Maar Jetten komt uw warmtepomp bedienen

Het elektriciteitsnet is vol alsook overvol. Dat zeggen we al een tijdje, maar waar we eerst al moesten melden dat verschillende provincies aan hun limiet zaten, kunnen we na een paar jaar noeste arbeid van energieminister Jetten nu melden dat inmiddels in vrijwel het hele land de stoppen er bijna uitknallen. "De netbeheerders maken vandaag bekend dat de vraag naar ruimte op het elektriciteitsnet explosief is gegroeid en het net in vrijwel heel Nederland zo goed als vol zit." Dat betekent niet alleen dat extra aansluitingen voor bijvoorbeeld Hugo's 900.000 nieuwe woningen op een wachtlijst belanden, maar ook dat we het risico lopen dat binnenkort het licht uitgaat. "Zonder ingrijpen wordt het stroomnet in Utrecht, Gelderland en Flevoland vanaf 2026 op piekmomenten te zwaar belast." Dat is natuurlijk een uitstekende manier om te verhinderen dat er ongewenst vlaggen op de Domtoren worden geprojecteerd, maar om te voorkomen dat we een paar provincies met enkele regelmaat terug naar de Middeleeuwen dirigeren gooit het kabinet er alsnog een zak geld tegenaan. Daarnaast staat het ontlasten van het stroomnet op piekmomenten (voornamelijk tussen 16:00 en 20:00 uur) hoog op de agenda en dat betekent dat u zich wel even moet aanpassen. "Bij huishoudens worden slimme, aanstuurbare warmtepompen en laadpalen in de toekomst de norm. Daarmee wordt het stroomnet op piekmomenten minder belast en blijft er voldoende ruimte voor de verduurzaming van huizen." Aanstuurbaar wordt de norm! Dat ze dus elders even uw warmtepomp een standje lager zetten of het laden van uw auto pauzeren als dat nodig is. Kom op mensen, allemaal even een klein stukje autonomie inleveren om de energietransitie te redden. Doe het voor het klimaat.

IND kan het allemaal niet meer aan

Die wekelijkse recordstroom uit de asielkraan resulteert inmiddels in een complete overbelasting van de IND. Tot en met augustus ontving de organisatie al ruim 51.000 asielaanvragen (incl. nareizigers) en de bergen achterstallig werk groeien gestaag. Dit zorgt ervoor dat beslistermijnen niet worden gehaald, wat voor de asieladvocaten weer reden is voor het indienen van meer ingebrekestellingen (in de eerste acht maanden van het jaar al 20.690 keer), wat vervolgens alleen maar meer werk oplevert voor het toch al overbelaste IND. Het is een vicieuze cirkel met een rap stijgend prijskaartje, want dankzij ons prachtige rechtssysteem betaalt de dienst steeds meer dwangsommen aan asielzoekers die al te lang op hun beslissing wachten. Dit jaar waren we daar al meer dan vijf miljoen euro aan kwijt, maar demissionair staatssecretaris Van der Burg van meer, meer, meer asielzoekers verwacht dat dit oploopt tot enkele tientallen miljoenen euro's in de komende  achttien maanden. Het is de prijs die we met zijn allen betalen voor een falend asielbeleid. Bij de IND staat het water aan de lippen, want hoewel de benodigde nieuwe collega's mondjesmaat binnendruppelen, stroomt het extra werk met grote golven Ter Apel binnen. Was daar maar wat aan te doen...

Best lastig zo'n energietransitie

Robje Jetten ontdekt nu als minister dat die grote woorden over energietransities en een groene toekomst botsen met een aanzienlijk complexere realiteit. Het best gevisualiseerd door bovenstaand kaartje uit zijn kamerbrief waarop in het rood de gebieden zijn aangegeven waar netbeheerders grote groene energieopwekkers zoals nieuwe windmolen- en zonneparken niet meer op het elektriciteitsnet kunnen aangesloten wegens overbelasting. In de oranje gebieden is de situatie bijna kritiek en in de gele gebieden gaat het ook de verkeerde kant op. We wisten natuurlijk al lang dat ons stroomnet niet klaar is voor die gehaaste energietransitie, maar het is goed dat klimaatrobot Jetten het nu zelf ook inziet. Al die witte vogelhakselaars en glimmende schaduwparken zijn nutteloos zonder een elektriciteitsnet die deze groene energie bij de consument in hun stopcontact krijgt. En het verbeteren van dat netwerk gaat nog wel even duren, want er is momenteel onvoldoende gekwalificeerd personeel te vinden voor dit werk. Simpelweg meer geld er tegenaan gooien is dus geen optie.   Geduld lijkt de enige oplossing, maar dat is niet het sterkste punt van de klimaatdrammers die al jaren gehaast naar een klok kijken die altijd op vijf voor twaalf staat. Die gooien liever nog een paar bomen in de biomassacentrale om een papieren overwinning te claimen dan de tijd te nemen voor echte toekomstbestendige verandering. Gelukkig staat nu opperdrammer Jetten aan het roer om te demonstreren dat in de echte wereld voor verandering meer nodig is dan een paar ambitieuze woorden.

Het knelt steeds vaker

Of Greta Timmermans en consorten even kunnen opletten, want vandaag staat een mooie reality check in de Telegraaf. De vraag naar elektriciteit voor laadpalen, inductiekookplaten en warmtepompen neemt zo snel toe, dat de netbeheerders de uitbreiding van het stroomnet niet kunnen bijbenen. Dat zeiden we natuurlijk al lang, maar we grijpen elke kans aan om utopische CO2-shamers met een stukje realiteit in het gezicht te slaan. Want doordat op de ene plek vol trots een nieuwe laadpaal in gebruik wordt genomen, moet op een andere plaats een brandstofslurpende generator worden aangeslingerd omdat we het nieuwe dorpshuis nog niet aan het stroomnet kunnen hangen. Tel uit uw CO2-winst. En dit is niet een probleem dat binnen een paar dagen is opgelost. "We hebben zo’n tienduizend nieuwe trafohuisjes, honderden nieuwe transformatorstations, en duizenden extra kilometers leidingen nodig", stelt netbeheerder Alliander. Moederbedrijf Liander signaleert in hoog tempo meer knelpunten op het elektriciteitsnet en de gemeente Amsterdam ziet hun woningbouw- en klimaatambities in gevaar komen en vraagt het Rijk om hulp. Daar zijn ze echter nog te druk met formatiespelletjes en coronapassen om zich zorgen te maken over het in gevaar komen van één van onze essentiële levensbehoeften, dus daar moeten we niet te veel van verwachten. Heeft iemand nog een dieselgenerator over?