuldig geregisseerde persmomentjes met de MinPres en via gladde multilinguale mediaoptredens van Timmerfrans de schijn van voortvarendheid opgehouden. Dat beeld is eindelijk aan het verkruimelen, in binnen- en buitenland. Het MH17-onderzoek is een flop en een puinhoop, na 3,5 maand staat Nederland met lege handen en nu moet Bert Koenders, nota bene de politieke PvdAartsrivaal van Timmerfrans, het dossier naar een goed einde brengen. Kortom. Die onderste steen hangt inmiddels als een molensteen om Mark z'n nek en het is maar de vraag hoe lang zijn rubberen ruggengraat dat gewicht kan dragen.

Vannacht om drie uur (!!) stuurde de regering een brief naar de Kamer met "nieuwe" informatie over het onderzoek naar MH17. Om die info was herhaaldelijk gevraagd, omdat de Duitsers over bewijzen en satellietbeelden zeggen te beschikken die naar de daders van de aanslag op Malaysian Airlines vlucht 17 kunnen leiden. Oppositiepartijen hebben nadrukkelijk om die informatie gevraagd, want in Nederland moeten we het doen met een foprapport van de OVV ("MH17 doorboord door groot aantal externe voorwerpen met hoge energie" - Duh), een regering die schimmige afspraken maakt met partnerlanden Oekraïne, Maleisië en Australië, een MinBuZa die maatschappelijke onrust veroorzaakte over zuurstofmaskers en raketten omdat hij zijn ijdelheidsuitbarstingen niet onder controle heeft, en een MinPres die zelf de onderste steen is geworden in een moeizaam onderzoek dat door politieke PR en leugenachtige spin een nationale schandvlek is geworden. Maar nu is er dus Een Nieuwe Brief, en gezien het absurde tijdstip waarop die vannacht door Opstelten, Hennis en Timmerfrans Koenders is verstuurd, zullen die elf kantjes antwoorden aan de Kamer wel een heleboel opheldering bevatten. Toch? Nee. Natuurlijk niet. "We" zijn nog geen steek verder. Na de breek de belangrijkste en meest opvallende passages uit de brief op een rij.

De backlash die je wist dat zou komen: MH17 is van een natiebindende tragedie aan het afglijden naar een 'nationale schande'. De Telebloid zet die kop vandaag loeigroot boven een opvallend opgemaakt artikel. Strekking: de hele wereld weet al lang wat er gebeurd is, behalve de nabestaanden (en de rest van Nederland). Hier worden vragen met nog meer vragen beantwoord, hullen politici zich in geheimzinnigheid en wordt het gebrek aan Nederlandse daadkracht iedere dag pijnlijker. MinPres Mark blijft piepen dat Nederland 'leading nation' is bij het onderzoek, maar de enige Nederlander die tussen de Aussies en Maleisiërs rondloopt in het oosten van Oekraïne is een nabestaande die uit pure frustratie zelf maar is afgereisd om wat te doen. De band van Australië en Maleisië met de separatisten (lees: Rusland) lijkt sowieso een stuk beter dan die van Nederland. Dat kon wel eens mede veroorzaakt zijn door Timmerfrans & kornuiten, die tijdens de Winterspelen zo vol op het orgel gingen tegen Rusland over homorechten. Pakt ome Poetin hen daar nu voor terug? Zet hij Mark & Frans voor schut zoals ze hem ook voor schut gezet hebben in Sochi? Aan Timmerfrans hebben we sowieso niks gehad. Die was veel te druk met zichzelf en zijn Europese carrière om daadwerkelijk een diplomatiek verschil te kunnen maken, met zijn ijdelheidsexplosie (Het Zuurstofmasker) als triest dieptepunt. En over Opstelten, verantwoordelijke voor het strafrechtelijke onderzoek, gaat het Haagse gerucht dat hij hoogstpersoonlijk bij oppositiepartijen vraagt of ze een beetje rustiger aan willen doen met hun kritiek en Kamervragen. Den Haag loopt met de handen in het haar over MH17.

Zojuist aangekondigd door de MinPres in een vakkundig in elkaar gestoken en goed geënsceneerde persco (stemmige sfeer, strak gescript, afgestemd met nieuwsredacties, op tijd voor de ochtendkranten van morgen): er komt een Nationale Herdenking, op 10 november in de RAI, voor de aanslag op (of, in de woorden van de regering, 'vliegramp met') vlucht MH17. Vergeef ons een kritische houding, maar het riekt naar alweer een mantel om de machteloosheid van Den Haag mee af te dekken. Onderste stenen zouden boven komen over de toedracht, Rutte zou niet rusten totdat alle lichamen zijn teruggevonden en de daders zouden tot aan de poorten van Moskou worden opgejaagd om ze voor het hekje van de rechter te krijgen. Ruim een maand later is in een bespottelijke 20 uur Nederlandse zoektijd on the ground slechts op 6% van het rampgebied onderzoek gedaan, door een team met een mandaat van twijfel (wel wapens, geen wapens, wel doorduwen, wachten op afspraken - niemand die het precies wist), in samenwerking met een onbetrouwbaar regime in Kiev, dat profiteerde van de beschuldigende vinger naar Rusland en de MH17-missie handig als dekmantel gebruikte voor een militaire operatie in het oosten van Oekraïne. In de publieke opinie is Poetin de boosdoener, maar welke vinger er aan de trekker zat, op wiens gezag en met welke orders: dat weet niemand. Maar weest gerust, burgers: dat zoekt de Onderzoeksraad voor de Veiligheid allemaal haarfijn uit - vanuit Den Haag natuurlijk, ter plekke zijn ze nooit geweest. Een haastig toegezegd rapport dat al af had moeten zijn, is voor onbepaalde tijd uitgesteld. Maar de onderzoeksraad is onafhankelijk, valt onder niemands ministeriële verantwoordelijkheid en kan dus door niemand tot haast worden gemaand - laat staan dat er iemand zijn politieke hals over kan breken. Flightrecorders, satellietbeelden: niets is openbaar, dus we moeten het doen met wat Mark en Frans zeggen. En dat is weinig, of eigenlijk al helemaal niks meer. De tragische afloop goed begeleiden, jaaa, dat kon Nederland dan weer wél, met veel bombarie.

Live vanaf 1400 uur: een 'Ambtelijke briefing over Repratriëringsmissie MH17'. De titel zegt het al: we krijgen een heleboel omfloerste bureaucratenlingo, want onder de streep heeft het Nederlandse bergingsteam dus ondanks alle goede bedoelingen geen flikker bereikt in het rampgebied. Mark Rutte zou 'niet rusten' tot de 'onderste steen boven' zou zijn, qua onderzoek naar en vervolging van de daders. Maar toen puntje bij vliegtuigwrak kwam, heeft het onderzoeksteam het rampgebied maar voor een schamele 6% onderzocht. Die overige 94% wordt vanmiddag dicht geouwehoerd, in dikke beleidstaal die moet suggereren dat er Echt Heel Is Veel Bereikt. De waarheid is dat er slechts 1 lijkkist en een vliegtuig vol spullen terug is gekomen uit Oekraïne, er nog talloze lijken liggen te vergaan in de soon to be Russische akkers rond Donetsk, en er nog geen enkele suggestie bestaat dat "we" dicht bij arrestatie & vervolging van de daders zijn. En áls daar op dit moment achter de schermen werk wél van gemaakt wordt, dan gaan we daar in de Tweede Kamer vanmiddag niks over horen. Blijft over: stomme boycots waar Nederlandse bedrijven in glas- en tuinbouw onder lijden (ook in eigen land), een MinPres die geen greintje leiderschap uitstraalt en een MinBuZa die de geschiedenis in gaat als De Man Die Zo Mooi Huilde In De Veiligheidsraad. Beiden zijn er overigens niet bij vanmiddag en dat zij zich niet durven laten zien, zegt alles over de belabberde staat van de afwikkeling van MH17. Wat een land en wat een leiders.

De commissies voor Buitenlandse Zaken en Veiligheid en Justitie kwamen afgelopen dinsdag in de Tweede Kamer bijeen. Er werd gesproken over de voortgang van de ‘repatriëringsmissie’ in Oekraïne. Het was een beetje een onwerkelijk debat. Terwijl minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans (PvdA) de Kamer bezwoer dat de Oekraïense president Petro Porosjenko en collega Pavlo Klimkin hem hadden beloofd de omgeving van de rampplek van de MH17 met rust te laten, bleken er wel degelijk gevechtshandelingen in de omgeving gaande te zijn. Timmermans wilde er niet teveel over kwijt. Wel speelde hij in op de emotie met een “Jeetje, wat zijn we een ongelooflijk goed land.” Een snik in zijn stem, de Kamer steunde vervolgens de ingeslagen weg. Na afloop ging Max van Weezel (Vrij Nederland) nog een kopje koffie drinken op het Plein met enkele woordvoerders. Daar kwam een verontrustende column uit voort die aantoont dat de Tweede Kamer een gevaarlijke schijnwerkelijkheid creëert.

(Mobiele kijkers: klik hier. #silverlightzuigt) Voor de drie mensen die nog niet aan het bier zitten: de MinPres wil zich nog even tot u richten. Na een week van geklungel, tranen bij Timmerfrans en een OVSE rampenteam dat vijf dagen op rij niet door kon/wilde/durfde rijden naar de rampplek, is er dan eindelijk weer een scheutje goed nieuws: een tweede lichaam is geïdentificeerd, de Russen (!) houden de weg naar de rampplek veilig voor het Nederlandse team, en voorwaar: er zijn vandaag 'nieuwe' menselijke resten veiliggesteld. Dus de MinPres (die we de hele week niet gezien of gehoord hebben) kan weer met soort van goed nieuws voor de camera om te pronken met andermans veren. Live. Om 17u15.

Politieke goede wil tussen Nederland en Oekraïne, die is er heus wel. Ook tussen Oekraïne en Australië, en tussen Nederland en Australië. Tussen Amerika en Nederland. Amerika en Oekraïne. Amerika en Australië. En zelfs de Russen liggen niet echt in de weg. Althans: politiek gezien niet. Maar ondertussen kunnen de Nederlandse forensische onderzoekers en experts voor de vierde dag op rij niet bij de rampplek komen omdat er gevochten wordt tussen de 'vrienden' van het Oekraïense leger en de door de Russen gesteunde 'vijanden' van de separatistische opstand. Maar terwijl de Russen een fruitboycot van Nederland schijnen te overwegen, zij die enge separatisten wél degenen geweest aan wie we de repatriëring van de slachtoffers die tot dusver naar Nederland zijn gevlogen te danken hebben. Het is, kortom, nog steeds een FUBAR situatie die nodig unfucked moet worden. Maar ja. Politiek bedrijven is talmen, talmen en nog meer talmen. Vanmorgen is de Commissie Stiekem in het geheim bijgepraat over de politiemissie met "700 armed personnel", zoals die in het "Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Oekraïne inzake de internationale missie tot bescherming van onderzoek" worden genoemd. De Kamer hoeft overigens niet in te stemmen met het gisteren getekende verdrag waarin afspraken staan over het dragen van handwapens door de KMar (zoals Omtzigt zich hardop afvroeg): als Timmerfrans die "verzekeringspolis" (zijn woorden) in wil zetten, dan mag hij dat lekker zelf weten. Gelukkig worden er nog wel zaken in het openbaar besproken, want om 14:00 uur is er een debat met Timmermans, Opstelten en Hennis over de missie. En die volgt u live hierboven. Afgelopen, vervangen door een minuutje Bontes.
Update: Meisje van 2 met dubbel paspoort stelt Nederlands dodental MH17 omhoog bij, naar 195.
Gerucht: Er wordt gemompeld dat de EU het eindelijk eens is over de sancties tegen Rusland. Onduidelijk is wanneer er vergaderd wordt over de termijn waarop de sancties eventueel ingesteld zouden kunnen worden.
"Too little, too late": We krijgen het bijna niet uit ons toetsenbord, maar Louis Bontes had een scherpe inbreng in het debat zojuist, over ratio als eufemisme voor zwakte. Zijn spreektekst na de breek.